Powrót

Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Logo Biuletynu Informacji Publicznej
Informacje o publikacji dokumentu
Pierwsza publikacja:
12.12.2025 09:40 Magdalena Kucharska
Wytwarzający/ Odpowiadający:
Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Tytuł Wersja Dane zmiany / publikacji
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 1.0 12.12.2025 09:40 Magdalena Kucharska

Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD348","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja dodatkowa","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Przeprowadzona w projekcie pn. „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych” [1] analiza dotychczasowych doświadczeń WTZ pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków dotyczących działalności WTZ:\n- brak jednolitych zasad diagnozowania uczestników, tworzenia IPR i prowadzenia podstawowej dokumentacji WTZ, co skutkuje brakiem jednolitych zasad oceny postępów uczestników i samych WTZ. W rezultacie skutkuje to niejednolitymi zasadami oceny pracy WTZ przez instytucje nadzorujące;\n- w działaniach wielu WTZ zbyt wielką rolę przywiązuje się do tradycyjnie ukształtowanego podziału na pracownie wspierające rehabilitację społeczną a zbyt małą do stosowania rozwiązań zbliżających do świata pracy i do podejmowania działań poza obiektem WTZ;\n- ograniczona dostępność do zatrudnienia wspomaganego, instrumentów chronionego rynku pracy, takich jak zakłady aktywności zawodowej, zakłady pracy chronionej, czy spółdzielnie socjalne oraz inne podmioty ekonomii społecznej, zmniejsza możliwości zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami;\n- brak możliwości niezwłocznego powrotu uczestnika do warsztatów w razie niepowodzenia w zatrudnieniu, skutkiem tego jest m.in. mała rotacja uczestników z warsztatów terapii zajęciowej do innych podmiotów i niski wskaźnik zatrudnienia uczestników WTZ;\n- skuteczność prowadzonych działań mogą także obniżać niektóre postawy rodziców/opiekunów: takie jak nadopiekuńczość, obojętność, a czasem też sprzeciw wobec stosowanych w WTZ form wsparcia; \nrodzicie/opiekunowie wyrażają obawy przed podejmowaniem przez podopiecznych aktywności zawodowej, przed utratą świadczeń związaną z podjęciem zatrudnienia.\nProjekt zmiany ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 913 i 1301) ma na celu wprowadzenie regulacji poprawiających funkcjonowanie warsztatów terapii zajęciowej przez wdrożenie części rozwiązań ze Standardów funkcjonowania Warsztatów Terapii Zajęciowej [2] wypracowanych w projekcie pn. „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”. Celem Standardów jest:\n- podniesienie jakości i skuteczności działań realizowanych przez WTZ,\n- przyjęcie prawa do samostanowienia uczestników WTZ za kluczową zasadę działania warsztatów na każdym etapie pobytu,\n- wzmocnienie prozatrudnieniowej roli WTZ,\n- ujednolicenie metod działania na etapie diagnozy, tworzenia i realizacji indywidualnego programu rehabilitacji (IPR) oraz oceny postępów uczestników,\n- wzmocnienie współpracy WTZ z otoczeniem,\n- podniesienie kwalifikacji kadry merytorycznej WTZ.\nStandardy dostępne są na stronie: \n- Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych: https://niepelnosprawni.gov.pl/projekty/projekty\u0002po-wer/projekt-aktywni-niepelnosprawni-narzedzia-wsparcia-samodzielnosci-osob-niepelnosprawnych/ \n oraz \n- zakończonego projektu „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”: https://wlaczeniespoleczne.pl/\n\nProjekt „Aktywnie niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”, w którym stworzono standardy warsztatów terapii zajęciowej, był finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.\nProjektowane rozwiązania wpisują się w założenia działania IV 1.4. Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 [3] pn. „Poprawa funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej”. W ramach przedmiotowego działania zaplanowano podniesienie jakości i efektywności wsparcia zapewnianego przez warsztaty terapii zajęciowej przez opracowanie i wdrożenie standardów ich funkcjonowania.\n-----------------------------------------------------------------\n[1] Projekt był realizowany w latach 2020-2023 przez Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w partnerstwie z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Polskim Stowarzyszeniem na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną i Fundacją im. Królowej Polski św. Jadwigi. Projekt był finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.\n[2] Standardy funkcjonowania WTZ, oprac.: A. Rąbel, I. Mikee, A. Gierej i in., Warszawa, październik 2023.\n[3] Załącznik do uchwały nr 27 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 (M.P. poz. 218).","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Proponowane zmiany w ustawie zmieniającej ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych dotyczą:\n1) doprecyzowania czasu działania warsztatu terapii zajęciowej – co najmniej 5 dni w tygodniu po 8 godzin dziennie, w tym co najmniej przez 6 godzin dziennie i 30 godzin tygodniowo są prowadzone zajęcia z uczestnikami, a pozostały czas przeznacza się na czynności porządkowe, przygotowanie do zajęć, uzupełnianie prowadzonej dokumentacji, a także na dowiezienie lub odwiezienie uczestników warsztatu do i z warsztatu, jeżeli warsztat zapewnia usługi transportowe;\n2) zmiany sposobu kwalifikowania do WTZ osób niepełnosprawnych, które rokują osiągnięcie postępów w nabywaniu umiejętności w obszarze społecznym i zawodowym – na podstawie:\na) wniosku o przyjęcie do warsztatu (wprowadzenie wzoru wniosku),\nb) orzeczenia o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,\nc) innych dokumentów, które mogą mieć znaczenie przy ocenie potrzeby uczestnictwa osoby niepełnosprawnej w terapii zajęciowej oraz związane ze stanem zdrowia kandydata na uczestnika, w zakresie niezbędnym z punktu widzenia organizacji i funkcjonowania warsztatu.\nZrezygnowano z zapisu w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności dotyczącego wskazania do uczestnictwa w terapii zajęciowej;\n3) uregulowania zasad przyjmowania uczestników:\na) na podstawie opinii rady programowej warsztatu i w uzgodnieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie;\nb) z innych powiatów – podmiot zamierzający zorganizować lub prowadzący warsztat będzie dokonywał uzgodnień również z powiatowym centrum pomocy rodzinie, na terenie którego mieszka osoba wnioskująca o przyjęcie do warsztatu;\n4) zobligowania powiatów do publikowania na stronie starostwa informacji o działających na terenie powiatu podmiotach świadczących wsparcie w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz będących źródłem informacji na temat takiego wsparcia;\n5) zobligowania powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności do przekazywania osobom niepełnosprawnym lub ich przedstawicielom ustawowym linku do strony internetowej: \n− Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, zawierającej zbiorcze informacje o formach wsparcia w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,\n− starostwa, zawierającej informacje o działających na terenie powiatu podmiotach świadczących wsparcie w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz będących źródłem informacji na temat takiego wsparcia;\n6) wprowadzenia diagnozy funkcjonalnej jako podstawy do opracowania indywidualnego programu rehabilitacji, jego oceny oraz kompleksowej oceny realizacji indywidualnego programu rehabilitacji;\n7) rezygnacji z obowiązku przeprowadzenia oceny indywidulanych efektów rehabilitacji co pół roku – ocena powinna być dokonywania minimum jeden raz w roku, a kompleksowa – nie rzadziej niż co 3 lata;\n8) wprowadzenia odpłatnych praktyk zawodowych, w których bierze udział uczestnik warsztatu oraz zwiększenia tygodniowego wymiaru czasu nieodpłatnych (art. 10a ust. 3a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), jak i (wprowadzanych) odpłatnych praktyk zawodowych do ½ etatu czasu pracy osoby z niepełnosprawnością, przez okres 3 miesięcy, z możliwością przedłużenia do 12 miesięcy u jednego pracodawcy, na jednym stanowisku pracy;\n9) zdefiniowania „pracownika warsztatu pracującego bezpośrednio z uczestnikami” – to pracownik, który wchodzi w skład rady programowej;\n10) określenia czasu pobytu w WTZ – trzykrotna kompleksowa ocena realizacji indywidualnego programu rehabilitacji kończy uczestnictwo osoby niepełnosprawnej w warsztacie (oceny przeprowadzone przed wejściem w życie projektowane ustawy nie zostaną uwzględnione przy obliczaniu czasu pobytu w WTZ, odliczanie rozpocznie się od dnia wejścia w życie ustawy);\n11) umożliwienia uczestnikowi WTZ, który podjął pracę niezwłocznego powrotu do WTZ w przypadku niepowodzenia w pracy, do czasu upływu 4 miesięcy od momentu opuszczenia warsztatu przez uczestnika w celu podjęcia zatrudnienia. Na czas jego nieobecności warsztat może przyjąć kolejną osobę z listy osób niepełnosprawnych, których zgłoszenie do uczestnictwa w warsztacie zostało zatwierdzone i które nie rozpoczęły terapii w warsztacie. W przypadku pozostawienia wolnego miejsca w związku z podjęciem przez uczestnika warsztatu zatrudnienia w okresie, o którym mowa powyżej, obniża się wysokość dofinansowania przypadającą na tego uczestnika i proporcjonalnie do czasu zachowania wolnego miejsca;\n12) wprowadzenia możliwości odbywania staży zawodowych przez uczestników WTZ;\n13) przeniesienia niektórych przepisów z rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2284) do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.\nProjektowane rozwiązania wpłyną na funkcjonowanie warsztatów terapii zajęciowej, przede wszystkim zwiększą rotację osób z niepełnosprawnościami w ww. placówkach pobytu dziennego w związku z wprowadzeniem określonego maksymalnego czasu pobytu w WTZ. Docelowo zmiany dotkną wszystkich uczestników WTZ, przy czym odliczanie okresu pobytu uczestników w WTZ, którzy już uczęszczają do tych placówek, rozpocznie się od dnia wejścia w życie przedmiotowej ustawy.\nOsoby niepełnosprawne, które opuszczą WTZ, w związku z wprowadzeniem ww. rozwiązania mogą korzystać z różnych form wsparcia adresowanych do tej grupy, zarówno na podstawie regulacji prawnych, jak i programów realizowanych m.in. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, czy Funduszu Solidarnościowego. Według danych PFRON na koniec 2024 r. w woj. podkarpackim działało 38 WTZ, do których uczęszczało 1 929 osób z niepełnosprawnościami, w tym 50,3% stanowiły osoby, które przebywają w tych placówkach powyżej 8 lat. Osoby przebywające w WTZ od 5 do 8 lat stanowią 19,6% uczestników WTZ ogółem. Z kolei na terenie woj. wielkopolskiego funkcjonowało 89 WTZ, ze wsparcia których korzystało 3 266 osób z niepełnosprawnościami. Blisko 60% z nich uczęszczało do WTZ powyżej 8 lat, a 14,5% - od 5 do 8 lat. Na liście osób, których zgłoszenie do uczestnictwa w warsztacie zostało zatwierdzone i które nie rozpoczęły terapii w WTZ w woj. podkarpackim było 198 osób z niepełnosprawnościami, a w woj. wielkopolskim – 322. Osoby niepełnosprawne, które opuściły warsztat terapii zajęciowej, w celu podjęcia zatrudnienia na rynku pracy oraz znajdujące się na liście osób niepełnosprawnych, których zgłoszenie do uczestnictwa w warsztacie zostało zatwierdzone i które nie rozpoczęły terapii w warsztacie mogą uzyskać wsparcie w ramach Programu „Zajęcia klubowe w WTZ”. Program realizowany jest ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 4a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Realizatorami programu są samorządy powiatowe, a adresatami podmioty prowadzące warsztaty terapii zajęciowej. Celem programu jest wsparcie ww. osób niepełnosprawnych w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym i zawodowym poprzez prowadzenie przez warsztaty terapii zajęciowej zajęć klubowych jako zorganizowanej formy rehabilitacji. Na Podkarpaciu Program realizowało 21 WTZ, a w Wielkopolsce – 25 WTZ. Podkarpackie WTZ udzieliły wsparcia 268 osobom z niepełnosprawnościami, w tym 152 osobom, które były uczestnikami i opuściły go w związku z podjęciem zatrudnienia i 116 osobom, których zgłoszenie do uczestnictwa w warsztacie zostało zatwierdzone i które nie rozpoczęły terapii w WTZ. W przypadku Wielkopolski wsparcie uzyskało 186 osób z niepełnosprawnościami, w tym 38 byłych uczestników WTZ, którzy podjęli zatrudnienie i 148 osób oczekujących na przyjęcie do WTZ. Ważną rolę w procesie aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami odgrywają m.in. zakłady aktywności zawodowej (ZAZ). W woj. podkarpackim działa 12 ZAZ, które zatrudniają 906 osób niepełnosprawnych ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Na terenie woj. wielkopolskiego funkcjonuje 9 ZAZ, w których zatrudnienie znalazło odpowiednio 574 osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Osoby z niepełnosprawnościami opuszczające WTZ mogą być zatrudniane również w zakładach pracy chronionej, spółdzielniach socjalnych, przedsiębiorstwach społecznych, organizacjach pozarządowych, czy na otwartym rynku pracy. W 2024 r. WTZ działające w woj. podkarpackim opuściło 116 osób z niepełnosprawnościami, w tym 32 osoby podjęły zatrudnienie w zakładach aktywności zawodowej, w zakładach pracy chronionej, w spółdzielniach socjalnych, w przedsiębiorstwach społecznych, w organizacjach pozarządowych lub na otwartym rynku pracy. W woj. wielkopolskim WTZ opuściło 151 osób, a zatrudnienie podjęło 15 osób. Osoby niepełnosprawne opuszczające WTZ, które nie mają możliwości podjęcia zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy, mogą skorzystać m.in. z uczestnictwa w środowiskowym domu samopomocy (ŚDS) o ile spełniają warunki określone w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2025 r. poz. 1214, z późn. zm.) oraz aktach wykonawczych do tej ustawy. Domy te, w zależności od kategorii osób, dla których są przeznaczone, dzielą się na typ A - dla osób przewlekle psychicznie chorych, typ B - dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, typ C - dla osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych oraz typ D - dla osób ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawnościami sprzężonymi. Wniosek o skierowanie do domu na pobyt dzienny lub całodobowy składany jest do ośrodka pomocy społecznej. Zasady korzystania ze środowiskowego domu samopomocy regulują przepisy wspomnianej ustawy o pomocy społecznej oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. z 2020 r. poz. 249). Ta forma wsparcia ulega systematycznemu rozwojowi. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poszerza dostępność usług w środowiskowych domach samopomocy, także w odniesieniu do osób wymagających wzmożonej opieki. Według danych ze Sprawozdania MRiPS-06 za I-XII 2024 r. w woj. podkarpackim funkcjonowało 72 ŚDS, do których uczęszczało 3 175 osób, a w woj. wielkopolskim było to odpowiednio 78 ŚDS, ze wsparcia których korzystało 2 963 osób.\nOsoby niepełnosprawne, w tym (byli) uczestnicy WTZ, mogą skorzystać także ze wsparcia określonego w programach finansowanych z Funduszu Solidarnościowego, m.in. z programów resortowego Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „Asystent Osobisty Osoby z Niepełnosprawnością” (dla Organizacji Pozarządowych, jak i dla Jednostek Samorządu Terytorialnego), czy Programu „Centra opiekuńczo-mieszkalne”. Z programów w zakresie asystencji osobistej mogą skorzystać m.in. osoby z niepełnosprawnościami posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie traktowane na równi z wymienionymi orzeczeniami. Głównym celem tych programów jest wprowadzenie usług asystencji osobistej jako formy ogólnodostępnego wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym. \nJednocześnie trwają prace legislacyjne nad systemowym wsparciem w zakresie asystencji osobistej – w Sejmie RP procedowany jest m.in. rządowy projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami (dalej jako „ustawa o asystencji”). Przedmiotowa stawa o asystencji rozwiązuje problem braku systemowego dostępu do usługi asystencji osobistej, niezbędnej dla możliwości realizacji prawa do niezależnego życia osób wymagających intensywnego wsparcia (persons with high-support needs). Wprowadzane w ustawie o asystencji rozwiązania prawne umożliwią precyzyjne kierowanie usługi do osób z niepełnosprawnościami, adekwatnie do ich potrzeb. W ustawie o asystencji przewidziano wykorzystanie systemu oceny poziomu potrzeby wsparcia, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, uzupełnionego o niezbędne dla zapewnienia zindywidualizowanej usługi asystencji osobistej, dodatkowe elementy ustalania liczby godzin asystencji potrzebnej danej osobie z niepełnosprawnością. O asystencję osobistą będzie mogła się ubiegać m.in. osoba w wieku od ukończenia 8. roku życia do ukończenia 65. roku życia, posiadająca decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 6b3 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w której poziom potrzeby wsparcia określono na poziomie co najmniej 80 punktów w skali poziomu potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.\nCentra Opiekuńczo-Mieszkalne (COM) przeznaczone są dla dorosłych osób niepełnosprawnych, które legitymują się orzeczeniem o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności. Celem tego typu placówek jest wspieranie ww. osób niepełnosprawnych poprzez umożliwienie im warunków do niezależnego, samodzielnego i godnego funkcjonowania na miarę ich potrzeb i możliwości, poprawę jakości życia w środowisku lokalnym, włączenie do życia w społeczności lokalnej, odciążenie faktycznych opiekunów osób niepełnosprawnych, usługi opiekuńcze w zakresie potrzeb zdrowotnych, pielęgnacyjnych, zapobiegania wtórnym powikłaniom, stymulowania i rozwijania sprawności ruchowej, kompetencji poznawczych i społecznych, pomoc w czynnościach samoobsługowych. Na Podkarpaciu działa 13 COM, które udzielają wsparcie 250 osobom z niepełnosprawnościami. W Wielkopolsce działają 3 COM, które obejmują wsparciem 87 osób z niepełnosprawnościami.Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych realizuje także inne programy na rzecz osób z niepełnosprawnością, m.in. takie, jak Wsparcie mieszkańców Wspomaganych Społeczności Mieszkaniowych, Pilotażowy program „Rehabilitacja 25 plus”, Program „STABILNE ZATRUDNIENIE osoby niepełnosprawne w administracji i służbie publicznej”. Dodatkowo należy wskazać, że od 1 stycznia 2025 r. Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych realizuje projekt pn. „Standaryzacja modelu zatrudnienia wspomaganego”. Partnerami w projekcie są Polska Federacja Zatrudnienia Wspomaganego z siedzibą w Warszawie oraz Polska Unia Zatrudnienia Wspomaganego z siedzibą Priorytet III: Dostępność i usługi dla osób z niepełnosprawnościami, w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS) współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus. Celem projektu jest przygotowanie rozwiązań, które pozwolą wdrożyć model zatrudnienia wspomaganego jako trwałego rozwiązania wspierającego aktywność zawodową osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Umożliwią wypracowanie ostatecznej wersji modelu zatrudnienia wspomaganego oraz przygotowanie przepisów prawnych, które wprowadzą zatrudnienie wspomagane do systemu prawnego jako ogólnodostępną usługę dla osób z niepełnosprawnościami.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ współpracujący przy opracowaniu projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Łukasz Krasoń Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"I kwartał 2026 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD348
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Przeprowadzona w projekcie pn. „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych” [1] analiza dotychczasowych doświadczeń WTZ pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków dotyczących działalności WTZ:
- brak jednolitych zasad diagnozowania uczestników, tworzenia IPR i prowadzenia podstawowej dokumentacji WTZ, co skutkuje brakiem jednolitych zasad oceny postępów uczestników i samych WTZ. W rezultacie skutkuje to niejednolitymi zasadami oceny pracy WTZ przez instytucje nadzorujące;
- w działaniach wielu WTZ zbyt wielką rolę przywiązuje się do tradycyjnie ukształtowanego podziału na pracownie wspierające rehabilitację społeczną a zbyt małą do stosowania rozwiązań zbliżających do świata pracy i do podejmowania działań poza obiektem WTZ;
- ograniczona dostępność do zatrudnienia wspomaganego, instrumentów chronionego rynku pracy, takich jak zakłady aktywności zawodowej, zakłady pracy chronionej, czy spółdzielnie socjalne oraz inne podmioty ekonomii społecznej, zmniejsza możliwości zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami;
- brak możliwości niezwłocznego powrotu uczestnika do warsztatów w razie niepowodzenia w zatrudnieniu, skutkiem tego jest m.in. mała rotacja uczestników z warsztatów terapii zajęciowej do innych podmiotów i niski wskaźnik zatrudnienia uczestników WTZ;
- skuteczność prowadzonych działań mogą także obniżać niektóre postawy rodziców/opiekunów: takie jak nadopiekuńczość, obojętność, a czasem też sprzeciw wobec stosowanych w WTZ form wsparcia;
rodzicie/opiekunowie wyrażają obawy przed podejmowaniem przez podopiecznych aktywności zawodowej, przed utratą świadczeń związaną z podjęciem zatrudnienia.
Projekt zmiany ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 913 i 1301) ma na celu wprowadzenie regulacji poprawiających funkcjonowanie warsztatów terapii zajęciowej przez wdrożenie części rozwiązań ze Standardów funkcjonowania Warsztatów Terapii Zajęciowej [2] wypracowanych w projekcie pn. „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”. Celem Standardów jest:
- podniesienie jakości i skuteczności działań realizowanych przez WTZ,
- przyjęcie prawa do samostanowienia uczestników WTZ za kluczową zasadę działania warsztatów na każdym etapie pobytu,
- wzmocnienie prozatrudnieniowej roli WTZ,
- ujednolicenie metod działania na etapie diagnozy, tworzenia i realizacji indywidualnego programu rehabilitacji (IPR) oraz oceny postępów uczestników,
- wzmocnienie współpracy WTZ z otoczeniem,
- podniesienie kwalifikacji kadry merytorycznej WTZ.
Standardy dostępne są na stronie:
- Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych: https://niepelnosprawni.gov.pl/projekty/projektypo-wer/projekt-aktywni-niepelnosprawni-narzedzia-wsparcia-samodzielnosci-osob-niepelnosprawnych/
oraz
- zakończonego projektu „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”: https://wlaczeniespoleczne.pl/

Projekt „Aktywnie niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych”, w którym stworzono standardy warsztatów terapii zajęciowej, był finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.
Projektowane rozwiązania wpisują się w założenia działania IV 1.4. Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 [3] pn. „Poprawa funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej”. W ramach przedmiotowego działania zaplanowano podniesienie jakości i efektywności wsparcia zapewnianego przez warsztaty terapii zajęciowej przez opracowanie i wdrożenie standardów ich funkcjonowania.
-----------------------------------------------------------------
[1] Projekt był realizowany w latach 2020-2023 przez Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w partnerstwie z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Polskim Stowarzyszeniem na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną i Fundacją im. Królowej Polski św. Jadwigi. Projekt był finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.
[2] Standardy funkcjonowania WTZ, oprac.: A. Rąbel, I. Mikee, A. Gierej i in., Warszawa, październik 2023.
[3] Załącznik do uchwały nr 27 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2021 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 (M.P. poz. 218).
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Proponowane zmiany w ustawie zmieniającej ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych dotyczą:
1) doprecyzowania czasu działania warsztatu terapii zajęciowej – co najmniej 5 dni w tygodniu po 8 godzin dziennie, w tym co najmniej przez 6 godzin dziennie i 30 godzin tygodniowo są prowadzone zajęcia z uczestnikami, a pozostały czas przeznacza się na czynności porządkowe, przygotowanie do zajęć, uzupełnianie prowadzonej dokumentacji, a także na dowiezienie lub odwiezienie uczestników warsztatu do i z warsztatu, jeżeli warsztat zapewnia usługi transportowe;
2) zmiany sposobu kwalifikowania do WTZ osób niepełnosprawnych, które rokują osiągnięcie postępów w nabywaniu umiejętności w obszarze społecznym i zawodowym – na podstawie:
a) wniosku o przyjęcie do warsztatu (wprowadzenie wzoru wniosku),
b) orzeczenia o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
c) innych dokumentów, które mogą mieć znaczenie przy ocenie potrzeby uczestnictwa osoby niepełnosprawnej w terapii zajęciowej oraz związane ze stanem zdrowia kandydata na uczestnika, w zakresie niezbędnym z punktu widzenia organizacji i funkcjonowania warsztatu.
Zrezygnowano z zapisu w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności dotyczącego wskazania do uczestnictwa w terapii zajęciowej;
3) uregulowania zasad przyjmowania uczestników:
a) na podstawie opinii rady programowej warsztatu i w uzgodnieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie;
b) z innych powiatów – podmiot zamierzający zorganizować lub prowadzący warsztat będzie dokonywał uzgodnień również z powiatowym centrum pomocy rodzinie, na terenie którego mieszka osoba wnioskująca o przyjęcie do warsztatu;
4) zobligowania powiatów do publikowania na stronie starostwa informacji o działających na terenie powiatu podmiotach świadczących wsparcie w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz będących źródłem informacji na temat takiego wsparcia;
5) zobligowania powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności do przekazywania osobom niepełnosprawnym lub ich przedstawicielom ustawowym linku do strony internetowej:
− Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, zawierającej zbiorcze informacje o formach wsparcia w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,
− starostwa, zawierającej informacje o działających na terenie powiatu podmiotach świadczących wsparcie w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz będących źródłem informacji na temat takiego wsparcia;
6) wprowadzenia diagnozy funkcjonalnej jako podstawy do opracowania indywidualnego programu rehabilitacji, jego oceny oraz kompleksowej oceny realizacji indywidualnego programu rehabilitacji;
7) rezygnacji z obowiązku przeprowadzenia oceny indywidulanych efektów rehabilitacji co pół roku – ocena powinna być dokonywania minimum jeden raz w roku, a kompleksowa – nie rzadziej niż co 3 lata;
8) wprowadzenia odpłatnych praktyk zawodowych, w których bierze udział uczestnik warsztatu oraz zwiększenia tygodniowego wymiaru czasu nieodpłatnych (art. 10a ust. 3a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), jak i (wprowadzanych) odpłatnych praktyk zawodowych do ½ etatu czasu pracy osoby z niepełnosprawnością, przez okres 3 miesięcy, z możliwością przedłużenia do 12 miesięcy u jednego pracodawcy, na jednym stanowisku pracy;
9) zdefiniowania „pracownika warsztatu pracującego bezpośrednio z uczestnikami” – to pracownik, który wchodzi w skład rady programowej;
10) określenia czasu pobytu w WTZ – trzykrotna kompleksowa ocena realizacji indywidualnego programu rehabilitacji kończy uczestnictwo osoby niepełnosprawnej w warsztacie (oceny przeprowadzone przed wejściem w życie projektowane ustawy nie zostaną uwzględnione przy obliczaniu czasu pobytu w WTZ, odliczanie rozpocznie się od dnia wejścia w życie ustawy);
11) umożliwienia uczestnikowi WTZ, który podjął pracę niezwłocznego powrotu do WTZ w przypadku niepowodzenia w pracy, do czasu upływu 4 miesięcy od momentu opuszczenia warsztatu przez uczestnika w celu podjęcia zatrudnienia. Na czas jego nieobecności warsztat może przyjąć kolejną osobę z listy osób niepełnosprawnych, których zgłoszenie do uczestnictwa w warsztacie zostało zatwierdzone i które nie rozpoczęły terapii w warsztacie. W przypadku pozostawienia wolnego miejsca w związku z podjęciem przez uczestnika warsztatu zatrudnienia w okresie, o którym mowa powyżej, obniża się wysokość dofinansowania przypadającą na tego uczestnika i proporcjonalnie do czasu zachowania wolnego miejsca;
12) wprowadzenia możliwości odbywania staży zawodowych przez uczestników WTZ;
13) przeniesienia niektórych przepisów z rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2284) do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Projektowane rozwiązania wpłyną na funkcjonowanie warsztatów terapii zajęciowej, przede wszystkim zwiększą rotację osób z niepełnosprawnościami w ww. placówkach pobytu dziennego w związku z wprowadzeniem określonego maksymalnego czasu pobytu w WTZ. Docelowo zmiany dotkną wszystkich uczestników WTZ, przy czym odliczanie okresu pobytu uczestników w WTZ, którzy już uczęszczają do tych placówek, rozpocznie się od dnia wejścia w życie przedmiotowej ustawy.
Osoby niepełnosprawne, które opuszczą WTZ, w związku z wprowadzeniem ww. rozwiązania mogą korzystać z różnych form wsparcia adresowanych do tej grupy, zarówno na podstawie regulacji prawnych, jak i programów realizowanych m.in. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, czy Funduszu Solidarnościowego. Według danych PFRON na koniec 2024 r. w woj. podkarpackim działało 38 WTZ, do których uczęszczało 1 929 osób z niepełnosprawnościami, w tym 50,3% stanowiły osoby, które przebywają w tych placówkach powyżej 8 lat. Osoby przebywające w WTZ od 5 do 8 lat stanowią 19,6% uczestników WTZ ogółem. Z kolei na terenie woj. wielkopolskiego funkcjonowało 89 WTZ, ze wsparcia których korzystało 3 266 osób z niepełnosprawnościami. Blisko 60% z nich uczęszczało do WTZ powyżej 8 lat, a 14,5% - od 5 do 8 lat. Na liście osób, których zgłoszenie do uczestnictwa w warsztacie zostało zatwierdzone i które nie rozpoczęły terapii w WTZ w woj. podkarpackim było 198 osób z niepełnosprawnościami, a w woj. wielkopolskim – 322. Osoby niepełnosprawne, które opuściły warsztat terapii zajęciowej, w celu podjęcia zatrudnienia na rynku pracy oraz znajdujące się na liście osób niepełnosprawnych, których zgłoszenie do uczestnictwa w warsztacie zostało zatwierdzone i które nie rozpoczęły terapii w warsztacie mogą uzyskać wsparcie w ramach Programu „Zajęcia klubowe w WTZ”. Program realizowany jest ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 4a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Realizatorami programu są samorządy powiatowe, a adresatami podmioty prowadzące warsztaty terapii zajęciowej. Celem programu jest wsparcie ww. osób niepełnosprawnych w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym i zawodowym poprzez prowadzenie przez warsztaty terapii zajęciowej zajęć klubowych jako zorganizowanej formy rehabilitacji. Na Podkarpaciu Program realizowało 21 WTZ, a w Wielkopolsce – 25 WTZ. Podkarpackie WTZ udzieliły wsparcia 268 osobom z niepełnosprawnościami, w tym 152 osobom, które były uczestnikami i opuściły go w związku z podjęciem zatrudnienia i 116 osobom, których zgłoszenie do uczestnictwa w warsztacie zostało zatwierdzone i które nie rozpoczęły terapii w WTZ. W przypadku Wielkopolski wsparcie uzyskało 186 osób z niepełnosprawnościami, w tym 38 byłych uczestników WTZ, którzy podjęli zatrudnienie i 148 osób oczekujących na przyjęcie do WTZ. Ważną rolę w procesie aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami odgrywają m.in. zakłady aktywności zawodowej (ZAZ). W woj. podkarpackim działa 12 ZAZ, które zatrudniają 906 osób niepełnosprawnych ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Na terenie woj. wielkopolskiego funkcjonuje 9 ZAZ, w których zatrudnienie znalazło odpowiednio 574 osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Osoby z niepełnosprawnościami opuszczające WTZ mogą być zatrudniane również w zakładach pracy chronionej, spółdzielniach socjalnych, przedsiębiorstwach społecznych, organizacjach pozarządowych, czy na otwartym rynku pracy. W 2024 r. WTZ działające w woj. podkarpackim opuściło 116 osób z niepełnosprawnościami, w tym 32 osoby podjęły zatrudnienie w zakładach aktywności zawodowej, w zakładach pracy chronionej, w spółdzielniach socjalnych, w przedsiębiorstwach społecznych, w organizacjach pozarządowych lub na otwartym rynku pracy. W woj. wielkopolskim WTZ opuściło 151 osób, a zatrudnienie podjęło 15 osób. Osoby niepełnosprawne opuszczające WTZ, które nie mają możliwości podjęcia zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy, mogą skorzystać m.in. z uczestnictwa w środowiskowym domu samopomocy (ŚDS) o ile spełniają warunki określone w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2025 r. poz. 1214, z późn. zm.) oraz aktach wykonawczych do tej ustawy. Domy te, w zależności od kategorii osób, dla których są przeznaczone, dzielą się na typ A - dla osób przewlekle psychicznie chorych, typ B - dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, typ C - dla osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych oraz typ D - dla osób ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawnościami sprzężonymi. Wniosek o skierowanie do domu na pobyt dzienny lub całodobowy składany jest do ośrodka pomocy społecznej. Zasady korzystania ze środowiskowego domu samopomocy regulują przepisy wspomnianej ustawy o pomocy społecznej oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. z 2020 r. poz. 249). Ta forma wsparcia ulega systematycznemu rozwojowi. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poszerza dostępność usług w środowiskowych domach samopomocy, także w odniesieniu do osób wymagających wzmożonej opieki. Według danych ze Sprawozdania MRiPS-06 za I-XII 2024 r. w woj. podkarpackim funkcjonowało 72 ŚDS, do których uczęszczało 3 175 osób, a w woj. wielkopolskim było to odpowiednio 78 ŚDS, ze wsparcia których korzystało 2 963 osób.
Osoby niepełnosprawne, w tym (byli) uczestnicy WTZ, mogą skorzystać także ze wsparcia określonego w programach finansowanych z Funduszu Solidarnościowego, m.in. z programów resortowego Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „Asystent Osobisty Osoby z Niepełnosprawnością” (dla Organizacji Pozarządowych, jak i dla Jednostek Samorządu Terytorialnego), czy Programu „Centra opiekuńczo-mieszkalne”. Z programów w zakresie asystencji osobistej mogą skorzystać m.in. osoby z niepełnosprawnościami posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie traktowane na równi z wymienionymi orzeczeniami. Głównym celem tych programów jest wprowadzenie usług asystencji osobistej jako formy ogólnodostępnego wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym.
Jednocześnie trwają prace legislacyjne nad systemowym wsparciem w zakresie asystencji osobistej – w Sejmie RP procedowany jest m.in. rządowy projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami (dalej jako „ustawa o asystencji”). Przedmiotowa stawa o asystencji rozwiązuje problem braku systemowego dostępu do usługi asystencji osobistej, niezbędnej dla możliwości realizacji prawa do niezależnego życia osób wymagających intensywnego wsparcia (persons with high-support needs). Wprowadzane w ustawie o asystencji rozwiązania prawne umożliwią precyzyjne kierowanie usługi do osób z niepełnosprawnościami, adekwatnie do ich potrzeb. W ustawie o asystencji przewidziano wykorzystanie systemu oceny poziomu potrzeby wsparcia, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, uzupełnionego o niezbędne dla zapewnienia zindywidualizowanej usługi asystencji osobistej, dodatkowe elementy ustalania liczby godzin asystencji potrzebnej danej osobie z niepełnosprawnością. O asystencję osobistą będzie mogła się ubiegać m.in. osoba w wieku od ukończenia 8. roku życia do ukończenia 65. roku życia, posiadająca decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 6b3 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w której poziom potrzeby wsparcia określono na poziomie co najmniej 80 punktów w skali poziomu potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Centra Opiekuńczo-Mieszkalne (COM) przeznaczone są dla dorosłych osób niepełnosprawnych, które legitymują się orzeczeniem o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności. Celem tego typu placówek jest wspieranie ww. osób niepełnosprawnych poprzez umożliwienie im warunków do niezależnego, samodzielnego i godnego funkcjonowania na miarę ich potrzeb i możliwości, poprawę jakości życia w środowisku lokalnym, włączenie do życia w społeczności lokalnej, odciążenie faktycznych opiekunów osób niepełnosprawnych, usługi opiekuńcze w zakresie potrzeb zdrowotnych, pielęgnacyjnych, zapobiegania wtórnym powikłaniom, stymulowania i rozwijania sprawności ruchowej, kompetencji poznawczych i społecznych, pomoc w czynnościach samoobsługowych. Na Podkarpaciu działa 13 COM, które udzielają wsparcie 250 osobom z niepełnosprawnościami. W Wielkopolsce działają 3 COM, które obejmują wsparciem 87 osób z niepełnosprawnościami.Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych realizuje także inne programy na rzecz osób z niepełnosprawnością, m.in. takie, jak Wsparcie mieszkańców Wspomaganych Społeczności Mieszkaniowych, Pilotażowy program „Rehabilitacja 25 plus”, Program „STABILNE ZATRUDNIENIE osoby niepełnosprawne w administracji i służbie publicznej”. Dodatkowo należy wskazać, że od 1 stycznia 2025 r. Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych realizuje projekt pn. „Standaryzacja modelu zatrudnienia wspomaganego”. Partnerami w projekcie są Polska Federacja Zatrudnienia Wspomaganego z siedzibą w Warszawie oraz Polska Unia Zatrudnienia Wspomaganego z siedzibą Priorytet III: Dostępność i usługi dla osób z niepełnosprawnościami, w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS) współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus. Celem projektu jest przygotowanie rozwiązań, które pozwolą wdrożyć model zatrudnienia wspomaganego jako trwałego rozwiązania wspierającego aktywność zawodową osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Umożliwią wypracowanie ostatecznej wersji modelu zatrudnienia wspomaganego oraz przygotowanie przepisów prawnych, które wprowadzą zatrudnienie wspomagane do systemu prawnego jako ogólnodostępną usługę dla osób z niepełnosprawnościami.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MRPiPS
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Łukasz Krasoń Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MRPiPS
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
I kwartał 2026 r.
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:
Status realizacji: