W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw
2.0
10.10.2025 14:21 Edyta Kurkiewicz
Projekt ustawy o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw
1.0
21.07.2025 16:34 Magdalena Kucharska
Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UC110","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UC{#UC_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"C – projekty implementujące UE","value":"C – projekty implementujące UE"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja dodatkowa","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Planowane w projekcie rozwiązania mają na celu w szczególności transpozycję:\n1. dyrektywy Rady (UE) 2023/2226 z dnia 17 października 2023 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 2023/2226 z 24.10.2023; zwanej dalej: „DAC8”);\n2. dyrektywy Rady (UE) 2025/872 z dnia 14 kwietnia 2025 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 2025/872 z 6 maja 2025 r.; zwanej dalej: „DAC9”). \n\nZmieniana dyrektywa 2011/16/UE ustanawia system współpracy administracyjnej pomiędzy krajowymi organami podatkowymi państw członkowskich Unii Europejskiej oraz zasady i procedury wymiany informacji w celach podatkowych.\nWymiana informacji ma służyć zwalczaniu praktyk polegających na oszustwach podatkowych, uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu opodatkowania stanowiących wyzwanie zarówno na poziomie UE, jak i na poziomie globalnym.\nDAC8 \nDAC8 powstał z uwzględnieniem opracowanych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (zwaną dalej: „OECD”) ram prawnych. OECD w ramach kompleksowego przeglądu standardu automatycznej wymiany informacji o rachunkach finansowych opracowało „Ramy sprawozdawczości w zakresie kryptoaktywów i zmiany we wspólnym standardzie do wymiany informacji” (ang. Crypto-Asset Reporting Framework and Amendments to the Common Reporting Standard; zwane dalej: “CARF oraz zmiany do CRS”). \nW 2014 r. przyjęto standard automatycznej wymiany informacji o rachunkach finansowych w sprawach podatkowych (zwany dalej: „Standardem”), który obliguje jurysdykcje do uzyskiwania od swoich instytucji finansowych informacji o rachunkach finansowych prowadzonych przez nierezydentów i corocznej, automatycznej wymiany tych informacji z innymi jurysdykcjami. Od czasu przyjęcia CRS rynki finansowe nadal ewoluowały, co doprowadziło do powstania nowych praktyk inwestycyjnych i płatniczych, w tym przy zastosowaniu kryptoaktywów. Transgraniczny charakter kryptoaktywów wymaga silnej międzynarodowej współpracy administracyjnej w celu zapewnienia skutecznej regulacji. W tym kontekście G20 zaprosiło OECD do stworzenia ram, które zapewnią raportowanie i wymianę informacji podatkowych o transakcjach dotyczących kryptoaktywów. W następstwie OECD przeprowadziło pierwszy kompleksowy przegląd Standardu, który rozpoczął się w 2020 r. i przyniósł dwa rezultaty:\n1. nowe ramy przejrzystości podatkowej, które przewidują automatyczną wymianę informacji w zakresie transakcji dotyczących kryptoaktywów, realizowaną z jurysdykcjami, w których rezydują podatnicy (CARF); oraz\n2. pakiet zmian do CRS.\nW 2022 r. państwa członkowskie UE podjęły działania celem stworzenia prawa wspólnotowego uwzględniającego rozwiązania wypracowane na forum OECD. Rezultatem tych prac jest DAC8. \nPrzepisy unijne uwzględniają ramy opracowane przez OECD (CARF oraz zmiany do CRS), co ma na celu podniesienie skuteczności wymiany informacji i poprzez ujednolicenie zasad sprawozdawczości w poszczególnych krajach objętych wymianą - ograniczenie obciążeń administracyjnych. Proponowane rozwiązania polegają na stworzeniu wspólnych, unijnych ram sprawozdawczości oraz rozszerzeniu automatycznej wymiany informacji o dane dotyczące użytkowników kryptoaktywów oraz kryptoaktywa wykorzystywane przez nich do celów płatności i inwestycji.\nDAC9\n8 października 2021 r. w ramach prac Inclusive Framework on BEPS (zwanego dalej: „OECD/IF on BEPS”) [1] przy OECD, wydano Oświadczenie w sprawie dwufilarowego rozwiązania pozwalającego sprostać wyzwaniom podatkowym wynikającym z cyfryzacji gospodarki [2] (zwane dalej: „Oświadczenie”), będące elementem prac mających przeciwdziałać przenoszeniu przez przedsiębiorstwa międzynarodowe (multinational enterprises, MNEs) zysków do państw, w których nie podlegają one żadnemu lub podlegają bardzo niskiemu opodatkowaniu. Na bazie Oświadczenia, 14 grudnia 2021 r. zatwierdzony został dokument Wyzwania podatkowe wynikające z cyfryzacji gospodarki – modelowe globalne zasady przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania (filar drugi) [3]. Efekty powyższych prac zostały wdrożone w ramach Unii Europejskiej poprzez dyrektywę Rady (UE) 2022/2523 z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii (zwaną dalej: „dyrektywą GloBE”) [4]. Dyrektywa GloBE została zaimplementowana do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (Dz. U. poz. 1685).\nDyrektywa GloBE ma na celu zapewnienie, aby zyski uzyskiwane przez duże grupy przedsiębiorstw międzynarodowych i duże grupy krajowe podlegały opodatkowaniu według minimalnej efektywnej stawki podatkowej. Grupy objęte zakresem przepisów są zobowiązane do obliczenia efektywnej stawki podatkowej w każdej z jurysdykcji, w której działają, a następnie porównania jej z uzgodnioną minimalną stawką podatkową wynoszącą 15%. Pozwala to na ustalenie, czy dana grupa międzynarodowa lub duża grupa krajowa powinna być zobowiązana do opodatkowania wyrównawczego. Co do zasady, właściwy podatek wyrównawczy pobierany jest w jurysdykcji jednostki dominującej najwyższego szczebla (UPE) danej grupy. Dyrektywa GloBE zakłada jednak także możliwość wprowadzenia przez jurysdykcje kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (QDTT) a w dokumentach OECD/IF on BEPS zwanego QDMTT, zapewniając sobie w ten sposób prawo do opodatkowania zysków uzyskanych w danej jurysdykcji (wówczas właściwy podatek wyrównawczy jest płacony w jurysdykcji, w której efektywne opodatkowanie było niższe niż na uzgodnionym międzynarodowo poziomie 15%, niekoniecznie w jurysdykcji, gdzie siedzibę ma UPE).\nArt. 44 dyrektywy GloBE przewiduje obowiązki w zakresie składania deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego przez jednostki objęte jej zakresem. Deklaracja ma być wypełniana na podstawie ustandaryzowanego wzoru i zawierać określone dane. Dane te mają na celu umożliwienie administracjom podatkowym przeprowadzenie odpowiedniej oceny ryzyka i prawidłowego wyliczenia podatku wyrównawczego w rozumieniu dyrektywy GloBE. \nPodstawowy scenariusz składania deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego, zawarty w art. 44 ust. 2 dyrektywy GloBE, zakłada, że każda jednostka składowa z siedzibą w jednym z państw członkowskich składa w swojej administracji podatkowej tę deklarację. Mechanizm ten, zwany raportowaniem lokalnym, oznacza konieczność złożenia przez każdą jednostkę składową rozbudowanej deklaracji, zawierającej także szczegółowe informacje dotyczące grupy międzynarodowej, do której należy. Art. 44 ust. 3 zezwala jednak na zmianę raportowania lokalnego na centralne w ten sposób, że deklaracja dotycząca podatku wyrównawczego, zwana w polskiej ustawie o opodatkowaniu wyrównawczym informacją o opodatkowaniu wyrównawczym, może zostać złożona za całą grupę międzynarodową przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla lub wyznaczoną jednostkę raportującą. Warunkiem skorzystania z raportowania centralnego jest istnienie na dany rok sprawozdawczy umowy międzynarodowej między właściwymi organami jurysdykcji, w której ma siedzibę jednostka raportująca i jurysdykcji, w której siedzibę ma jednostka składowa (która to jednostka byłaby, przy braku raportowania centralnego, zobowiązana także złożyć wymaganą informację). Zmiana z raportowania lokalnego na raportowanie centralne pozwala na zwolnienie jednostek składowych z obowiązku składania za siebie osobnych deklaracji dotyczących podatku wyrównawczego na rzecz jednorazowego raportowania dokonywanego przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla lub wyznaczoną jednostkę raportującą. Oczekuje się, że raportowanie centralne będzie powszechnie stosowaną przez grupy międzynarodowe praktyką w celu raportowania deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego.\nDAC9 umożliwia centralne raportowanie przewidziane w art. 44 dyrektywy GloBE. DAC9 stanowi bowiem – jednak wyłącznie w odniesieniu do państw członkowskich Unii Europejskiej – kwalifikowaną umowę między właściwymi organami, o której mowa w art. 44 dyrektywy GloBE. DAC9 określa także zasady dokonywania wymiany informacji pochodzących z deklaracji dotyczących podatku wyrównawczego oraz reguluje szereg kwestii związanych z tym obszarem wymiany. Istotną cechą ram prawnych dla wymiany informacji jest reguła rozpowszechniania (dissemination approach), tj. podejście, zgodnie z którym każde właściwe państwo ma otrzymywać tylko te informacje, których potrzebuje w ramach roli, którą odgrywają w niej jednostki składowe. Wymiana informacji z państwami spoza UE będzie możliwa po zawarciu z odpowiednich porozumień.\nPonadto DAC9 określa standardowy wzór deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego, który jest jednolity w ramach UE. Wzór deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego, który wprowadza DAC9, jest oparty na standardowym formularzu opracowanym przez OECD/IF on BEPS pod nazwą GloBE Information Return (GIR) [5].\nNiezależnie od zagadnień związanych z opodatkowaniem wyrównawczym, DAC9 przewiduje także zmianę usuwającą rozbieżność pomiędzy art. 8 dyrektywy 2011/16/UE a jej załącznikiem dotyczącym raportowania o rachunkach finansowych.\nCo do zasady, przepisy DAC9 powinny być przez państwa członkowskie transponowane do dnia 31 grudnia 2025 r.\nDAC7\nDodatkowo w projekcie ustawy znalazły się przepisy korygujące oraz usuwające wątpliwości prawne powstałe w związku z dotychczasową treścią przepisów implementujących dyrektywę Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 104 z 25.03.2021, str. 1, zwaną dalej: „DAC7”). W celu dostosowania obowiązków sprawozdawczych raportujących operatorów platform do brzmienia dyrektywy doprecyzowano, że nie jest wymagane przekazywanie TIN lub numeru w rejestrze gospodarczym sprzedawcy, jeżeli państwo członkowskie rezydencji sprzedawcy nie wydaje TIN ani numeru w rejestrze gospodarczym lub jeżeli nie wymaga gromadzenia TIN wydanego sprzedawcy. Aktualne brzmienie ustawy w sytuacji opisanej powyżej zwalniało z obowiązku gromadzenia, ale nie zwalniało z obowiązku przekazania ww. danych. Ponadto, uporządkowany zostaje przepis dotyczący rejestracji raportujących operatorów platform spoza UE. Dotychczasowe brzmienie art. 75u ust. 1 ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1588, z późn. zm, zwanej dalej: „uWIP”) było poprawne, jednak budziło wątpliwości interpretacyjne, gdyż mogło błędnie sugerować, że rejestracja w Rzeczypospolitej Polskiej jest możliwa tylko w przypadku spełnienia warunków uznania za raportującego operatora platformy spoza UE jednocześnie w Rzeczypospolitej Polskiej i innym państwie członkowskim. Tymczasem, biorąc pod uwagę ustawowe definicje raportującego operatora platformy spoza UE oraz sprzedawcy podlegającego raportowaniu, nie jest możliwa sytuacja, w której operator platformy będzie spełniał warunki uznania za raportującego operatora platformy spoza UE wyłącznie w Rzeczypospolitej Polskiej. Spełniając taki warunek w Rzeczypospolitej Polskiej, spełnia go w każdym państwie członkowskim, a co za tym idzie może zarejestrować się również w każdym państwie członkowskim. Zmiana w art. 75u ust. 1 ma na celu lepsze odzwierciedlenie przepisu DAC7 oraz wyraźne wskazanie, że rejestracja jest możliwa w dowolnym państwie członkowskim.\n ____________________________________________________________________\n[1] Otwarte ramy OECD do spraw erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysku\n[2] Statement on a Two-Pillar Solution to Address the Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy – 8 October 2021, https://www.oecd.org/tax/beps/statement-on-a-two-pillar-solution-to-address-the-tax-challenges-arising-from-the-digitalisation-of-the-economy-october-2021.htm\n[3] Global Anti-Base Erosion Model Rules (Pillar Two), https://www.oecd-ilibrary.org/taxation/tax-challenges-arising-from-digitalisation-of-the-economy-global-anti-base-erosion-model-rules-pillar-two_782bac33-en\n[4] Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523 z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32022L2523\n[5] OECD (2025), Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy – GloBE Information Return (January 2025): Inclusive Framework on BEPS, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/a05ec99a-en.\n","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"Planowane jest, aby implementacja opracowanych rozwiązań z zakresu automatycznej wymiany informacji, podobnie jak to miało już miejsce w przypadku wcześniejszych dyrektyw UE zmieniających dyrektywę 2011/16/UE, została wprowadzona przede wszystkim do ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (uWIP). \nW ramach projektowanej ustawy zawarte będą przepisy:\n1) dotyczące automatycznej wymiany informacji podatkowych o transakcjach dotyczących kryptoaktywów,\n2) wprowadzające zmiany do automatycznej wymiany informacji podatkowych o rachunkach raportowanych,\n3) poprawiające (wzmacniające) szereg innych przepisów z zakresu współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania,\n4) dotyczące automatycznej wymiany informacji na potrzeby opodatkowania wyrównawczego,\n5) korygujące dotychczasową treść przepisów implementujących DAC7.\nAd 1. Automatyczna wymiana informacji podatkowych o transakcjach dotyczących kryptoaktywów\nDla zapewnienia automatycznej wymiany informacji podatkowych konieczne jest w szczególności nałożenie na raportujących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów obowiązku zgłaszania transakcji dotyczących kryptoaktywów realizowanych przez użytkowników kryptoaktywów spełniających określone kryteria, a także zbudowanie mechanizmu wymiany informacji o takich transakcjach. W tym celu planowane jest uregulowanie w uWIP obowiązków raportujących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, procedur sprawozdawczych, procedur należytej staranności, zasad kontroli raportujących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, obowiązków nakładanych na właściwe organy w zakresie realizacji wymiany (przekazywania) informacji, zasad rejestracji operatorów kryptoaktywów. Przy czym zakłada się, że proponowane rozwiązanie będzie zgodne z CARF.\nZobowiązani do zbierania informacji przy zachowaniu wymogów należytej staranności oraz do realizacji sprawozdawczości, tj. raportujący dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów mają odpowiednie warunki do gromadzenia i weryfikowania niezbędnych informacji dotyczących swoich użytkowników. Rozwiązanie opierające model raportowania na dostawcach usług znajduje już zastosowanie na gruncie regulacji mających przeciwdziałać praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Obowiązki będą realizować dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów objęci rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów (Dz. U. L 150 z 09.06.2023, z późn. zm.; zwanym dalej ”rozporządzeniem MiCA”), oraz operatorzy kryptoaktywów, którzy nie są regulowani ww. aktem. Zgłaszaniu będą podlegać kryptoaktywa, które mogą być wykorzystywane do celów płatności lub do celów inwestycyjnych. Sprawozdawczość oraz wymiana informacji będą realizowane w podziale na każde z kryptoaktywów, w odniesieniu do którego użytkownik dokonał transakcji. Obowiązki sprawozdawcze będą polegały na przekazywaniu Szefowi KAS zbiorczej informacji na temat transakcji realizowanych przez użytkowników kryptoaktywów spełniających określone kryteria.\nAd 2. Zmiany dotyczące automatycznej wymiany informacji podatkowych o rachunkach raportowanych\nProjekt przewiduje również zmiany służące implementacji przepisów unijnych dotyczących automatycznej wymiany informacji o rachunkach raportowanych oraz uwzględniające zmiany do CRS.\nAd 3. Poprawa szeregu innych przepisów dyrektywy 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania, aby zapewnić wykorzystanie pełnego potencjału wymiany informacji i pomiar jej skuteczności.\nProjekt przewiduje także zmiany mające na celu poprawę systemu wymiany informacji i rozszerzenie jej zakresu. W tym zakresie należy wymienić m.in.: (1) wymianę informacji o transgranicznych interpretacjach indywidualnych dotyczących osób fizycznych, gdzie wartość transakcji / zespołu transakcji przekracza równowartość 1,5 mln euro; (2) zmiany rozszerzające zakres wymiany informacji o niektórych kategoriach dochodu; (3) poprawę przepisów dotyczących zgłaszania i przekazywania numeru identyfikacji podatkowej (TIN); (4) wprowadzenie minimalnego okresu przechowywania informacji otrzymanych od innych państw w ramach wymiany informacji podatkowych.\nAd 4. Automatyczna wymiana informacji na potrzeby opodatkowania wyrównawczego\nProjekt dokonuje ponadto transpozycji DAC9 w części dotyczącej automatycznej wymiany informacji podatkowych pochodzących z deklaracji dotyczących podatku wyrównawczego, określając m.in. zakres i terminy wymiany informacji, państwa, z którymi należy wymienić informacje, a także zasady współpracy z innymi państwami w omawianym obszarze wymiany informacji.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MFiG","value":"MFiG"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ współpracujący przy opracowaniu projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Jarosław Neneman Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MFiG","value":"MFiG"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2025 r.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UC110
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
C – projekty implementujące UE
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Planowane w projekcie rozwiązania mają na celu w szczególności transpozycję: 1. dyrektywy Rady (UE) 2023/2226 z dnia 17 października 2023 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 2023/2226 z 24.10.2023; zwanej dalej: „DAC8”); 2. dyrektywy Rady (UE) 2025/872 z dnia 14 kwietnia 2025 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 2025/872 z 6 maja 2025 r.; zwanej dalej: „DAC9”).
Zmieniana dyrektywa 2011/16/UE ustanawia system współpracy administracyjnej pomiędzy krajowymi organami podatkowymi państw członkowskich Unii Europejskiej oraz zasady i procedury wymiany informacji w celach podatkowych. Wymiana informacji ma służyć zwalczaniu praktyk polegających na oszustwach podatkowych, uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu opodatkowania stanowiących wyzwanie zarówno na poziomie UE, jak i na poziomie globalnym. DAC8 DAC8 powstał z uwzględnieniem opracowanych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (zwaną dalej: „OECD”) ram prawnych. OECD w ramach kompleksowego przeglądu standardu automatycznej wymiany informacji o rachunkach finansowych opracowało „Ramy sprawozdawczości w zakresie kryptoaktywów i zmiany we wspólnym standardzie do wymiany informacji” (ang. Crypto-Asset Reporting Framework and Amendments to the Common Reporting Standard; zwane dalej: “CARF oraz zmiany do CRS”). W 2014 r. przyjęto standard automatycznej wymiany informacji o rachunkach finansowych w sprawach podatkowych (zwany dalej: „Standardem”), który obliguje jurysdykcje do uzyskiwania od swoich instytucji finansowych informacji o rachunkach finansowych prowadzonych przez nierezydentów i corocznej, automatycznej wymiany tych informacji z innymi jurysdykcjami. Od czasu przyjęcia CRS rynki finansowe nadal ewoluowały, co doprowadziło do powstania nowych praktyk inwestycyjnych i płatniczych, w tym przy zastosowaniu kryptoaktywów. Transgraniczny charakter kryptoaktywów wymaga silnej międzynarodowej współpracy administracyjnej w celu zapewnienia skutecznej regulacji. W tym kontekście G20 zaprosiło OECD do stworzenia ram, które zapewnią raportowanie i wymianę informacji podatkowych o transakcjach dotyczących kryptoaktywów. W następstwie OECD przeprowadziło pierwszy kompleksowy przegląd Standardu, który rozpoczął się w 2020 r. i przyniósł dwa rezultaty: 1. nowe ramy przejrzystości podatkowej, które przewidują automatyczną wymianę informacji w zakresie transakcji dotyczących kryptoaktywów, realizowaną z jurysdykcjami, w których rezydują podatnicy (CARF); oraz 2. pakiet zmian do CRS. W 2022 r. państwa członkowskie UE podjęły działania celem stworzenia prawa wspólnotowego uwzględniającego rozwiązania wypracowane na forum OECD. Rezultatem tych prac jest DAC8. Przepisy unijne uwzględniają ramy opracowane przez OECD (CARF oraz zmiany do CRS), co ma na celu podniesienie skuteczności wymiany informacji i poprzez ujednolicenie zasad sprawozdawczości w poszczególnych krajach objętych wymianą - ograniczenie obciążeń administracyjnych. Proponowane rozwiązania polegają na stworzeniu wspólnych, unijnych ram sprawozdawczości oraz rozszerzeniu automatycznej wymiany informacji o dane dotyczące użytkowników kryptoaktywów oraz kryptoaktywa wykorzystywane przez nich do celów płatności i inwestycji. DAC9 8 października 2021 r. w ramach prac Inclusive Framework on BEPS (zwanego dalej: „OECD/IF on BEPS”) [1] przy OECD, wydano Oświadczenie w sprawie dwufilarowego rozwiązania pozwalającego sprostać wyzwaniom podatkowym wynikającym z cyfryzacji gospodarki [2] (zwane dalej: „Oświadczenie”), będące elementem prac mających przeciwdziałać przenoszeniu przez przedsiębiorstwa międzynarodowe (multinational enterprises, MNEs) zysków do państw, w których nie podlegają one żadnemu lub podlegają bardzo niskiemu opodatkowaniu. Na bazie Oświadczenia, 14 grudnia 2021 r. zatwierdzony został dokument Wyzwania podatkowe wynikające z cyfryzacji gospodarki – modelowe globalne zasady przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania (filar drugi) [3]. Efekty powyższych prac zostały wdrożone w ramach Unii Europejskiej poprzez dyrektywę Rady (UE) 2022/2523 z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii (zwaną dalej: „dyrektywą GloBE”) [4]. Dyrektywa GloBE została zaimplementowana do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 6 listopada 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (Dz. U. poz. 1685). Dyrektywa GloBE ma na celu zapewnienie, aby zyski uzyskiwane przez duże grupy przedsiębiorstw międzynarodowych i duże grupy krajowe podlegały opodatkowaniu według minimalnej efektywnej stawki podatkowej. Grupy objęte zakresem przepisów są zobowiązane do obliczenia efektywnej stawki podatkowej w każdej z jurysdykcji, w której działają, a następnie porównania jej z uzgodnioną minimalną stawką podatkową wynoszącą 15%. Pozwala to na ustalenie, czy dana grupa międzynarodowa lub duża grupa krajowa powinna być zobowiązana do opodatkowania wyrównawczego. Co do zasady, właściwy podatek wyrównawczy pobierany jest w jurysdykcji jednostki dominującej najwyższego szczebla (UPE) danej grupy. Dyrektywa GloBE zakłada jednak także możliwość wprowadzenia przez jurysdykcje kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (QDTT) a w dokumentach OECD/IF on BEPS zwanego QDMTT, zapewniając sobie w ten sposób prawo do opodatkowania zysków uzyskanych w danej jurysdykcji (wówczas właściwy podatek wyrównawczy jest płacony w jurysdykcji, w której efektywne opodatkowanie było niższe niż na uzgodnionym międzynarodowo poziomie 15%, niekoniecznie w jurysdykcji, gdzie siedzibę ma UPE). Art. 44 dyrektywy GloBE przewiduje obowiązki w zakresie składania deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego przez jednostki objęte jej zakresem. Deklaracja ma być wypełniana na podstawie ustandaryzowanego wzoru i zawierać określone dane. Dane te mają na celu umożliwienie administracjom podatkowym przeprowadzenie odpowiedniej oceny ryzyka i prawidłowego wyliczenia podatku wyrównawczego w rozumieniu dyrektywy GloBE. Podstawowy scenariusz składania deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego, zawarty w art. 44 ust. 2 dyrektywy GloBE, zakłada, że każda jednostka składowa z siedzibą w jednym z państw członkowskich składa w swojej administracji podatkowej tę deklarację. Mechanizm ten, zwany raportowaniem lokalnym, oznacza konieczność złożenia przez każdą jednostkę składową rozbudowanej deklaracji, zawierającej także szczegółowe informacje dotyczące grupy międzynarodowej, do której należy. Art. 44 ust. 3 zezwala jednak na zmianę raportowania lokalnego na centralne w ten sposób, że deklaracja dotycząca podatku wyrównawczego, zwana w polskiej ustawie o opodatkowaniu wyrównawczym informacją o opodatkowaniu wyrównawczym, może zostać złożona za całą grupę międzynarodową przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla lub wyznaczoną jednostkę raportującą. Warunkiem skorzystania z raportowania centralnego jest istnienie na dany rok sprawozdawczy umowy międzynarodowej między właściwymi organami jurysdykcji, w której ma siedzibę jednostka raportująca i jurysdykcji, w której siedzibę ma jednostka składowa (która to jednostka byłaby, przy braku raportowania centralnego, zobowiązana także złożyć wymaganą informację). Zmiana z raportowania lokalnego na raportowanie centralne pozwala na zwolnienie jednostek składowych z obowiązku składania za siebie osobnych deklaracji dotyczących podatku wyrównawczego na rzecz jednorazowego raportowania dokonywanego przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla lub wyznaczoną jednostkę raportującą. Oczekuje się, że raportowanie centralne będzie powszechnie stosowaną przez grupy międzynarodowe praktyką w celu raportowania deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego. DAC9 umożliwia centralne raportowanie przewidziane w art. 44 dyrektywy GloBE. DAC9 stanowi bowiem – jednak wyłącznie w odniesieniu do państw członkowskich Unii Europejskiej – kwalifikowaną umowę między właściwymi organami, o której mowa w art. 44 dyrektywy GloBE. DAC9 określa także zasady dokonywania wymiany informacji pochodzących z deklaracji dotyczących podatku wyrównawczego oraz reguluje szereg kwestii związanych z tym obszarem wymiany. Istotną cechą ram prawnych dla wymiany informacji jest reguła rozpowszechniania (dissemination approach), tj. podejście, zgodnie z którym każde właściwe państwo ma otrzymywać tylko te informacje, których potrzebuje w ramach roli, którą odgrywają w niej jednostki składowe. Wymiana informacji z państwami spoza UE będzie możliwa po zawarciu z odpowiednich porozumień. Ponadto DAC9 określa standardowy wzór deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego, który jest jednolity w ramach UE. Wzór deklaracji dotyczącej podatku wyrównawczego, który wprowadza DAC9, jest oparty na standardowym formularzu opracowanym przez OECD/IF on BEPS pod nazwą GloBE Information Return (GIR) [5]. Niezależnie od zagadnień związanych z opodatkowaniem wyrównawczym, DAC9 przewiduje także zmianę usuwającą rozbieżność pomiędzy art. 8 dyrektywy 2011/16/UE a jej załącznikiem dotyczącym raportowania o rachunkach finansowych. Co do zasady, przepisy DAC9 powinny być przez państwa członkowskie transponowane do dnia 31 grudnia 2025 r. DAC7 Dodatkowo w projekcie ustawy znalazły się przepisy korygujące oraz usuwające wątpliwości prawne powstałe w związku z dotychczasową treścią przepisów implementujących dyrektywę Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 104 z 25.03.2021, str. 1, zwaną dalej: „DAC7”). W celu dostosowania obowiązków sprawozdawczych raportujących operatorów platform do brzmienia dyrektywy doprecyzowano, że nie jest wymagane przekazywanie TIN lub numeru w rejestrze gospodarczym sprzedawcy, jeżeli państwo członkowskie rezydencji sprzedawcy nie wydaje TIN ani numeru w rejestrze gospodarczym lub jeżeli nie wymaga gromadzenia TIN wydanego sprzedawcy. Aktualne brzmienie ustawy w sytuacji opisanej powyżej zwalniało z obowiązku gromadzenia, ale nie zwalniało z obowiązku przekazania ww. danych. Ponadto, uporządkowany zostaje przepis dotyczący rejestracji raportujących operatorów platform spoza UE. Dotychczasowe brzmienie art. 75u ust. 1 ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1588, z późn. zm, zwanej dalej: „uWIP”) było poprawne, jednak budziło wątpliwości interpretacyjne, gdyż mogło błędnie sugerować, że rejestracja w Rzeczypospolitej Polskiej jest możliwa tylko w przypadku spełnienia warunków uznania za raportującego operatora platformy spoza UE jednocześnie w Rzeczypospolitej Polskiej i innym państwie członkowskim. Tymczasem, biorąc pod uwagę ustawowe definicje raportującego operatora platformy spoza UE oraz sprzedawcy podlegającego raportowaniu, nie jest możliwa sytuacja, w której operator platformy będzie spełniał warunki uznania za raportującego operatora platformy spoza UE wyłącznie w Rzeczypospolitej Polskiej. Spełniając taki warunek w Rzeczypospolitej Polskiej, spełnia go w każdym państwie członkowskim, a co za tym idzie może zarejestrować się również w każdym państwie członkowskim. Zmiana w art. 75u ust. 1 ma na celu lepsze odzwierciedlenie przepisu DAC7 oraz wyraźne wskazanie, że rejestracja jest możliwa w dowolnym państwie członkowskim. ____________________________________________________________________ [1] Otwarte ramy OECD do spraw erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysku [2] Statement on a Two-Pillar Solution to Address the Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy – 8 October 2021, https://www.oecd.org/tax/beps/statement-on-a-two-pillar-solution-to-address-the-tax-challenges-arising-from-the-digitalisation-of-the-economy-october-2021.htm [3] Global Anti-Base Erosion Model Rules (Pillar Two), https://www.oecd-ilibrary.org/taxation/tax-challenges-arising-from-digitalisation-of-the-economy-global-anti-base-erosion-model-rules-pillar-two_782bac33-en [4] Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523 z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32022L2523 [5] OECD (2025), Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy – GloBE Information Return (January 2025): Inclusive Framework on BEPS, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/a05ec99a-en.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Planowane jest, aby implementacja opracowanych rozwiązań z zakresu automatycznej wymiany informacji, podobnie jak to miało już miejsce w przypadku wcześniejszych dyrektyw UE zmieniających dyrektywę 2011/16/UE, została wprowadzona przede wszystkim do ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (uWIP). W ramach projektowanej ustawy zawarte będą przepisy: 1) dotyczące automatycznej wymiany informacji podatkowych o transakcjach dotyczących kryptoaktywów, 2) wprowadzające zmiany do automatycznej wymiany informacji podatkowych o rachunkach raportowanych, 3) poprawiające (wzmacniające) szereg innych przepisów z zakresu współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania, 4) dotyczące automatycznej wymiany informacji na potrzeby opodatkowania wyrównawczego, 5) korygujące dotychczasową treść przepisów implementujących DAC7. Ad 1. Automatyczna wymiana informacji podatkowych o transakcjach dotyczących kryptoaktywów Dla zapewnienia automatycznej wymiany informacji podatkowych konieczne jest w szczególności nałożenie na raportujących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów obowiązku zgłaszania transakcji dotyczących kryptoaktywów realizowanych przez użytkowników kryptoaktywów spełniających określone kryteria, a także zbudowanie mechanizmu wymiany informacji o takich transakcjach. W tym celu planowane jest uregulowanie w uWIP obowiązków raportujących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, procedur sprawozdawczych, procedur należytej staranności, zasad kontroli raportujących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, obowiązków nakładanych na właściwe organy w zakresie realizacji wymiany (przekazywania) informacji, zasad rejestracji operatorów kryptoaktywów. Przy czym zakłada się, że proponowane rozwiązanie będzie zgodne z CARF. Zobowiązani do zbierania informacji przy zachowaniu wymogów należytej staranności oraz do realizacji sprawozdawczości, tj. raportujący dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów mają odpowiednie warunki do gromadzenia i weryfikowania niezbędnych informacji dotyczących swoich użytkowników. Rozwiązanie opierające model raportowania na dostawcach usług znajduje już zastosowanie na gruncie regulacji mających przeciwdziałać praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Obowiązki będą realizować dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów objęci rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów (Dz. U. L 150 z 09.06.2023, z późn. zm.; zwanym dalej ”rozporządzeniem MiCA”), oraz operatorzy kryptoaktywów, którzy nie są regulowani ww. aktem. Zgłaszaniu będą podlegać kryptoaktywa, które mogą być wykorzystywane do celów płatności lub do celów inwestycyjnych. Sprawozdawczość oraz wymiana informacji będą realizowane w podziale na każde z kryptoaktywów, w odniesieniu do którego użytkownik dokonał transakcji. Obowiązki sprawozdawcze będą polegały na przekazywaniu Szefowi KAS zbiorczej informacji na temat transakcji realizowanych przez użytkowników kryptoaktywów spełniających określone kryteria. Ad 2. Zmiany dotyczące automatycznej wymiany informacji podatkowych o rachunkach raportowanych Projekt przewiduje również zmiany służące implementacji przepisów unijnych dotyczących automatycznej wymiany informacji o rachunkach raportowanych oraz uwzględniające zmiany do CRS. Ad 3. Poprawa szeregu innych przepisów dyrektywy 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania, aby zapewnić wykorzystanie pełnego potencjału wymiany informacji i pomiar jej skuteczności. Projekt przewiduje także zmiany mające na celu poprawę systemu wymiany informacji i rozszerzenie jej zakresu. W tym zakresie należy wymienić m.in.: (1) wymianę informacji o transgranicznych interpretacjach indywidualnych dotyczących osób fizycznych, gdzie wartość transakcji / zespołu transakcji przekracza równowartość 1,5 mln euro; (2) zmiany rozszerzające zakres wymiany informacji o niektórych kategoriach dochodu; (3) poprawę przepisów dotyczących zgłaszania i przekazywania numeru identyfikacji podatkowej (TIN); (4) wprowadzenie minimalnego okresu przechowywania informacji otrzymanych od innych państw w ramach wymiany informacji podatkowych. Ad 4. Automatyczna wymiana informacji na potrzeby opodatkowania wyrównawczego Projekt dokonuje ponadto transpozycji DAC9 w części dotyczącej automatycznej wymiany informacji podatkowych pochodzących z deklaracji dotyczących podatku wyrównawczego, określając m.in. zakres i terminy wymiany informacji, państwa, z którymi należy wymienić informacje, a także zasady współpracy z innymi państwami w omawianym obszarze wymiany informacji.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MFiG
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Jarosław Neneman Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów