W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD375","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Zarządzeniem nr 58 z dnia 12 czerwca 2021 r. (M.P. poz. 565, z późn. zm.) Prezes Rady Ministrów powołał Międzyresortowy Zespół do spraw przeglądu uwarunkowań procesów inwestycyjnych w Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „Międzyresortowym Zespołem”, pod przewodnictwem Ministra Klimatu i Środowiska. W wyniku prac Międzyresortowego Zespołu, w tym w szczególności w ramach analiz Ministerstwa Infrastruktury oraz Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, zidentyfikowano przepisy, których zmiana mogłaby usprawnić proces inwestycyjny w Polsce. W związku z prowadzonymi licznymi inwestycjami publicznymi w Polsce oraz stanem epidemii COVID-19 konieczne jest w szczególności wsparcie inwestycji publicznych liniowych.\nW ramach prac Międzyresortowego Zespołu oraz analiz własnych Ministerstwa Klimatu i Środowiska i Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, a także przeglądu propozycji zgłaszanych przez inne organy, zidentyfikowano m.in. następujące problemy:\n1) w ramach ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2022 r. poz. 1029, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą ooś”:\na) wątpliwości interpretacyjne i praktyka polegająca na prowadzeniu postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach bez uprzedniej weryfikacji zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego dalej „mpzp”. W okresie od stycznia 2019 r. do końca pierwszego kwartału 2021 r. odnotowano 354 sprawy, w których dostrzeżono niezgodność lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp w sytuacji wystąpienia przez organy gminy, starostę lub dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych do regionalnych dyrektorów ochrony środowiska, zwanych dalej „RDOŚ”, o wydanie opinii lub uzgodnienia. Duża liczba takich spraw oznacza, że przed wystąpieniem do RDOŚ o wydanie opinii lub uzgodnienia ww. organy często nie badają zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z postanowieniami mpzp na wstępnym etapie postępowania. W praktyce postępowanie takie rodzi wątpliwość, czy poza analizą zasadności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko lub uzgadnianiem środowiskowych warunków realizacji przedsięwzięcia w przypadku przeprowadzania takiej oceny RDOŚ powinien również analizować kwestię zgodności przedsięwzięcia z mpzp, co powoduje dodatkowe, nieuzasadnione kompetencjami tego organu, obciążenie. Wątpliwym jest również, czy w takim przypadku organ właściwy do wydania decyzji nie stwierdził niezgodności lokalizacji z ustaleniami mpzp, czy też w ogóle nie podjął się analizy w tym zakresie. Co więcej w niektórych przypadkach okazuje się, że mimo stwierdzenia niezgodności lokalizacji z mpzp przez RDOŚ organ właściwy do załatwienia sprawy nie odmawia wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, \nb) w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim, ustawa ooś nie określa wymogu badania zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami dokumentów planistycznych,\nc) ustawa ooś wymaga na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach badania zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp, podczas gdy dla pewnych przedsięwzięć (tj. linie tramwajowe, metro, lotniska użytku publicznego, przebudowywana infrastruktura techniczna) przy wydawaniu decyzji następczych nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,\nd) wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach bez przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć zlokalizowanych na obszarach chronionego krajobrazu lub parku krajobrazowego, mimo ustanowionego zakazu realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, względem których zastosowanie derogacji – art. 17 ust. 3 lub art. 24 ust. 3 ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, z późn. zm.), wymaga przeprowadzenia oceny,\ne) konieczność opracowania przez inwestora karty informacyjnej przedsięwzięcia i badanie przez organ prowadzący postępowanie wraz z organami opiniującymi lub uzgadniającymi, czy konieczne jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko gdy przedsięwzięcie jest lokalizowane na obszarach chronionego krajobrazu lub parku krajobrazowego pomimo, że w wielu przypadkach konieczność przeprowadzenia takiej oceny wynika z mocy prawa, tzn.: ze względu na ustanowione na danych obszarach zakazy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wydanie decyzji środowiskowej dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko jest możliwe tylko po przeprowadzeniu oceny oddziaływania (derogacja, o której mowa w art. 17 ust. 3 lub art. 24 ust. 3 ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody), \nf) występują wątpliwości co do kompetencji RDOŚ do wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji liniowych. Zamysłem rozwiązań prawnych wprowadzonych w 2019 r. było scedowanie prowadzenia postępowania w pełnym zakresie przez wyspecjalizowany organ, jakim jest RDOŚ, w odniesieniu do linii kolejowych, gdyż są to często inwestycje o ponadlokalnym zakresie i dużej wadze dla regionu. Użyte sformułowanie „inwestycje w zakresie linii kolejowych” miało zapewnić, że RDOŚ będzie właściwy w przypadku inwestycji, których głównym przedsięwzięciem będzie linia kolejowa. Obecne brzmienie przepisu prowadzi często do sytuacji, gdy nawet nieznaczna ingerencja w linię kolejową, realizowana w ramach zupełnie innego zadania niż inwestycja kolejowa (drogowego, infrastruktury energetycznej, kanalizacyjnej) jest uznawana jako przedsięwzięcie w zakresie linii kolejowej i kierowana do RDOŚ. Taki stan rzeczy ma potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych w zakresie sporów kompetencyjnych,\ng) wątpliwości interpretacyjne co do charakteru (wiążącego albo niewiążącego) niektórych uzgodnień, o których mowa w ustawie ooś,\nh) obszerność dokumentacji papierowej na którą składa się karta informacyjna przedsięwzięcia i raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, a także wysokie koszty drukowania, w szczególności w kolorze i map o niestandardowym formacie, \ni) wysoka liczba organów uczestniczących w czynnościach związanych z zawiadamianiem stron na podstawie art. 49 Kodeksu postepowania administracyjnego w przypadku postępowań w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, powoduje, że sposób zawiadamiania stron jest niejednorodny, generuje błędy i opóźnienia w powiadamianiu stron przez jednostki samorządowe, na terenie których planowane jest przedsięwzięcie,\nj) wątpliwości interpretacyjne dotyczące zarówno liczby rozwiązań alternatywnych wymaganych do opisania w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, jak i sposobu ich różnicowania. Z aktualnych przepisów prawa nie wynika obowiązek przedstawiania w raporcie każdorazowo trzech różnych wariantów. Przyjęcie odmiennej interpretacji i uznanie, że wariantem najkorzystniejszym dla środowiska nie może być uznany wariant, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy ooś, w szczególności uniemożliwiałoby inwestorowi wnioskowanie o uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla wariantu najkorzystniejszego dla środowiska. Mimo to, ze względu na redakcję art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy ooś, w orzecznictwie pojawia się stanowisko, że liczba wariantów powinna wynosić co najmniej trzy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 kwietnia 2021 r., sygn. akt III OSK 376/21),\nk) brak określenia sposobu, w jaki powinny być przedkładane wyniki inwentaryzacji przyrodniczej w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wątpliwości co do dopuszczenia braku badań terenowych w przypadku przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko,\nl) w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko: niezgodność treści art. 3 ust. 1 pkt 14 z brzmieniem art. 53 ustawy ooś, niejasność co do dokumentacji podawanej do publicznej wiadomości, brak załączania projektu dokumentu w przypadku wystąpienia z wnioskiem o uzgodnienie przez RDOŚ odstąpienia od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, wątpliwości co do zakresu informacji przedkładanych do wniosku o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, zbyt krótki termin na przeprowadzenie przez RDOŚ rzetelnej analizy projektów mpzp dla gminy i studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego opiniowanych wraz z prognozą oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko,\nm) w zakresie transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko: brak przepisu stanowiącego wprost o tym, że postępowanie transgraniczne można prowadzić również w przypadku ponownej oceny oddziaływania na środowisko, wątpliwości co tego, który organ jest właściwy do wydania postanowienia o przeprowadzeniu transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko w przypadku przeprowadzania ponownej oceny oddziaływania na środowisko, zbyt krótki dla organu termin na zapoznanie się z materiałem dowodowym i przeprowadzenie analizy własnej, czy występuje możliwość znaczących oddziaływań transgranicznych i wydanie stosownego postanowienia, brak w art. 109 ust. 3 pkt 2 ustawy ooś odesłania do dokumentacji, która podlega tłumaczeniu w związku z wydaniem postanowienia o przeprowadzeniu postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, nieprecyzyjne i niedostosowane do wymagań prawa międzynarodowego oraz krajowego wskazanie zakresu konsultacji z państwem, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie, nieprecyzyjne sformułowanie dotyczące zakończenia konsultacji z państwem narażonym, brak terminu dla organu na przekazanie opracowywanego dokumentu, wątpliwości co do konieczności regulowania kwestii związanych ze stosowaniem przepisów ustawy ooś w przypadku postepowań nadzwyczajnych,\nn) brak sankcji za naruszenie warunków decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w fazie eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia,\no) niejednolite procedury w zakresie obowiązku przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania na środowisko w odniesieniu do obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji im towarzyszących,\np) brak rozwiązań, które pozwolą na racjonalną organizację pracy RDOŚ i pełne wykorzystanie zasobów kadrowych w celu rozpoznawania spraw bez zbędnej zwłoki,\nq) brak implementacji art. 2 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz. Urz. UE L 26 z 28.01.2012, str. 1, z późn. zm.). Dyrektywa ta przewiduje możliwość zwolnienia w wyjątkowych przypadkach danego przedsięwzięcia ze stosowania jej przepisów z zachowaniem warunków w niej określonych.\n2) w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360, z późn. zm.) – stosowanie ogólnych zasad gwarancji zapłaty w umowie na roboty budowlane, gdy inwestorem jest Skarb Państwa, co generuje w praktyce duże niepotrzebne koszty dla inwestorów Skarbu Państwa, w przypadku gdy wykonawca robót budowlanych występuje z żądaniem uruchomienia takiej gwarancji. Obecnie takimi gwarancjami zapłaty są gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa i ich uruchomienie obciąża dodatkowymi kosztami Skarb Państwa, tymczasem wykonawca robót budowlanych działający na zlecenie inwestora państwowego ma pewność otrzymania wynagrodzenia za swoją pracę;\n3) w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, z późn. zm.) – zbędne wymogi formalne wobec urządzeń pomiarowych Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, zwanego dalej „PGW WP”;\n4) w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941, z późn. zm.) – brak możliwości wystąpienia do Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z wnioskiem o wydanie wyprzedzającej opinii dotyczącej nie planowanej lokalizacji obiektu jądrowego ale określonych aspektów lokalizacji obiektu jądrowego; \n5) w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1973, z późn. zm.) – brak doprecyzowania, że okresowe pomiary hałasu dla dróg i linii kolejowych należy prowadzić na terenach, dla których określono dopuszczalne poziomy hałasu;\n6) w ramach ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503, z późn. zm.), zwanej dalej również „upzp”:\na) brak wyraźnej podstawy prawnej, która umożliwiałaby RDOŚ – w ramach udziału w uzgadnianiu projektów decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz projektów decyzji o warunkach zabudowy w odniesieniu do obszarów chronionych – odmowy uzgodnienia takich decyzji w przypadku ustalenia, że dla projektowanej decyzji nie wydano decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, mimo obowiązku jej uzyskania,\nb) wątpliwości odnośnie do możliwości odstępowania od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla dokumentów planistycznych;\n7) w ramach ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 162), zwanej dalej „specustawą drogową”:\na) obowiązek zawieszania postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w razie śmierci strony, co wydłuża prowadzone postępowanie administracyjne,\nb) brak szczegółowych wymogów dotyczących odwołania od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,\nc) brak szczególnych rozwiązań prawnych dotyczących ściśle określonych inwestycji na drogach publicznych, które to ze względu na elementy o istotnym znaczeniu dla obronności lub bezpieczeństwa państwa muszą być zrealizowane w trybie pilnym. Względy obronności i bezpieczeństwa państwa w obecnej trudnej sytuacji zagranicznej wymagają podjęcia działań nadzwyczajnych (specjalnych rozwiązań obronnościowych w ramach budowanych dróg), a w związku z tym stworzenia przyspieszonej i uproszczonej ścieżki realizacji takich inwestycji,\nd) epizodyczny charakter specustawy drogowej – co zagraża terminowej realizacji transeuropejskiej sieci drogowej oraz wydatkowaniu funduszy Unii Europejskiej na współfinansowanie inwestycji drogowych w ramach obecnego oraz nowego Programu Budowy Dróg Krajowych, a także możliwości wsparcia inwestycji na drogach samorządowych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg;\n8) w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2569) – zidentyfikowano potrzebę rozciągnięcia zwolnień ustawowych w zakresie obrotu nieruchomościami rolnymi, które przysługują obecnie Spółce Celowej, o której mowa w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym również na spółki, które Spółka Celowa może tworzyć samodzielnie albo z innymi podmiotami zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym w celu powierzenia wykonywania części swoich zadań. Obecnie, gdyby Spółka Celowa, chciała zasilić powoływaną spółkę nieruchomościami rolnymi np. w drodze aportu, konieczne byłoby zrealizowanie tego z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego; \n9) w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, z późn. zm.) – obowiązywanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 jedynie przez 10 lat oraz utrudnienia w realizacji inwestycji mających na celu ochronę ludności przed powodzią i suszą w parkach narodowych i rezerwatach przyrody; \n10) w ustawie z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1812) – utrudnienia dotyczące wejścia na teren cudzej nieruchomości na potrzeby prac przygotowawczych przed realizacją inwestycji przeciwpowodziowej;\n11) w ramach ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 2625), zwanej dalej „ustawą Pw” – brak możliwości nabywania nieruchomości przez PGW WP na cele inne niż dotyczące inwestycji przeciwpowodziowych. W związku z brakiem w ustawie Pw przepisów dotyczących nabywania nieruchomości przez PGW WP oraz przez starostę jako podmiot właściwy do nabycia nieruchomości w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa (jako zadanie z zakresu administracji rządowej), a w dalszej kolejności stwierdzenia wykonywania praw właścicielskich PGW WP przez wojewodę w trybie art. 258 ustawy Pw, podmioty te stosują przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899, z późn. zm.), zwanej dalej „ugn”. Władanie nieruchomościami przez PGW WP stwierdzane jest w trybie art. 258 ust. 10 ustawy Pw przez wojewodę. Nabycie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w związku z np. regulacją rzek czy zadaniami inwestycyjnymi nieobjętymi pozwoleniem na realizację inwestycji, powinno odbywać się w trybie przepisów ugn, a następnie władanie powinno być potwierdzone przez PGW WP w trybie przepisów ustawy Pw. Starosta wykonujący prawa właścicielskie występuje do wojewody o zgodę na nabycie nieruchomości do zasobu Skarbu Państwa. Wniosek (obowiązek przygotowania leży po stronie PGW WP) powinien zawierać m.in. uzasadnienie gospodarcze czynności prawnej z uwzględnieniem przeznaczenia nieruchomości w planie miejscowym oraz planie realizacji polityki gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa dla późniejszej zgody wojewody. Pełny zakres wniosku określa art. 23a ust. 1 i 2 ugn. Rozpatrzenie wniosku (kompletnego) powinno odbyć się w terminie miesiąca od dnia doręczenia wniosku. Dalsze stwierdzenie reprezentacji przez PGW WP praw właścicielskich Skarbu Państwa następuje w trybie art. 258 ustawy Pw oraz kończy się decyzją wojewody, co jest podstawą dokonania wpisu w ewidencji gruntów i budynków oraz w księgach wieczystych. Jednym z przykładów zastosowanej procedury nabycia było nabycie nieruchomości od gminy na cel realizowanej budowy zbiornika wstępnego w Lublinie. Ogólnie rzecz biorąc w sytuacji, gdy nabycie nieruchomości następuje na podstawie ugn (a nie na podstawie ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych), realizacja inwestycji jest niezwykle czasochłonna i pracochłonna. Nabycie nieruchomości niezbędnych do realizacji inwestycji staje się w takiej sytuacji wręcz niemożliwe albo bardzo utrudnione. Niejednokrotnie bowiem w procesie zbywania nieruchomości na cele realizacji inwestycji muszą uczestniczyć starostwie, którzy nie chcą podejmować działań w tym zakresie;\n12)\tw ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1354, z późn. zm.) – przepisy dotyczące pozwolenia wodnoprawnego wymagają dostosowania do rozwiązań przyjętych w innych specustawach inwestycyjnych, natomiast przepisy dotyczące prac wstępnych wymagają rozszerzenia i doprecyzowania.\n","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Spośród wszystkich problemów w procesie inwestycyjnym zidentyfikowanych w ramach prac Międzyresortowego Zespołu wyodrębniono problemy, dla których jedynym rozwiązaniem, które może je rozwiązać, jest interwencja legislacyjna, jako że problemy te wynikają z brzmienia przepisów na poziomie ustawowym. Oczekiwanym efektem będzie usprawnienie przygotowania i realizacji inwestycji, w szczególności inwestycji liniowych w zakresie inwestycji drogowych, kolejowych, wodnych i przeciwpowodziowych. Powyższe zostanie zapewnione przez wyeliminowanie wskazanych w części 1 OSR problemów w następujący sposób.\nAd 1. Projektowane zmiany w ustawie ooś przewidują:\na) wprowadzenie dla organu właściwego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach obowiązku przeprowadzenia analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp, jeżeli został uchwalony, na początkowym etapie postępowania, przez nałożenie na organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach obowiązku odmowy zgody na realizację przedsięwzięcia w przypadku stwierdzenia niezgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp przed wystąpieniem do organów współdziałających. Proponowane rozwiązanie wyeliminuje zbędne czynności związane z prowadzeniem dalszego postępowania (w tym wystąpienia o stosowne opinie i uzgodnienia) w sytuacji, gdy już na wstępnym etapie postępowanie zostanie stwierdzona niezgodność z mpzp. Nowa regulacja podkreśla, że badanie zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z postanowieniami mpzp należy do zadań organu właściwego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, rozwiązanie to eliminuje również wątpliwości interpretacyjne co do roli organów współdziałających. Jednocześnie proponuje się wprowadzenie skrótu „inwestycje strategiczne” dla obszernego katalogu przedsięwzięć prowadzonych na podstawie ustaw wymienionych enumeratywnie w art. 64 ust. 2 pkt 3, art. 74 ust. 1 pkt 5,art. 77 w ust. 2 pkt 3 oraz art. 80 ust. 2 ustawy ooś – zakłada się, że takie rozwiązanie legislacyjne poprawi czytelność przepisów ustawy ooś, a ewentualne wprowadzanie do ustawy ooś odesłań do nowych tzw. specustaw w przyszłości zostanie ograniczone tylko do jednego, a nie jak obecnie wielu przepisów;\nb) uzupełnienie o plan zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej (dla przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim) przepisów, które regulują obowiązek badania zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z mpzp, w tym obowiązek przedkładania wypisu i wyrysu mpzp z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a następnie przedkładanie ich organom opiniującym i uzgadniającym;\nc) wprowadzenie do nowego katalogu inwestycji strategicznych linii tramwajowych i metra, inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego, dla których na etapie decyzji o ustaleniu lokalizacji zgodność z ustaleniami mpzp nie jest wymagana. Z podobnych przyczyn wprowadzono wyłączenie obowiązku badania zgodności lokalizacji z mpzp dla urządzeń infrastruktury technicznej objętych pracami budowlanymi w celu usunięcia kolizji z planowaną do realizacji inwestycją strategiczną, a dodatkowo celem przyspieszenia procesu inwestycyjnego priorytetowych inwestycji oraz odciążenia organów wydających decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach rozszerzono rodzaj przedsięwzięć wymagających koncesji ujęty w katalogu oraz dodano nową grupę inwestycji, tj. obiektów szczególnie ważnych dla obronności lub bezpieczeństwa państwa. Ponadto z katalogu inwestycji strategicznych, w odniesieniu do przedsięwzięć wymagających koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż objętych własnością górniczą przysługującą Skarbowi Państwa, a także koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóża, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2022 r. poz. 1072, z późn. zm), wprowadzono wyłączenie przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich; \nd) uchylenie pkt 3 w art. 61 ust. 1 ustawy ooś, uchylenie pkt 4a w art. 82 ust. 1 ustawy ooś oraz zmiany wynikowe mające na celu ujednolicenie procedur w zakresie obowiązku przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania na środowisko. W miejsce uchylanych przepisów organy będą mogły zastosować instytucję ponownej oceny wynikającą z art. 82 ust. 1 pkt 4 i art. 88 ust. 1 ustawy ooś, która została uregulowana w sposób bardziej kompleksowy;\ne) w art. 64 ust. 1b ustawy ooś, że w przypadku gdy dla planowanego przedsięwzięcia RDOŚ stwierdzi konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko ze względu na lokalizację przedsięwzięcia na obszarze chronionego krajobrazu lub na obszarze parku krajobrazowego, na których ustanowiono zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, zamiast opinii dokonuje on uzgodnienia w drodze postanowienia – analogicznie jak obecnie w przypadku oddziaływania na obszar Natura 2000;\nf) w art. 59 ust. 1 pkt 2 ustawy ooś wskazano, że ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko można przeprowadzać na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko lokalizowanego na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, natomiast w art. 74 ust. 1 pkt 2 ustawy ooś określono, że w takim przypadku do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zamiast karty informacyjnej przedsięwzięcia składa się raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;\ng) w odniesieniu do inwestycji kolejowych przewiduje się doprecyzowanie przepisu określającego kompetencje RDOŚ do wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji liniowych. Zamysłem przepisu wprowadzonego w 2019 r. było scedowanie prowadzenia postępowania w pełnym zakresie przez wyspecjalizowany organ, jakim jest RDOŚ, w odniesieniu do linii kolejowych, gdyż są to często inwestycje o ponadlokalnym zakresie i dużej wadze dla regionu. Użyte sformułowanie „inwestycje w zakresie linii kolejowych” miało zapewnić, że RDOŚ będzie właściwy w przypadku inwestycji, których głównym przedsięwzięciem będzie linia kolejowa. Obecne brzmienie przepisu prowadzi często do sytuacji, gdy nawet nieznaczna ingerencja w linię kolejową, realizowana w ramach zupełnie innego zadania niż inwestycja kolejowa (drogowego, infrastruktury energetycznej, kanalizacyjnej) jest uznawana jako przedsięwzięcie w zakresie linii kolejowej i kierowana do RDOŚ. Taki stan rzeczy ma potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych w zakresie sporów kompetencyjnych. Zmiana ma za zadanie wykluczenie wątpliwości interpretacyjnych w tym zakresie przez przesądzenie, że jedynie inwestycje kolejowe realizowane przez zarządców infrastruktury kolejowej będą w kompetencji RDOŚ;\nh) określenie wiążącej mocy postanowień, o których mowa w art. 77 ust. 1 pkt 1–1b i pkt 4 ustawy ooś, dla organu wydającego decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, co wyeliminuje wątpliwości co do charakteru uzgodnień wydawanych w tym trybie i wzmocni rolę organów uzgadniających, tj.: RDOŚ, ministra właściwego do spraw środowiska, Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, dalej „GDOŚ”, oraz organu właściwego w sprawach ocen wodnoprawnych. Obserwuje się rozwój niezgodnej z wolą ustawodawcy linii orzeczniczej, że uzgodnienie w tym trybie nie ma wiążącego charakteru, ponieważ w odróżnieniu od art. 100 ustawy ooś, w art. 77 ustawy ooś, nie wskazano wprost, że postanowienie uzgadniające wiąże organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Dzięki wyeliminowaniu wątpliwości interpretacyjnych przewiduje się zmniejszenie liczby przypadków, w których decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach jednostek samorządu terytorialnego nie uwzględniają warunków z postanowień wydanych w trybie art. 77 ustawy ooś; spowoduje to również zmniejszenie liczby ingerencji RDOŚ w trybie art. 76 ustawy ooś (przepis pozwalający na skierowanie stosownych wystąpień, np. wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji, w sytuacji nieprawidłowości przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przez inne niż RDOŚ organy właściwe), a w przypadku skierowania takiego wystąpienia – zwiększy jego skuteczność. Analogiczne rozwiązania wprowadza się do art. 64 ustawy ooś, w którym dodaje się ust. 5, podkreślając wiążącą moc uzgodnień, o których mowa w ust. 1 pkt 1b–1d zmienianego przepisu;\ni) zmianę w art. 74 ust. 2 ustawy ooś ograniczającą liczbę formy pisemnej karty informacyjnej przedsięwzięcia i raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko do jednego egzemplarza przeznaczonego dla organu prowadzącego postepowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;\nj) zmianę brzmienia art. 74 ust. 3 ustawy ooś przez określenie, że zawiadomienie stron trybie art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego następuje w formie publicznego obwieszczenia w siedzibie organu właściwego w sprawie oraz przez udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej tego organu; w celu rozpowszechnienia informacji o podejmowanych decyzjach i czynnościach w sprawie dodaje się ust. 3aa, w którym wskazano obowiązek powiadamiania jednostek samorządu terytorialnego właściwych ze względu na obszar realizacji i oddziaływania przedsięwzięcia tak, aby organy te dokonały odpowiedniego powiadomienia lokalnych społeczności;\nk) doprecyzowanie art. 66 ust. 1 ustawy ooś w sposób, który wyeliminuje wątpliwości interpretacyjne dotyczące zarówno liczby rozwiązań alternatywnych wymaganych do opisania w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, jak i sposobu ich różnicowania, i pozostanie zgodny w niezbędnym zakresie z dotychczasowym krajowym podejściem do opisu wariantowania wymaganego w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;\nl) doprecyzowanie art. 66 ust. 1 pkt 2a ustawy ooś, celem określenia, że wyniki inwentaryzacji przyrodniczej będą składane zarówno w formie opisowej, jak i kartograficznej, co wyeliminuje wątpliwości dotyczące tego, w jakiej formie powinny być przekazywane wyniki inwentaryzacji przeprowadzonej na potrzeby oceny oddziaływania na środowisko (wyniki inwentaryzacji przekazywane są wraz z raportem o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko);\nm) w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko:\na) doprecyzowanie przepisu art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy ooś celem zapewnienia zgodności jego treści z art. 53 ustawy ooś, w którym jest mowa o uzgadnianiu zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, a nie tylko o uzgadnianiu stopnia szczegółowości jak w dotychczasowym art. 3 ust. 1 pkt 14 lit. a ustawy ooś,\nb) uzupełnienie art. 39 ust. 2 ustawy ooś celem wskazania, że jeżeli dla projektu dokumentu prowadzona jest strategiczna ocena oddziaływania na środowisko, do niezbędnej dokumentacji sprawy należy także prognoza oddziaływania na środowisko i należy ją zatem podać do publicznej wiadomości razem z projektem dokumentu, dla którego została sporządzona,\nc) uproszczenie art. 53 ust. 1 ustawy ooś polegające na powrocie do pierwotnego brzmienia przepisu. Wyraz „stanowisko” sugeruje, że organ opracowujący projekt dokumentu występując z wnioskiem o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, musi przedstawić swoją propozycję zakresu i stopnia szczegółowości prognozy, co nie jest konieczne,\nd) wprowadzenie do art. 53 ust. 2a ustawy ooś, na podstawie którego organ opracowujący projekt występując o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko, obowiązany będzie przedłożyć projekt lub informacje o przewidywanych rozwiązaniach tego projektu,\ne) zmianę art. 54 ust. 3 ustawy ooś, tak aby jednoznacznie ustalić, że wystąpienie o zmianę terminu na podstawie art. 25 ust. 1a ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przez organy środowiskowe i sanitarne, o których mowa w art. 57 i art. 58 ustawy ooś, jest wiążące dla wójta, burmistrza albo prezydenta miasta,\nf) zmianę art. 115 ustawy ooś polegającą na dostosowaniu zakresu konsultacji oraz słownictwa do Protokołu w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym sporządzonej w Espoo w dniu 25 lutego 1991 r. (Dz. U. z 1999 r. poz. 1110) i dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. UE L 197 z 21.07.2001, str. 30 – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 157),\nn) w zakresie transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko:\na) zmianę art. 104. ust. 1 ustawy ooś tak, aby przewidywał możliwość prowadzenia transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko podczas ponownej oceny oddziaływania na środowisko w ramach wydawania decyzji inwestycyjnych,\nb) zmianę art. 104 ust. 2 ustawy ooś w celu doprecyzowania momentu zakończenia konsultacji z państwem narażonym,\nc) uchylenie w art. 106 ust. 1 i 2 ustawy ooś,\nd) zmiany wynikowe w związku ze zmianą art. 104 ust. 1 ustawy ooś,\ne) wydłużenie terminu na wydanie postanowienia, o którym mowa w art. 108 ust. 1 pkt 1 ustawy ooś z 14 na 21 dni,\nf) zmianę art. 109 ust. 3 pkt. 2 ustawy ooś wprowadzającą konieczność przekazania stronie narażonej przetłumaczonej dokumentów wskazanych w art. 108 ust. 4 ustawy ooś,\ng) zmianę art. 110 ust. 1 ustawy ooś w odniesieniu do zakresu konsultacji z państwem, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie zgodnie z art. 5 Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzonej w Espoo w dniu 25 lutego 1991 r. i art. 7 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz. Urz. UE L 26 z 28.01.2012, str. 1, z późn. zm.) oraz nomenklatury krajowej (art. 82 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy ooś),\nh) zmianę art. 111 ustawy ooś polegającą na doprecyzowaniu, że decyzje, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1, 10, 14 i 18, albo pozwolenia, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 4b, powinny zostać wydane po zakończeniu konsultacji,\ni) zmianę art. 115 ust. 1 ustawy ooś w odniesieniu do zakresu konsultacji z państwem, na którego terytorium może oddziaływać realizacja projektu, o którym mowa w art. 46 lub art. 47 ust. 1 zgodnie z art. 10 ust. 3 Protokołu w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym sporządzonej w Espoo w 1991 r. i art. 7 ust. 2 dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko oraz nomenklatury krajowej (art. 51 ust. 2 pkt 3 lit. a ustawy ooś),\nj) zmianę art. 117 ust. 2 ustawy ooś wprowadzającą sformułowanie w zakresie terminu przekazania przyjętego dokumentu wraz z tłumaczeniami;\no) wprowadzenie w dodawanym dziale Va (art. 103a–103c) ustawy ooś szczególnej procedury zwolnienia danego przedsięwzięcia z wymogów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko. Przewidziano, że procedura będzie składać się z kilu etapów, które zapewnią zgodność dokonywanego wyłączenia z warunkami określonymi dla takiego szczególnego działania w ww. dyrektywie. Procedura będzie inicjowana wydaniem przez Radę Ministrów rozporządzenia, o którym mowa w art. 103a ust. 2, po uwzględnieniu warunków wskazanych w ust. 1. Dla przedsięwzięcia określonego w rozporządzeniu przeprowadzana będzie ocena środowiskowa po uprzednim indywidualnym określeniu jej zakresu przez GDOŚ. Działania GDOŚ w tym zakresie podejmowane z udziałem innych organów (ewentualne opinie) dokonywane są poza postępowaniem administracyjnym. Ww. dyrektywa, dając podstawy do zwolnienia danego przedsięwzięcia ze stosowania dyrektywy zwalnia również państwo z konieczności zapewnienia na etapie oceny środowiskowej dostępu zainteresowanej społeczności do procedury odwoławczej i dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Ten zapewniony jest natomiast, na zasadach ogólnych, na etapie wydawania decyzji inwestycyjnej, w której uczestnikiem będzie również GDOŚ w celu uzgodnieniu warunków realizacji planowanego przedsięwzięcia;\np) nadanie w nowym art. 123a ustawy ooś uprawnienia dla GDOŚ do przekazywania spraw z zakresu ocen oddziaływania na środowisko związanych z realizacją inwestycji strategicznych do załatwienia innemu RDOŚ niż RDOŚ właściwy miejscowo. Projektowany przepis umożliwi GDOŚ przekazywanie spraw między RDOŚ w sytuacji, gdy zagwarantowanie stronom postępowań rozpoznania ich spraw bez zbędnej zwłoki byłoby, ze względu na znaczną liczbę spraw kierowanych do organu właściwego miejscowo, znacznie utrudnione i istniałoby poważne ryzyko przewlekłości postępowania;\nq) konieczność rozszerzenia zastosowania art. 136a ust. 1 pkt 1 ustawy ooś w taki sposób, aby przesłanką do wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej było również naruszenie warunków, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy ooś zarówno w zakresie fazy realizacji, jak i eksploatacji przedsięwzięcia. W świetle obecnego przepisu art. 136a ust. 1 pkt 1 ustawy ooś możliwe jest wymierzenie kary wyłącznie za naruszenie ww. warunków dotyczących fazy realizacji przedsięwzięcia, przy czym etap eksploatacji i użytkowania przedsięwzięcia oraz związane z nim warunki, nie podlegają tej sankcji. Tymczasem doświadczenie organów Inspekcji Ochrony Środowiska wskazuje, że to warunki, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy ooś, ustalone dla fazy eksploatacji przedsięwzięcia stanowią obszar najczęstszych i najliczniejszych naruszeń stwierdzanych w toku kontroli przestrzegania ustaleń decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W aktualnym stanie prawnym stwierdzenie naruszeń z tej grupy warunków nie jest sankcjonowane karą pieniężną, a ewentualne działania organów Inspekcji Ochrony Środowiska sprowadzają się do wydania zarządzenia pokontrolnego i poinformowania o ustaleniach kontroli organu właściwego do wydania decyzji środowiskowej. Niemniej istotny jest również fakt, że warunki, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy ooś, ustalone dla fazy eksploatacji przedsięwzięcia w praktyce stanowią zasadniczą i najobszerniejszą część ustaleń formułowanych przez organy ochrony środowiska w decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach. Uwzględnienie etapu eksploatacji i użytkowania przedsięwzięć w niniejszym przepisie jest więc krokiem niezbędnym, aby narzędzie w postaci sankcji wobec osób lub podmiotów dopuszczających się naruszeń warunków decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach stało się narzędziem skutecznym i możliwym do zastosowania wobec faktycznie stwierdzonych nieprawidłowości w tym zakresie;\nr) inne zmiany, w tym wprowadzenie do art. 117 ust. 2 ustawy ooś obowiązku niezwłocznego przekazania dokumentacji, oraz dostosowanie brzmienia ustawy ooś do zmian w specustawie drogowej.\nAd 2. Zmiany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny przewidują wyłączenie Skarbu Państwa z obowiązku udzielania gwarancji zapłaty ze względu na fakt, że Skarb Państwa jest inwestorem wiarygodnym i dającym gwarancję wypłacalności. \nAd 3. Zmiany w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane mają na celu zapewnienie analogicznych regulacji prawnych dla urządzeń pomiarowych PGW WP, jakie mają urządzenia państwowych służb pomiarowych.\nAd 4. Zmiany w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe dodają możliwość wystąpienia do Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z wnioskiem o wydanie wyprzedzającej opinii dotyczącej określonych aspektów lokalizacji obiektu jądrowego.\nAd 5. Zmiany w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska przewidują doprecyzowanie art. 175 w celu ustalenia, że okresowe pomiary hałasu prowadzi się na terenach, dla których określono dopuszczalne poziomu hałasu;\nAd 6. Zmiany w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewidują:\n1) doprecyzowanie art. 53 upzp w celu usprawnienia przebiegu procesu inwestycyjnego dla przedsięwzięć realizowanych na terenie form ochrony przyrody. Choć już z obowiązujących przepisów tej ustawy wynika, że wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu jest możliwe, jeżeli jest ona zgodna z odrębnymi przepisami (o czym stanowi art. 61 ust. 1 pkt 5 upzp), a zgodnie z art. 86 ustawy ooś organ właściwy do wydania takiej decyzji jest związany decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach, to jednak w praktyce organy wydające warunki zabudowy nie zawsze weryfikują konieczność posiadania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, gdy ta jest wymagana. Z kolei z przepisów opisujących procedurę wydawania takich decyzji nie wynika wprost uprawnienie RDOŚ do odmowy uzgodnienia decyzji w sytuacji, gdy inwestor stara się o warunki zabudowy dla terenu, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko. Projektowane rozwiązanie ma spowodować, by już na wczesnym etapie postępowania w przedmiocie wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ta przesłanka była weryfikowana, bez konieczności ponownego przechodzenia czasochłonnych procedur formalnoprawnych, co jest korzystne zarówno dla organu właściwego do wydania warunków zabudowy, jak i samego inwestora. W obecnym stanie prawnym zdarzają się niepożądane przypadki, że inwestorzy po uzyskaniu wydawałoby się wszystkich niezbędnych decyzji nie mogą uzyskać dofinansowania unijnego z uwagi na brak decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Postulowany przepis ma przyczynić się do wyeliminowania takich przypadków;\n2) wyeliminowanie zgłaszanych wątpliwości odnośnie do możliwości odstępowania od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla dokumentów planistycznych, bowiem z brzmienia art. 17 pkt 4 i 9, art. 25 ust. 1 oraz art. 41 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 upzp wynika obowiązek obligatoryjnego składania prognozy oddziaływania na środowisko. Jednocześnie proponowane do wprowadzenia w art. 11 upzp zmiany mają na celu doprecyzowanie, że w przypadku strategicznej oceny oddziaływania dla projektów studiów wyłożeniu i ogłoszeniu podlega ten projekt wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, analogicznie jak ma to miejsce przy projekcie mpzp (art. 17 pkt 4 i 9 upzp).\nAd 7. Projektowane zmiany w specustawie drogowej przewidują:\na) zniesienie obowiązku zawieszania postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w razie śmierci strony;\nb) uszczegółowienie treści odwołania od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej;\nc) dodanie nowego rozdziału 4a, który przewiduje szczególne zasady przygotowania i realizacji inwestycji na drogach zawierających elementy o istotnym znaczeniu dla obronności lub bezpieczeństwa państwa;\nd) usunięcie epizodycznego charakteru specustawy drogowej.\nAd 8. Zmiany w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego – na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym Spółka Celowa może utworzyć, samodzielnie albo z innymi podmiotami, spółki kapitałowe, a także obejmować, nabywać i zbywać akcje lub udziały innych spółek. Natomiast ust. 3 tego artykułu nakazuje traktować te spółki jak Spółkę Celową w przypadku realizacji przez spółki zależne zadań Spółki Celowej. Proponowana zmian ma służyć temu samemu celowi – zapewnić tożsame traktowanie tych spółek również na gruncie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego.\nAd 9. Zmiany w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody dotyczą sporządzania planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000. W obecnym stanie prawnym plany takie sporządzane są na okres 10 lat. Projekt zakłada zmianę w tym zakresie i uznanie planów za bezterminowe. Jednocześnie możliwe będzie dokonywanie zmian w bezterminowych planach zadań ochronnych, jeżeli potrzeba taka zostanie zidentyfikowana przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska.\nCo więcej, zgodnie z proponowanym nowym brzmieniem art. 31 regionalni dyrektorzy ochrony środowiska w ramach oceny realizacji celów ochrony obszarów Natura 2000 będą zobligowani do oceny aktualności planów zadań ochronnych, co zapewni weryfikację planów w tym zakresie.\nPonadto projekt zakłada dodanie możliwości zezwolenia (odpowiednio w drodze decyzji ministra właściwego do spraw środowiska albo GDOŚ) na odstępstwo od zakazu budowania na obszarze parków narodowych i rezerwatów przyrody dla inwestycji mających na celu ochronę ludności przed powodzią i suszą.\nAd 10. Zmiany w ustawie z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych mają na celu zapewnienie dodatkowych instrumentów prawnych pozwalających usprawnić procedurę uzyskania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji, która jest niezbędna w celu realizacji inwestycji przeciwpowodziowej przez ułatwienie wejścia na teren cudzej nieruchomości na potrzeby prac przygotowawczych.\nAd 11. Zmiany w ustawie Pw przewidują uprawnienie do nabywania nieruchomości przez PGW WP na cele inne niż inwestycyjne realizowane na podstawie ustawy dotyczącej inwestycji powodziowych.\nAd 12. Zmiany w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym pozwolą na ujednolicenie przepisów dotyczących pozwolenia wodnoprawnego z regulacjami innych specustaw inwestycyjnych oraz rozszerzenie i doprecyzowanie regulacji dotyczących prac wstępnych.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MKiŚ","value":"MKiŚ"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Małgorzata Golińska Sekretarz Stanu \n","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MKiŚ","value":"MKiŚ"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2023 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 12 czerwca 2023 r. w trybie obiegowym z autopoprawką","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD375
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Zarządzeniem nr 58 z dnia 12 czerwca 2021 r. (M.P. poz. 565, z późn. zm.) Prezes Rady Ministrów powołał Międzyresortowy Zespół do spraw przeglądu uwarunkowań procesów inwestycyjnych w Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „Międzyresortowym Zespołem”, pod przewodnictwem Ministra Klimatu i Środowiska. W wyniku prac Międzyresortowego Zespołu, w tym w szczególności w ramach analiz Ministerstwa Infrastruktury oraz Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, zidentyfikowano przepisy, których zmiana mogłaby usprawnić proces inwestycyjny w Polsce. W związku z prowadzonymi licznymi inwestycjami publicznymi w Polsce oraz stanem epidemii COVID-19 konieczne jest w szczególności wsparcie inwestycji publicznych liniowych.
W ramach prac Międzyresortowego Zespołu oraz analiz własnych Ministerstwa Klimatu i Środowiska i Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, a także przeglądu propozycji zgłaszanych przez inne organy, zidentyfikowano m.in. następujące problemy:
1) w ramach ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2022 r. poz. 1029, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą ooś”:
a) wątpliwości interpretacyjne i praktyka polegająca na prowadzeniu postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach bez uprzedniej weryfikacji zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego dalej „mpzp”. W okresie od stycznia 2019 r. do końca pierwszego kwartału 2021 r. odnotowano 354 sprawy, w których dostrzeżono niezgodność lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp w sytuacji wystąpienia przez organy gminy, starostę lub dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych do regionalnych dyrektorów ochrony środowiska, zwanych dalej „RDOŚ”, o wydanie opinii lub uzgodnienia. Duża liczba takich spraw oznacza, że przed wystąpieniem do RDOŚ o wydanie opinii lub uzgodnienia ww. organy często nie badają zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z postanowieniami mpzp na wstępnym etapie postępowania. W praktyce postępowanie takie rodzi wątpliwość, czy poza analizą zasadności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko lub uzgadnianiem środowiskowych warunków realizacji przedsięwzięcia w przypadku przeprowadzania takiej oceny RDOŚ powinien również analizować kwestię zgodności przedsięwzięcia z mpzp, co powoduje dodatkowe, nieuzasadnione kompetencjami tego organu, obciążenie. Wątpliwym jest również, czy w takim przypadku organ właściwy do wydania decyzji nie stwierdził niezgodności lokalizacji z ustaleniami mpzp, czy też w ogóle nie podjął się analizy w tym zakresie. Co więcej w niektórych przypadkach okazuje się, że mimo stwierdzenia niezgodności lokalizacji z mpzp przez RDOŚ organ właściwy do załatwienia sprawy nie odmawia wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
b) w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim, ustawa ooś nie określa wymogu badania zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami dokumentów planistycznych,
c) ustawa ooś wymaga na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach badania zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp, podczas gdy dla pewnych przedsięwzięć (tj. linie tramwajowe, metro, lotniska użytku publicznego, przebudowywana infrastruktura techniczna) przy wydawaniu decyzji następczych nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
d) wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach bez przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć zlokalizowanych na obszarach chronionego krajobrazu lub parku krajobrazowego, mimo ustanowionego zakazu realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, względem których zastosowanie derogacji – art. 17 ust. 3 lub art. 24 ust. 3 ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, z późn. zm.), wymaga przeprowadzenia oceny,
e) konieczność opracowania przez inwestora karty informacyjnej przedsięwzięcia i badanie przez organ prowadzący postępowanie wraz z organami opiniującymi lub uzgadniającymi, czy konieczne jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko gdy przedsięwzięcie jest lokalizowane na obszarach chronionego krajobrazu lub parku krajobrazowego pomimo, że w wielu przypadkach konieczność przeprowadzenia takiej oceny wynika z mocy prawa, tzn.: ze względu na ustanowione na danych obszarach zakazy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wydanie decyzji środowiskowej dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko jest możliwe tylko po przeprowadzeniu oceny oddziaływania (derogacja, o której mowa w art. 17 ust. 3 lub art. 24 ust. 3 ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody),
f) występują wątpliwości co do kompetencji RDOŚ do wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji liniowych. Zamysłem rozwiązań prawnych wprowadzonych w 2019 r. było scedowanie prowadzenia postępowania w pełnym zakresie przez wyspecjalizowany organ, jakim jest RDOŚ, w odniesieniu do linii kolejowych, gdyż są to często inwestycje o ponadlokalnym zakresie i dużej wadze dla regionu. Użyte sformułowanie „inwestycje w zakresie linii kolejowych” miało zapewnić, że RDOŚ będzie właściwy w przypadku inwestycji, których głównym przedsięwzięciem będzie linia kolejowa. Obecne brzmienie przepisu prowadzi często do sytuacji, gdy nawet nieznaczna ingerencja w linię kolejową, realizowana w ramach zupełnie innego zadania niż inwestycja kolejowa (drogowego, infrastruktury energetycznej, kanalizacyjnej) jest uznawana jako przedsięwzięcie w zakresie linii kolejowej i kierowana do RDOŚ. Taki stan rzeczy ma potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych w zakresie sporów kompetencyjnych,
g) wątpliwości interpretacyjne co do charakteru (wiążącego albo niewiążącego) niektórych uzgodnień, o których mowa w ustawie ooś,
h) obszerność dokumentacji papierowej na którą składa się karta informacyjna przedsięwzięcia i raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, a także wysokie koszty drukowania, w szczególności w kolorze i map o niestandardowym formacie,
i) wysoka liczba organów uczestniczących w czynnościach związanych z zawiadamianiem stron na podstawie art. 49 Kodeksu postepowania administracyjnego w przypadku postępowań w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, powoduje, że sposób zawiadamiania stron jest niejednorodny, generuje błędy i opóźnienia w powiadamianiu stron przez jednostki samorządowe, na terenie których planowane jest przedsięwzięcie,
j) wątpliwości interpretacyjne dotyczące zarówno liczby rozwiązań alternatywnych wymaganych do opisania w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, jak i sposobu ich różnicowania. Z aktualnych przepisów prawa nie wynika obowiązek przedstawiania w raporcie każdorazowo trzech różnych wariantów. Przyjęcie odmiennej interpretacji i uznanie, że wariantem najkorzystniejszym dla środowiska nie może być uznany wariant, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy ooś, w szczególności uniemożliwiałoby inwestorowi wnioskowanie o uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla wariantu najkorzystniejszego dla środowiska. Mimo to, ze względu na redakcję art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy ooś, w orzecznictwie pojawia się stanowisko, że liczba wariantów powinna wynosić co najmniej trzy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 kwietnia 2021 r., sygn. akt III OSK 376/21),
k) brak określenia sposobu, w jaki powinny być przedkładane wyniki inwentaryzacji przyrodniczej w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wątpliwości co do dopuszczenia braku badań terenowych w przypadku przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko,
l) w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko: niezgodność treści art. 3 ust. 1 pkt 14 z brzmieniem art. 53 ustawy ooś, niejasność co do dokumentacji podawanej do publicznej wiadomości, brak załączania projektu dokumentu w przypadku wystąpienia z wnioskiem o uzgodnienie przez RDOŚ odstąpienia od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, wątpliwości co do zakresu informacji przedkładanych do wniosku o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, zbyt krótki termin na przeprowadzenie przez RDOŚ rzetelnej analizy projektów mpzp dla gminy i studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego opiniowanych wraz z prognozą oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko,
m) w zakresie transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko: brak przepisu stanowiącego wprost o tym, że postępowanie transgraniczne można prowadzić również w przypadku ponownej oceny oddziaływania na środowisko, wątpliwości co tego, który organ jest właściwy do wydania postanowienia o przeprowadzeniu transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko w przypadku przeprowadzania ponownej oceny oddziaływania na środowisko, zbyt krótki dla organu termin na zapoznanie się z materiałem dowodowym i przeprowadzenie analizy własnej, czy występuje możliwość znaczących oddziaływań transgranicznych i wydanie stosownego postanowienia, brak w art. 109 ust. 3 pkt 2 ustawy ooś odesłania do dokumentacji, która podlega tłumaczeniu w związku z wydaniem postanowienia o przeprowadzeniu postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, nieprecyzyjne i niedostosowane do wymagań prawa międzynarodowego oraz krajowego wskazanie zakresu konsultacji z państwem, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie, nieprecyzyjne sformułowanie dotyczące zakończenia konsultacji z państwem narażonym, brak terminu dla organu na przekazanie opracowywanego dokumentu, wątpliwości co do konieczności regulowania kwestii związanych ze stosowaniem przepisów ustawy ooś w przypadku postepowań nadzwyczajnych,
n) brak sankcji za naruszenie warunków decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w fazie eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia,
o) niejednolite procedury w zakresie obowiązku przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania na środowisko w odniesieniu do obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji im towarzyszących,
p) brak rozwiązań, które pozwolą na racjonalną organizację pracy RDOŚ i pełne wykorzystanie zasobów kadrowych w celu rozpoznawania spraw bez zbędnej zwłoki,
q) brak implementacji art. 2 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz. Urz. UE L 26 z 28.01.2012, str. 1, z późn. zm.). Dyrektywa ta przewiduje możliwość zwolnienia w wyjątkowych przypadkach danego przedsięwzięcia ze stosowania jej przepisów z zachowaniem warunków w niej określonych.
2) w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360, z późn. zm.) – stosowanie ogólnych zasad gwarancji zapłaty w umowie na roboty budowlane, gdy inwestorem jest Skarb Państwa, co generuje w praktyce duże niepotrzebne koszty dla inwestorów Skarbu Państwa, w przypadku gdy wykonawca robót budowlanych występuje z żądaniem uruchomienia takiej gwarancji. Obecnie takimi gwarancjami zapłaty są gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa i ich uruchomienie obciąża dodatkowymi kosztami Skarb Państwa, tymczasem wykonawca robót budowlanych działający na zlecenie inwestora państwowego ma pewność otrzymania wynagrodzenia za swoją pracę;
3) w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, z późn. zm.) – zbędne wymogi formalne wobec urządzeń pomiarowych Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, zwanego dalej „PGW WP”;
4) w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941, z późn. zm.) – brak możliwości wystąpienia do Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z wnioskiem o wydanie wyprzedzającej opinii dotyczącej nie planowanej lokalizacji obiektu jądrowego ale określonych aspektów lokalizacji obiektu jądrowego;
5) w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1973, z późn. zm.) – brak doprecyzowania, że okresowe pomiary hałasu dla dróg i linii kolejowych należy prowadzić na terenach, dla których określono dopuszczalne poziomy hałasu;
6) w ramach ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503, z późn. zm.), zwanej dalej również „upzp”:
a) brak wyraźnej podstawy prawnej, która umożliwiałaby RDOŚ – w ramach udziału w uzgadnianiu projektów decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz projektów decyzji o warunkach zabudowy w odniesieniu do obszarów chronionych – odmowy uzgodnienia takich decyzji w przypadku ustalenia, że dla projektowanej decyzji nie wydano decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, mimo obowiązku jej uzyskania,
b) wątpliwości odnośnie do możliwości odstępowania od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla dokumentów planistycznych;
7) w ramach ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 162), zwanej dalej „specustawą drogową”:
a) obowiązek zawieszania postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w razie śmierci strony, co wydłuża prowadzone postępowanie administracyjne,
b) brak szczegółowych wymogów dotyczących odwołania od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,
c) brak szczególnych rozwiązań prawnych dotyczących ściśle określonych inwestycji na drogach publicznych, które to ze względu na elementy o istotnym znaczeniu dla obronności lub bezpieczeństwa państwa muszą być zrealizowane w trybie pilnym. Względy obronności i bezpieczeństwa państwa w obecnej trudnej sytuacji zagranicznej wymagają podjęcia działań nadzwyczajnych (specjalnych rozwiązań obronnościowych w ramach budowanych dróg), a w związku z tym stworzenia przyspieszonej i uproszczonej ścieżki realizacji takich inwestycji,
d) epizodyczny charakter specustawy drogowej – co zagraża terminowej realizacji transeuropejskiej sieci drogowej oraz wydatkowaniu funduszy Unii Europejskiej na współfinansowanie inwestycji drogowych w ramach obecnego oraz nowego Programu Budowy Dróg Krajowych, a także możliwości wsparcia inwestycji na drogach samorządowych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg;
8) w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2569) – zidentyfikowano potrzebę rozciągnięcia zwolnień ustawowych w zakresie obrotu nieruchomościami rolnymi, które przysługują obecnie Spółce Celowej, o której mowa w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym również na spółki, które Spółka Celowa może tworzyć samodzielnie albo z innymi podmiotami zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym w celu powierzenia wykonywania części swoich zadań. Obecnie, gdyby Spółka Celowa, chciała zasilić powoływaną spółkę nieruchomościami rolnymi np. w drodze aportu, konieczne byłoby zrealizowanie tego z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego;
9) w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, z późn. zm.) – obowiązywanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 jedynie przez 10 lat oraz utrudnienia w realizacji inwestycji mających na celu ochronę ludności przed powodzią i suszą w parkach narodowych i rezerwatach przyrody;
10) w ustawie z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1812) – utrudnienia dotyczące wejścia na teren cudzej nieruchomości na potrzeby prac przygotowawczych przed realizacją inwestycji przeciwpowodziowej;
11) w ramach ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 2625), zwanej dalej „ustawą Pw” – brak możliwości nabywania nieruchomości przez PGW WP na cele inne niż dotyczące inwestycji przeciwpowodziowych. W związku z brakiem w ustawie Pw przepisów dotyczących nabywania nieruchomości przez PGW WP oraz przez starostę jako podmiot właściwy do nabycia nieruchomości w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa (jako zadanie z zakresu administracji rządowej), a w dalszej kolejności stwierdzenia wykonywania praw właścicielskich PGW WP przez wojewodę w trybie art. 258 ustawy Pw, podmioty te stosują przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899, z późn. zm.), zwanej dalej „ugn”. Władanie nieruchomościami przez PGW WP stwierdzane jest w trybie art. 258 ust. 10 ustawy Pw przez wojewodę. Nabycie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w związku z np. regulacją rzek czy zadaniami inwestycyjnymi nieobjętymi pozwoleniem na realizację inwestycji, powinno odbywać się w trybie przepisów ugn, a następnie władanie powinno być potwierdzone przez PGW WP w trybie przepisów ustawy Pw. Starosta wykonujący prawa właścicielskie występuje do wojewody o zgodę na nabycie nieruchomości do zasobu Skarbu Państwa. Wniosek (obowiązek przygotowania leży po stronie PGW WP) powinien zawierać m.in. uzasadnienie gospodarcze czynności prawnej z uwzględnieniem przeznaczenia nieruchomości w planie miejscowym oraz planie realizacji polityki gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa dla późniejszej zgody wojewody. Pełny zakres wniosku określa art. 23a ust. 1 i 2 ugn. Rozpatrzenie wniosku (kompletnego) powinno odbyć się w terminie miesiąca od dnia doręczenia wniosku. Dalsze stwierdzenie reprezentacji przez PGW WP praw właścicielskich Skarbu Państwa następuje w trybie art. 258 ustawy Pw oraz kończy się decyzją wojewody, co jest podstawą dokonania wpisu w ewidencji gruntów i budynków oraz w księgach wieczystych. Jednym z przykładów zastosowanej procedury nabycia było nabycie nieruchomości od gminy na cel realizowanej budowy zbiornika wstępnego w Lublinie. Ogólnie rzecz biorąc w sytuacji, gdy nabycie nieruchomości następuje na podstawie ugn (a nie na podstawie ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych), realizacja inwestycji jest niezwykle czasochłonna i pracochłonna. Nabycie nieruchomości niezbędnych do realizacji inwestycji staje się w takiej sytuacji wręcz niemożliwe albo bardzo utrudnione. Niejednokrotnie bowiem w procesie zbywania nieruchomości na cele realizacji inwestycji muszą uczestniczyć starostwie, którzy nie chcą podejmować działań w tym zakresie;
12) w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1354, z późn. zm.) – przepisy dotyczące pozwolenia wodnoprawnego wymagają dostosowania do rozwiązań przyjętych w innych specustawach inwestycyjnych, natomiast przepisy dotyczące prac wstępnych wymagają rozszerzenia i doprecyzowania.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
Spośród wszystkich problemów w procesie inwestycyjnym zidentyfikowanych w ramach prac Międzyresortowego Zespołu wyodrębniono problemy, dla których jedynym rozwiązaniem, które może je rozwiązać, jest interwencja legislacyjna, jako że problemy te wynikają z brzmienia przepisów na poziomie ustawowym. Oczekiwanym efektem będzie usprawnienie przygotowania i realizacji inwestycji, w szczególności inwestycji liniowych w zakresie inwestycji drogowych, kolejowych, wodnych i przeciwpowodziowych. Powyższe zostanie zapewnione przez wyeliminowanie wskazanych w części 1 OSR problemów w następujący sposób.
Ad 1. Projektowane zmiany w ustawie ooś przewidują:
a) wprowadzenie dla organu właściwego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach obowiązku przeprowadzenia analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp, jeżeli został uchwalony, na początkowym etapie postępowania, przez nałożenie na organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach obowiązku odmowy zgody na realizację przedsięwzięcia w przypadku stwierdzenia niezgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp przed wystąpieniem do organów współdziałających. Proponowane rozwiązanie wyeliminuje zbędne czynności związane z prowadzeniem dalszego postępowania (w tym wystąpienia o stosowne opinie i uzgodnienia) w sytuacji, gdy już na wstępnym etapie postępowanie zostanie stwierdzona niezgodność z mpzp. Nowa regulacja podkreśla, że badanie zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z postanowieniami mpzp należy do zadań organu właściwego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, rozwiązanie to eliminuje również wątpliwości interpretacyjne co do roli organów współdziałających. Jednocześnie proponuje się wprowadzenie skrótu „inwestycje strategiczne” dla obszernego katalogu przedsięwzięć prowadzonych na podstawie ustaw wymienionych enumeratywnie w art. 64 ust. 2 pkt 3, art. 74 ust. 1 pkt 5,art. 77 w ust. 2 pkt 3 oraz art. 80 ust. 2 ustawy ooś – zakłada się, że takie rozwiązanie legislacyjne poprawi czytelność przepisów ustawy ooś, a ewentualne wprowadzanie do ustawy ooś odesłań do nowych tzw. specustaw w przyszłości zostanie ograniczone tylko do jednego, a nie jak obecnie wielu przepisów;
b) uzupełnienie o plan zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej (dla przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim) przepisów, które regulują obowiązek badania zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z mpzp, w tym obowiązek przedkładania wypisu i wyrysu mpzp z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a następnie przedkładanie ich organom opiniującym i uzgadniającym;
c) wprowadzenie do nowego katalogu inwestycji strategicznych linii tramwajowych i metra, inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego, dla których na etapie decyzji o ustaleniu lokalizacji zgodność z ustaleniami mpzp nie jest wymagana. Z podobnych przyczyn wprowadzono wyłączenie obowiązku badania zgodności lokalizacji z mpzp dla urządzeń infrastruktury technicznej objętych pracami budowlanymi w celu usunięcia kolizji z planowaną do realizacji inwestycją strategiczną, a dodatkowo celem przyspieszenia procesu inwestycyjnego priorytetowych inwestycji oraz odciążenia organów wydających decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach rozszerzono rodzaj przedsięwzięć wymagających koncesji ujęty w katalogu oraz dodano nową grupę inwestycji, tj. obiektów szczególnie ważnych dla obronności lub bezpieczeństwa państwa. Ponadto z katalogu inwestycji strategicznych, w odniesieniu do przedsięwzięć wymagających koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż objętych własnością górniczą przysługującą Skarbowi Państwa, a także koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóża, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2022 r. poz. 1072, z późn. zm), wprowadzono wyłączenie przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich;
d) uchylenie pkt 3 w art. 61 ust. 1 ustawy ooś, uchylenie pkt 4a w art. 82 ust. 1 ustawy ooś oraz zmiany wynikowe mające na celu ujednolicenie procedur w zakresie obowiązku przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania na środowisko. W miejsce uchylanych przepisów organy będą mogły zastosować instytucję ponownej oceny wynikającą z art. 82 ust. 1 pkt 4 i art. 88 ust. 1 ustawy ooś, która została uregulowana w sposób bardziej kompleksowy;
e) w art. 64 ust. 1b ustawy ooś, że w przypadku gdy dla planowanego przedsięwzięcia RDOŚ stwierdzi konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko ze względu na lokalizację przedsięwzięcia na obszarze chronionego krajobrazu lub na obszarze parku krajobrazowego, na których ustanowiono zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, zamiast opinii dokonuje on uzgodnienia w drodze postanowienia – analogicznie jak obecnie w przypadku oddziaływania na obszar Natura 2000;
f) w art. 59 ust. 1 pkt 2 ustawy ooś wskazano, że ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko można przeprowadzać na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko lokalizowanego na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, natomiast w art. 74 ust. 1 pkt 2 ustawy ooś określono, że w takim przypadku do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zamiast karty informacyjnej przedsięwzięcia składa się raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
g) w odniesieniu do inwestycji kolejowych przewiduje się doprecyzowanie przepisu określającego kompetencje RDOŚ do wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji liniowych. Zamysłem przepisu wprowadzonego w 2019 r. było scedowanie prowadzenia postępowania w pełnym zakresie przez wyspecjalizowany organ, jakim jest RDOŚ, w odniesieniu do linii kolejowych, gdyż są to często inwestycje o ponadlokalnym zakresie i dużej wadze dla regionu. Użyte sformułowanie „inwestycje w zakresie linii kolejowych” miało zapewnić, że RDOŚ będzie właściwy w przypadku inwestycji, których głównym przedsięwzięciem będzie linia kolejowa. Obecne brzmienie przepisu prowadzi często do sytuacji, gdy nawet nieznaczna ingerencja w linię kolejową, realizowana w ramach zupełnie innego zadania niż inwestycja kolejowa (drogowego, infrastruktury energetycznej, kanalizacyjnej) jest uznawana jako przedsięwzięcie w zakresie linii kolejowej i kierowana do RDOŚ. Taki stan rzeczy ma potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych w zakresie sporów kompetencyjnych. Zmiana ma za zadanie wykluczenie wątpliwości interpretacyjnych w tym zakresie przez przesądzenie, że jedynie inwestycje kolejowe realizowane przez zarządców infrastruktury kolejowej będą w kompetencji RDOŚ;
h) określenie wiążącej mocy postanowień, o których mowa w art. 77 ust. 1 pkt 1–1b i pkt 4 ustawy ooś, dla organu wydającego decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, co wyeliminuje wątpliwości co do charakteru uzgodnień wydawanych w tym trybie i wzmocni rolę organów uzgadniających, tj.: RDOŚ, ministra właściwego do spraw środowiska, Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, dalej „GDOŚ”, oraz organu właściwego w sprawach ocen wodnoprawnych. Obserwuje się rozwój niezgodnej z wolą ustawodawcy linii orzeczniczej, że uzgodnienie w tym trybie nie ma wiążącego charakteru, ponieważ w odróżnieniu od art. 100 ustawy ooś, w art. 77 ustawy ooś, nie wskazano wprost, że postanowienie uzgadniające wiąże organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Dzięki wyeliminowaniu wątpliwości interpretacyjnych przewiduje się zmniejszenie liczby przypadków, w których decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach jednostek samorządu terytorialnego nie uwzględniają warunków z postanowień wydanych w trybie art. 77 ustawy ooś; spowoduje to również zmniejszenie liczby ingerencji RDOŚ w trybie art. 76 ustawy ooś (przepis pozwalający na skierowanie stosownych wystąpień, np. wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji, w sytuacji nieprawidłowości przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przez inne niż RDOŚ organy właściwe), a w przypadku skierowania takiego wystąpienia – zwiększy jego skuteczność. Analogiczne rozwiązania wprowadza się do art. 64 ustawy ooś, w którym dodaje się ust. 5, podkreślając wiążącą moc uzgodnień, o których mowa w ust. 1 pkt 1b–1d zmienianego przepisu;
i) zmianę w art. 74 ust. 2 ustawy ooś ograniczającą liczbę formy pisemnej karty informacyjnej przedsięwzięcia i raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko do jednego egzemplarza przeznaczonego dla organu prowadzącego postepowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
j) zmianę brzmienia art. 74 ust. 3 ustawy ooś przez określenie, że zawiadomienie stron trybie art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego następuje w formie publicznego obwieszczenia w siedzibie organu właściwego w sprawie oraz przez udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej tego organu; w celu rozpowszechnienia informacji o podejmowanych decyzjach i czynnościach w sprawie dodaje się ust. 3aa, w którym wskazano obowiązek powiadamiania jednostek samorządu terytorialnego właściwych ze względu na obszar realizacji i oddziaływania przedsięwzięcia tak, aby organy te dokonały odpowiedniego powiadomienia lokalnych społeczności;
k) doprecyzowanie art. 66 ust. 1 ustawy ooś w sposób, który wyeliminuje wątpliwości interpretacyjne dotyczące zarówno liczby rozwiązań alternatywnych wymaganych do opisania w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, jak i sposobu ich różnicowania, i pozostanie zgodny w niezbędnym zakresie z dotychczasowym krajowym podejściem do opisu wariantowania wymaganego w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
l) doprecyzowanie art. 66 ust. 1 pkt 2a ustawy ooś, celem określenia, że wyniki inwentaryzacji przyrodniczej będą składane zarówno w formie opisowej, jak i kartograficznej, co wyeliminuje wątpliwości dotyczące tego, w jakiej formie powinny być przekazywane wyniki inwentaryzacji przeprowadzonej na potrzeby oceny oddziaływania na środowisko (wyniki inwentaryzacji przekazywane są wraz z raportem o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko);
m) w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko:
a) doprecyzowanie przepisu art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy ooś celem zapewnienia zgodności jego treści z art. 53 ustawy ooś, w którym jest mowa o uzgadnianiu zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, a nie tylko o uzgadnianiu stopnia szczegółowości jak w dotychczasowym art. 3 ust. 1 pkt 14 lit. a ustawy ooś,
b) uzupełnienie art. 39 ust. 2 ustawy ooś celem wskazania, że jeżeli dla projektu dokumentu prowadzona jest strategiczna ocena oddziaływania na środowisko, do niezbędnej dokumentacji sprawy należy także prognoza oddziaływania na środowisko i należy ją zatem podać do publicznej wiadomości razem z projektem dokumentu, dla którego została sporządzona,
c) uproszczenie art. 53 ust. 1 ustawy ooś polegające na powrocie do pierwotnego brzmienia przepisu. Wyraz „stanowisko” sugeruje, że organ opracowujący projekt dokumentu występując z wnioskiem o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, musi przedstawić swoją propozycję zakresu i stopnia szczegółowości prognozy, co nie jest konieczne,
d) wprowadzenie do art. 53 ust. 2a ustawy ooś, na podstawie którego organ opracowujący projekt występując o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko, obowiązany będzie przedłożyć projekt lub informacje o przewidywanych rozwiązaniach tego projektu,
e) zmianę art. 54 ust. 3 ustawy ooś, tak aby jednoznacznie ustalić, że wystąpienie o zmianę terminu na podstawie art. 25 ust. 1a ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przez organy środowiskowe i sanitarne, o których mowa w art. 57 i art. 58 ustawy ooś, jest wiążące dla wójta, burmistrza albo prezydenta miasta,
f) zmianę art. 115 ustawy ooś polegającą na dostosowaniu zakresu konsultacji oraz słownictwa do Protokołu w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym sporządzonej w Espoo w dniu 25 lutego 1991 r. (Dz. U. z 1999 r. poz. 1110) i dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. UE L 197 z 21.07.2001, str. 30 – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 157),
n) w zakresie transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko:
a) zmianę art. 104. ust. 1 ustawy ooś tak, aby przewidywał możliwość prowadzenia transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko podczas ponownej oceny oddziaływania na środowisko w ramach wydawania decyzji inwestycyjnych,
b) zmianę art. 104 ust. 2 ustawy ooś w celu doprecyzowania momentu zakończenia konsultacji z państwem narażonym,
c) uchylenie w art. 106 ust. 1 i 2 ustawy ooś,
d) zmiany wynikowe w związku ze zmianą art. 104 ust. 1 ustawy ooś,
e) wydłużenie terminu na wydanie postanowienia, o którym mowa w art. 108 ust. 1 pkt 1 ustawy ooś z 14 na 21 dni,
f) zmianę art. 109 ust. 3 pkt. 2 ustawy ooś wprowadzającą konieczność przekazania stronie narażonej przetłumaczonej dokumentów wskazanych w art. 108 ust. 4 ustawy ooś,
g) zmianę art. 110 ust. 1 ustawy ooś w odniesieniu do zakresu konsultacji z państwem, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie zgodnie z art. 5 Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzonej w Espoo w dniu 25 lutego 1991 r. i art. 7 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz. Urz. UE L 26 z 28.01.2012, str. 1, z późn. zm.) oraz nomenklatury krajowej (art. 82 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy ooś),
h) zmianę art. 111 ustawy ooś polegającą na doprecyzowaniu, że decyzje, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1, 10, 14 i 18, albo pozwolenia, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 4b, powinny zostać wydane po zakończeniu konsultacji,
i) zmianę art. 115 ust. 1 ustawy ooś w odniesieniu do zakresu konsultacji z państwem, na którego terytorium może oddziaływać realizacja projektu, o którym mowa w art. 46 lub art. 47 ust. 1 zgodnie z art. 10 ust. 3 Protokołu w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym sporządzonej w Espoo w 1991 r. i art. 7 ust. 2 dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko oraz nomenklatury krajowej (art. 51 ust. 2 pkt 3 lit. a ustawy ooś),
j) zmianę art. 117 ust. 2 ustawy ooś wprowadzającą sformułowanie w zakresie terminu przekazania przyjętego dokumentu wraz z tłumaczeniami;
o) wprowadzenie w dodawanym dziale Va (art. 103a–103c) ustawy ooś szczególnej procedury zwolnienia danego przedsięwzięcia z wymogów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko. Przewidziano, że procedura będzie składać się z kilu etapów, które zapewnią zgodność dokonywanego wyłączenia z warunkami określonymi dla takiego szczególnego działania w ww. dyrektywie. Procedura będzie inicjowana wydaniem przez Radę Ministrów rozporządzenia, o którym mowa w art. 103a ust. 2, po uwzględnieniu warunków wskazanych w ust. 1. Dla przedsięwzięcia określonego w rozporządzeniu przeprowadzana będzie ocena środowiskowa po uprzednim indywidualnym określeniu jej zakresu przez GDOŚ. Działania GDOŚ w tym zakresie podejmowane z udziałem innych organów (ewentualne opinie) dokonywane są poza postępowaniem administracyjnym. Ww. dyrektywa, dając podstawy do zwolnienia danego przedsięwzięcia ze stosowania dyrektywy zwalnia również państwo z konieczności zapewnienia na etapie oceny środowiskowej dostępu zainteresowanej społeczności do procedury odwoławczej i dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Ten zapewniony jest natomiast, na zasadach ogólnych, na etapie wydawania decyzji inwestycyjnej, w której uczestnikiem będzie również GDOŚ w celu uzgodnieniu warunków realizacji planowanego przedsięwzięcia;
p) nadanie w nowym art. 123a ustawy ooś uprawnienia dla GDOŚ do przekazywania spraw z zakresu ocen oddziaływania na środowisko związanych z realizacją inwestycji strategicznych do załatwienia innemu RDOŚ niż RDOŚ właściwy miejscowo. Projektowany przepis umożliwi GDOŚ przekazywanie spraw między RDOŚ w sytuacji, gdy zagwarantowanie stronom postępowań rozpoznania ich spraw bez zbędnej zwłoki byłoby, ze względu na znaczną liczbę spraw kierowanych do organu właściwego miejscowo, znacznie utrudnione i istniałoby poważne ryzyko przewlekłości postępowania;
q) konieczność rozszerzenia zastosowania art. 136a ust. 1 pkt 1 ustawy ooś w taki sposób, aby przesłanką do wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej było również naruszenie warunków, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy ooś zarówno w zakresie fazy realizacji, jak i eksploatacji przedsięwzięcia. W świetle obecnego przepisu art. 136a ust. 1 pkt 1 ustawy ooś możliwe jest wymierzenie kary wyłącznie za naruszenie ww. warunków dotyczących fazy realizacji przedsięwzięcia, przy czym etap eksploatacji i użytkowania przedsięwzięcia oraz związane z nim warunki, nie podlegają tej sankcji. Tymczasem doświadczenie organów Inspekcji Ochrony Środowiska wskazuje, że to warunki, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy ooś, ustalone dla fazy eksploatacji przedsięwzięcia stanowią obszar najczęstszych i najliczniejszych naruszeń stwierdzanych w toku kontroli przestrzegania ustaleń decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W aktualnym stanie prawnym stwierdzenie naruszeń z tej grupy warunków nie jest sankcjonowane karą pieniężną, a ewentualne działania organów Inspekcji Ochrony Środowiska sprowadzają się do wydania zarządzenia pokontrolnego i poinformowania o ustaleniach kontroli organu właściwego do wydania decyzji środowiskowej. Niemniej istotny jest również fakt, że warunki, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy ooś, ustalone dla fazy eksploatacji przedsięwzięcia w praktyce stanowią zasadniczą i najobszerniejszą część ustaleń formułowanych przez organy ochrony środowiska w decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach. Uwzględnienie etapu eksploatacji i użytkowania przedsięwzięć w niniejszym przepisie jest więc krokiem niezbędnym, aby narzędzie w postaci sankcji wobec osób lub podmiotów dopuszczających się naruszeń warunków decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach stało się narzędziem skutecznym i możliwym do zastosowania wobec faktycznie stwierdzonych nieprawidłowości w tym zakresie;
r) inne zmiany, w tym wprowadzenie do art. 117 ust. 2 ustawy ooś obowiązku niezwłocznego przekazania dokumentacji, oraz dostosowanie brzmienia ustawy ooś do zmian w specustawie drogowej.
Ad 2. Zmiany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny przewidują wyłączenie Skarbu Państwa z obowiązku udzielania gwarancji zapłaty ze względu na fakt, że Skarb Państwa jest inwestorem wiarygodnym i dającym gwarancję wypłacalności.
Ad 3. Zmiany w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane mają na celu zapewnienie analogicznych regulacji prawnych dla urządzeń pomiarowych PGW WP, jakie mają urządzenia państwowych służb pomiarowych.
Ad 4. Zmiany w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe dodają możliwość wystąpienia do Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z wnioskiem o wydanie wyprzedzającej opinii dotyczącej określonych aspektów lokalizacji obiektu jądrowego.
Ad 5. Zmiany w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska przewidują doprecyzowanie art. 175 w celu ustalenia, że okresowe pomiary hałasu prowadzi się na terenach, dla których określono dopuszczalne poziomu hałasu;
Ad 6. Zmiany w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewidują:
1) doprecyzowanie art. 53 upzp w celu usprawnienia przebiegu procesu inwestycyjnego dla przedsięwzięć realizowanych na terenie form ochrony przyrody. Choć już z obowiązujących przepisów tej ustawy wynika, że wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu jest możliwe, jeżeli jest ona zgodna z odrębnymi przepisami (o czym stanowi art. 61 ust. 1 pkt 5 upzp), a zgodnie z art. 86 ustawy ooś organ właściwy do wydania takiej decyzji jest związany decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach, to jednak w praktyce organy wydające warunki zabudowy nie zawsze weryfikują konieczność posiadania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, gdy ta jest wymagana. Z kolei z przepisów opisujących procedurę wydawania takich decyzji nie wynika wprost uprawnienie RDOŚ do odmowy uzgodnienia decyzji w sytuacji, gdy inwestor stara się o warunki zabudowy dla terenu, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko. Projektowane rozwiązanie ma spowodować, by już na wczesnym etapie postępowania w przedmiocie wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ta przesłanka była weryfikowana, bez konieczności ponownego przechodzenia czasochłonnych procedur formalnoprawnych, co jest korzystne zarówno dla organu właściwego do wydania warunków zabudowy, jak i samego inwestora. W obecnym stanie prawnym zdarzają się niepożądane przypadki, że inwestorzy po uzyskaniu wydawałoby się wszystkich niezbędnych decyzji nie mogą uzyskać dofinansowania unijnego z uwagi na brak decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Postulowany przepis ma przyczynić się do wyeliminowania takich przypadków;
2) wyeliminowanie zgłaszanych wątpliwości odnośnie do możliwości odstępowania od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla dokumentów planistycznych, bowiem z brzmienia art. 17 pkt 4 i 9, art. 25 ust. 1 oraz art. 41 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 upzp wynika obowiązek obligatoryjnego składania prognozy oddziaływania na środowisko. Jednocześnie proponowane do wprowadzenia w art. 11 upzp zmiany mają na celu doprecyzowanie, że w przypadku strategicznej oceny oddziaływania dla projektów studiów wyłożeniu i ogłoszeniu podlega ten projekt wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, analogicznie jak ma to miejsce przy projekcie mpzp (art. 17 pkt 4 i 9 upzp).
Ad 7. Projektowane zmiany w specustawie drogowej przewidują:
a) zniesienie obowiązku zawieszania postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w razie śmierci strony;
b) uszczegółowienie treści odwołania od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej;
c) dodanie nowego rozdziału 4a, który przewiduje szczególne zasady przygotowania i realizacji inwestycji na drogach zawierających elementy o istotnym znaczeniu dla obronności lub bezpieczeństwa państwa;
d) usunięcie epizodycznego charakteru specustawy drogowej.
Ad 8. Zmiany w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego – na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym Spółka Celowa może utworzyć, samodzielnie albo z innymi podmiotami, spółki kapitałowe, a także obejmować, nabywać i zbywać akcje lub udziały innych spółek. Natomiast ust. 3 tego artykułu nakazuje traktować te spółki jak Spółkę Celową w przypadku realizacji przez spółki zależne zadań Spółki Celowej. Proponowana zmian ma służyć temu samemu celowi – zapewnić tożsame traktowanie tych spółek również na gruncie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego.
Ad 9. Zmiany w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody dotyczą sporządzania planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000. W obecnym stanie prawnym plany takie sporządzane są na okres 10 lat. Projekt zakłada zmianę w tym zakresie i uznanie planów za bezterminowe. Jednocześnie możliwe będzie dokonywanie zmian w bezterminowych planach zadań ochronnych, jeżeli potrzeba taka zostanie zidentyfikowana przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
Co więcej, zgodnie z proponowanym nowym brzmieniem art. 31 regionalni dyrektorzy ochrony środowiska w ramach oceny realizacji celów ochrony obszarów Natura 2000 będą zobligowani do oceny aktualności planów zadań ochronnych, co zapewni weryfikację planów w tym zakresie.
Ponadto projekt zakłada dodanie możliwości zezwolenia (odpowiednio w drodze decyzji ministra właściwego do spraw środowiska albo GDOŚ) na odstępstwo od zakazu budowania na obszarze parków narodowych i rezerwatów przyrody dla inwestycji mających na celu ochronę ludności przed powodzią i suszą.
Ad 10. Zmiany w ustawie z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych mają na celu zapewnienie dodatkowych instrumentów prawnych pozwalających usprawnić procedurę uzyskania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji, która jest niezbędna w celu realizacji inwestycji przeciwpowodziowej przez ułatwienie wejścia na teren cudzej nieruchomości na potrzeby prac przygotowawczych.
Ad 11. Zmiany w ustawie Pw przewidują uprawnienie do nabywania nieruchomości przez PGW WP na cele inne niż inwestycyjne realizowane na podstawie ustawy dotyczącej inwestycji powodziowych.
Ad 12. Zmiany w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym pozwolą na ujednolicenie przepisów dotyczących pozwolenia wodnoprawnego z regulacjami innych specustaw inwestycyjnych oraz rozszerzenie i doprecyzowanie regulacji dotyczących prac wstępnych.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MKiŚ
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Małgorzata Golińska Sekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MKiŚ
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
II kwartał 2023 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 12 czerwca 2023 r. w trybie obiegowym z autopoprawką
Status realizacji:
Zrealizowany