W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD135","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Od wejścia w życie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, czyli od dnia 1 stycznia 2012 r., etapowo wdrażany jest w Polsce proces przekształceń w obszarze pieczy zastępczej zmierzający do oparcia systemu przede wszystkim na rodzinnych formach pieczy zastępczej i ograniczeniu roli placówek opiekuńczo-wychowawczych. Prymat ten jest zgodny z kierunkiem wyznaczonym przez Konwencję o Prawach Dziecka, jak i przez inne europejskie akty prawne, zalecenia i rekomendacje. W Polsce system przekształceń w obszarze pieczy zastępczej, mimo zadowalającego kierunku i tendencji, nadal wymaga intensywnych działań. Szczególnie niepokojący jest fakt umieszczania dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej mimo wolnych miejsc w rodzinnej pieczy zastępczej.\nZ posiadanych informacji wynika, że sądy mają trudności w znalezieniu dla dzieci odpowiedniej formy zabezpieczenia małoletnich. Wsparcia nadal wymaga rozwój rodzinnych form pieczy zastępczej oraz pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej.\nOstatnim rozwiązywanym problemem jest poprawa organizacji procedur adopcyjnych, w tym adopcji zagranicznej. Od podjęcia przez Rząd w styczniu 2017 r. decyzji dotyczącej ograniczania adopcji z przemieszczeniem dzieci poza granice Polski etapowo wdrażany jest proces przekształceń w tym zakresie. W efekcie przeprowadzonej kompleksowej oceny istniejącego stanu prawnego zidentyfikowano następujące problemy w tym zakresie:\n1) zorganizowania procedur adopcyjnych w taki sposób, aby zapewnić dzieciom, których sytuacja prawna umożliwia adopcję, jak najwięcej dobrze przygotowanych rodzin adopcyjnych na terenie kraju;\n2) zwiększenia liczby adopcji dzieci starszych (powyżej 7. roku życia) przez polskie rodziny;\n3) ujednolicenia sytuacji rodziców biologicznych i adopcyjnych w zakresie dostępu do świadczenia rodzicielskiego, wynikającego z ustawy o świadczeniach rodzinnych;\n4) ujednolicenia sytuacji rodziców biologicznych i adopcyjnych w zakresie dostępu do jednorazowego świadczenia, wynikającego z ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”.\nDostrzegana jest także potrzeba zwiększenia kontroli osób związanych z organizacją i pełnieniem pieczy zastępczej (obowiązkowa weryfikacja w Rejestrze Osób Skazanych na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym) oraz potrzeba zmiany w kwalifikacjach osób pracujących w placówce wsparcia dziennego na stanowisku dyrektora, wychowawcy i opiekuna dziecięcego, umożliwiając zatrudnienie w tym charakterze również osób posiadających wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku oraz przygotowanie pedagogiczne uprawniające do wykonywania zawodu nauczyciela.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Projekt ten w dużej mierze koncentruje się na przepisach dotyczących procedur adopcyjnych. Jednak w zakresie pieczy zastępczej także zaproponowano szereg istotnych zmian, w tym:\n1. Sprawdzenia w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym określonych kategorii osób wskazanych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie piecze zastępczej.\n2. Zmianę w zakresie kwalifikacji określonych kategorii osób wskazanych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie piecze zastępczej.\n3. Możliwość powrotu do dotychczasowej rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, placówki opiekuńczo wychowawczej albo regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej osoby, która opuściła już te formy pieczy, rozpoczęła proces usamodzielniania, jednak z różnych powodów chciałby wrócić do pieczy zastępczej i pozostać w niej na zasadach art. 37 ust. 2 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy.\n4. Wprowadzenie przy użyciu sytemu teleinformatycznego rejestru obejmującego:\na) wykaz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2, z podziałem na dzieci i osoby umieszczone albo przebywające w poszczególnych formach rodzinnej pieczy zastępczej oraz poszczególnych formach instytucjonalnej pieczy zastępczej,\nb) wykaz osób posiadających pozytywną wstępną kwalifikację do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka,\nc) wykaz kandydatów zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka,\nd) wykaz rodzin zastępczych z podziałem na rodziny zastępcze spokrewnione, niezawodowe albo zawodowe,\ne) wykaz rodzinnych domów dziecka,\nf) wykaz placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych,\ng) wykaz osób usamodzielnianych.\n5. Zmianę w zakresie właściwości organizatora rodzinnej pieczy zastępczej właściwego dla wstępnej kwalifikacji kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz wydania zaświadczenia kwalifikacyjnego zawierającego potwierdzenie ukończenia szkolenia oraz spełniania warunków, o których mowa w art. 42 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.\n6. Zmianę w zasadach przekształceń rodzin zastępczych niezawodowych w zawodowe i podpisywania umów z nowymi rodzinami zastępczymi zawodowymi i prowadzącymi rodzinne domy dziecka.\n7. Zmianę w zasadach zatrudniania w rodzinach zastępczych niezawodowych, zawodowych i rodzinnych domach dziecka osób do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich.\n8. Powiązano wynagrodzenia rodzin zastępczych zawodowych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka z kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.\n9. Wprowadzono zakaz tworzenia od wejścia w życie ustawy nowelizującej nowych placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego oraz specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych.\n10. Wprowadzono wydawanie przez Rzecznika Praw Dziecka opinii, w przypadku wystąpienia przez samorząd do wojewody z wnioskiem o utworzenie nowej placówki lub przekształcenie istniejącej.\n11. Zaproponowano wydanie w ciągu pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej nowych decyzji odnośnie do funkcjonujących placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych, poprzedzonych opinią Rzecznika Praw Dziecka.\n12. Wprowadzono możliwość pozostania na zasadach wskazanych w art. 37 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, osób pełnoletnich w regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych.\n13. Doprecyzowano kwestię gromadzenia i przeznaczenia, dodatku o którym mowa w art. 113a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.\n14. Uregulowano zasady szczególnego nadzoru nad pomieszczeniami w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym lub terenu wokół placówki albo ośrodka w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring).\n15. Rozszerzono katalog osób, które mogą być opiekunami usamodzielnienia o pracownika organizacji pozarządowej w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie lub inną osobę wyznaczoną przez tę organizację do pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia.\n16. Wprowadzono zasadę, że powiat, na terenie którego funkcjonują mogące przyjąć dziecko: rodzina zastępcza, rodzinny dom dziecka lub placówka opiekuńczo-wychowawcza lub powiat, który zawarł umowę z rodziną zastępczą zawodową, o której mowa w art. 54 ust. 3a, lub powiat, który organizuje rodzinny dom dziecka na terenie innego powiatu, mogące przyjąć dziecko, nie może odmówić umieszczenia dziecka.\n17. W zakresie kontroli rozszerzono istniejący katalog wymagań kwalifikacyjnych inspektorów uprawnionych do prowadzenia czynności kontrolnych z ramienia wojewody o takie kierunki jak prawo i administracja. Dodatkowo podwyższono granice kary pieniężnej za brak realizacji zaleceń pokontrolnych.\n18. Wprowadzono możliwość prowadzenia lub zlecania przez ministra właściwego ds. rodziny działań promujących rodzicielstwo zastępcze lub adopcyjne.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MRiPS","value":"MRiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Barbara Socha Podsekretarz Stanu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MRiPS","value":"MRiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 21 czerwca 2022 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD135
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Od wejścia w życie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, czyli od dnia 1 stycznia 2012 r., etapowo wdrażany jest w Polsce proces przekształceń w obszarze pieczy zastępczej zmierzający do oparcia systemu przede wszystkim na rodzinnych formach pieczy zastępczej i ograniczeniu roli placówek opiekuńczo-wychowawczych. Prymat ten jest zgodny z kierunkiem wyznaczonym przez Konwencję o Prawach Dziecka, jak i przez inne europejskie akty prawne, zalecenia i rekomendacje. W Polsce system przekształceń w obszarze pieczy zastępczej, mimo zadowalającego kierunku i tendencji, nadal wymaga intensywnych działań. Szczególnie niepokojący jest fakt umieszczania dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej mimo wolnych miejsc w rodzinnej pieczy zastępczej.
Z posiadanych informacji wynika, że sądy mają trudności w znalezieniu dla dzieci odpowiedniej formy zabezpieczenia małoletnich. Wsparcia nadal wymaga rozwój rodzinnych form pieczy zastępczej oraz pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej.
Ostatnim rozwiązywanym problemem jest poprawa organizacji procedur adopcyjnych, w tym adopcji zagranicznej. Od podjęcia przez Rząd w styczniu 2017 r. decyzji dotyczącej ograniczania adopcji z przemieszczeniem dzieci poza granice Polski etapowo wdrażany jest proces przekształceń w tym zakresie. W efekcie przeprowadzonej kompleksowej oceny istniejącego stanu prawnego zidentyfikowano następujące problemy w tym zakresie:
1) zorganizowania procedur adopcyjnych w taki sposób, aby zapewnić dzieciom, których sytuacja prawna umożliwia adopcję, jak najwięcej dobrze przygotowanych rodzin adopcyjnych na terenie kraju;
2) zwiększenia liczby adopcji dzieci starszych (powyżej 7. roku życia) przez polskie rodziny;
3) ujednolicenia sytuacji rodziców biologicznych i adopcyjnych w zakresie dostępu do świadczenia rodzicielskiego, wynikającego z ustawy o świadczeniach rodzinnych;
4) ujednolicenia sytuacji rodziców biologicznych i adopcyjnych w zakresie dostępu do jednorazowego świadczenia, wynikającego z ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”.
Dostrzegana jest także potrzeba zwiększenia kontroli osób związanych z organizacją i pełnieniem pieczy zastępczej (obowiązkowa weryfikacja w Rejestrze Osób Skazanych na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym) oraz potrzeba zmiany w kwalifikacjach osób pracujących w placówce wsparcia dziennego na stanowisku dyrektora, wychowawcy i opiekuna dziecięcego, umożliwiając zatrudnienie w tym charakterze również osób posiadających wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku oraz przygotowanie pedagogiczne uprawniające do wykonywania zawodu nauczyciela.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
Projekt ten w dużej mierze koncentruje się na przepisach dotyczących procedur adopcyjnych. Jednak w zakresie pieczy zastępczej także zaproponowano szereg istotnych zmian, w tym:
1. Sprawdzenia w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym określonych kategorii osób wskazanych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie piecze zastępczej.
2. Zmianę w zakresie kwalifikacji określonych kategorii osób wskazanych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie piecze zastępczej.
3. Możliwość powrotu do dotychczasowej rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, placówki opiekuńczo wychowawczej albo regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej osoby, która opuściła już te formy pieczy, rozpoczęła proces usamodzielniania, jednak z różnych powodów chciałby wrócić do pieczy zastępczej i pozostać w niej na zasadach art. 37 ust. 2 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy.
4. Wprowadzenie przy użyciu sytemu teleinformatycznego rejestru obejmującego:
a) wykaz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2, z podziałem na dzieci i osoby umieszczone albo przebywające w poszczególnych formach rodzinnej pieczy zastępczej oraz poszczególnych formach instytucjonalnej pieczy zastępczej,
b) wykaz osób posiadających pozytywną wstępną kwalifikację do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
c) wykaz kandydatów zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
d) wykaz rodzin zastępczych z podziałem na rodziny zastępcze spokrewnione, niezawodowe albo zawodowe,
e) wykaz rodzinnych domów dziecka,
f) wykaz placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych,
g) wykaz osób usamodzielnianych.
5. Zmianę w zakresie właściwości organizatora rodzinnej pieczy zastępczej właściwego dla wstępnej kwalifikacji kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz wydania zaświadczenia kwalifikacyjnego zawierającego potwierdzenie ukończenia szkolenia oraz spełniania warunków, o których mowa w art. 42 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
6. Zmianę w zasadach przekształceń rodzin zastępczych niezawodowych w zawodowe i podpisywania umów z nowymi rodzinami zastępczymi zawodowymi i prowadzącymi rodzinne domy dziecka.
7. Zmianę w zasadach zatrudniania w rodzinach zastępczych niezawodowych, zawodowych i rodzinnych domach dziecka osób do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich.
8. Powiązano wynagrodzenia rodzin zastępczych zawodowych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka z kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
9. Wprowadzono zakaz tworzenia od wejścia w życie ustawy nowelizującej nowych placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego oraz specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych.
10. Wprowadzono wydawanie przez Rzecznika Praw Dziecka opinii, w przypadku wystąpienia przez samorząd do wojewody z wnioskiem o utworzenie nowej placówki lub przekształcenie istniejącej.
11. Zaproponowano wydanie w ciągu pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej nowych decyzji odnośnie do funkcjonujących placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych, poprzedzonych opinią Rzecznika Praw Dziecka.
12. Wprowadzono możliwość pozostania na zasadach wskazanych w art. 37 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, osób pełnoletnich w regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych.
13. Doprecyzowano kwestię gromadzenia i przeznaczenia, dodatku o którym mowa w art. 113a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
14. Uregulowano zasady szczególnego nadzoru nad pomieszczeniami w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym lub terenu wokół placówki albo ośrodka w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring).
15. Rozszerzono katalog osób, które mogą być opiekunami usamodzielnienia o pracownika organizacji pozarządowej w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie lub inną osobę wyznaczoną przez tę organizację do pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia.
16. Wprowadzono zasadę, że powiat, na terenie którego funkcjonują mogące przyjąć dziecko: rodzina zastępcza, rodzinny dom dziecka lub placówka opiekuńczo-wychowawcza lub powiat, który zawarł umowę z rodziną zastępczą zawodową, o której mowa w art. 54 ust. 3a, lub powiat, który organizuje rodzinny dom dziecka na terenie innego powiatu, mogące przyjąć dziecko, nie może odmówić umieszczenia dziecka.
17. W zakresie kontroli rozszerzono istniejący katalog wymagań kwalifikacyjnych inspektorów uprawnionych do prowadzenia czynności kontrolnych z ramienia wojewody o takie kierunki jak prawo i administracja. Dodatkowo podwyższono granice kary pieniężnej za brak realizacji zaleceń pokontrolnych.
18. Wprowadzono możliwość prowadzenia lub zlecania przez ministra właściwego ds. rodziny działań promujących rodzicielstwo zastępcze lub adopcyjne.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MRiPS
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Barbara Socha Podsekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MRiPS
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
II kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 21 czerwca 2022 r.
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:
Status realizacji:
Zrealizowany