W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych POPRZEDNI TYTUŁ:Projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UC107","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"C – projekty implementujące UE","value":"C – projekty implementujące UE"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Propozycja zmiany ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1646), zwanej dalej „ustawą”, oraz ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1140) wynika z konieczności zapewnienia prawidłowego wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, str. 22, z późn. zm.), zwanej dalej „dyrektywą”. \nZdaniem Komisji Europejskiej, zwanej dalej „KE”, niektóre przepisy dyrektywy zostały wdrożone do polskiego porządku prawnego w sposób nieprawidłowy lub niepełny. W związku z tym KE w dniu 2 lipca 2020 r. podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargi przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, zwanej dalej „RP”, w związku z nieprawidłowym wdrożeniem do polskiego porządku prawnego niektórych przepisów dyrektywy. Decyzja została podjęta po przeprowadzeniu przez KE postępowań w sprawie uchybienia przez RP zobowiązaniom państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zwanej dalej „UE” – uchybienie nr 2018/2180 oraz uchybienie nr 2018/2301. W uchybieniach tych KE wskazała, jako błędnie transponowane do polskiego porządku prawnego, m.in. następujące przepisy dyrektywy: art. 2 (zakres), art. 4f ust. 6 (dostęp częściowy), art. 7 ust. 2a (uprzednie oświadczenie składane w przypadku przeniesienia się usługodawcy), art. 8 ust. 1 (współpraca administracyjna), art. 14 (środki wyrównawcze) oraz art. 53 ust. 4 (znajomość języków).\nW celu zapewnienia prawidłowego wdrożenia wskazanych przepisów dyrektywy na gruncie prawa polskiego – w sposób realizujący zastrzeżenia podnoszone przez KE – niezbędne jest podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do nowelizacji wskazanych na wstępie ustaw. Zakres projektowanych unormowań będzie obejmował przede wszystkim zmiany w przepisach art. 4, art. 5, art. 20, art. 29, art. 36 ust. 1 i 2 i art. 39 ust. 4 ustawy oraz w art. 2h ust. 1, 5 i ust. 6 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, które – w ocenie KE – w sposób nieprawidłowy bądź niepełny dokonują wdrożenia wskazanych wyżej przepisów dyrektywy do polskiego porządku prawnego.\nDodatkowo projekt ustawy będzie przewidywał dokonanie zmian w przepisach art. 50a ust. 3, art. 50b ust. 5, art. 50e ust. 3 i art. 52c ustawy. Proponowane zmiany w brzmieniu tych przepisów będą miały na celu zagwarantowanie bardziej precyzyjnego sposobu wdrożenia określonych przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/958 z dnia 28 czerwca 2018 r. w sprawie analizy proporcjonalności przed przyjęciem nowych regulacji dotyczących zawodów (Dz. Urz. UE L 173 z 09.07.2018, str. 25), zwanej dalej „dyrektywą 2018/958”, co pozwoli uniknąć ewentualnych zarzutów KE odnośnie do błędnego wdrożenia tych przepisów do prawa krajowego. Projekt ustawy będzie przewidywał także zmianę brzmienia art. 50f ust. 1 ustawy, wynikającą z konieczności dokonania w tym przepisie korekty merytorycznej.\n","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"W celu dokonania prawidłowego wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy, co do których KE przedstawiła zastrzeżenia, zostaną wprowadzone następujące zmiany:\n1) w art. 4 ustawy zmianie ulegnie zakres wyłączeń dotyczących stosowania ustawy.\nZaproponowane zmiany będą stanowiły odpowiedź na zastrzeżenie KE dotyczące nieprawidłowego wdrożenia art. 2 dyrektywy. W ocenie KE przewidziany w art. 4 ustawy wyjątek od stosowania jej przepisów, odnoszący się do zawodów regulowanych i działalności regulowanych, dla których przepisy regulacyjne określiły wymóg posiadania obywatelstwa polskiego, wychodzi poza zakres wyjątku wskazanego w art. 2 dyrektywy. W myśl tego przepisu, z wyjątkiem zawodu notariusza, zasady uznawania kwalifikacji zawodowych powinno stosować się wobec wszystkich obywateli państw członkowskich UE, zamierzających wykonywać zawód regulowany w państwie członkowskim innym niż to, w którym uzyskali kwalifikacje zawodowe. Jednocześnie KE potwierdziła, że przepisy dyrektywy nie znajdują zastosowania do działalności, która jest związana z wykonywaniem władzy publicznej w rozumieniu art. 45 ust. 4 i art. 51 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 369 z 24.12.2014, str. 37, z późn. zm.). W tym kontekście należy podkreślić, że w polskim porządku prawnym prawo do wykonywania zawodu regulowanego lub działalności regulowanej związanej z wykonywaniem władzy publicznej jest zastrzeżone wyłącznie dla osób, które posiadają obywatelstwo polskie. Niemniej jednak, nawet jeśli w danym państwie członkowskim UE prowadzi się działalność związaną z wykonywaniem władzy publicznej w rozumieniu prawa UE nie uzasadnia to, w ocenie KE, wprowadzenia warunku posiadania obywatelstwa przy wdrożeniu do prawa krajowego art. 2 dyrektywy.\nUwzględniając zastrzeżenie KE, przewidziane w art. 4 ustawy wyłączenie stosowania jej przepisów w przypadku zawodów regulowanych i działalności regulowanych, dla których przepisy regulacyjne określiły wymóg posiadania obywatelstwa polskiego, zostanie zastąpione wskazaniem, że przepisy ustawy nie będą stosowane do zawodów regulowanych i działalności regulowanych bezpośrednio i szczególnie związanych z wykonywaniem władzy publicznej na terytorium RP;\n2) w art. 5 ustawy zostanie rozszerzony katalog definicji, którymi posługuje się ustawa.\nProjekt ustawy będzie przewidywał dodanie w art. 5 ustawy definicji „istotnie różniącego się materiału” w brzmieniu odpowiadającym art. 14 ust. 4 dyrektywy. Należy wyjaśnić, że – w ocenie KE – definicja ta nie została dotychczas wdrożona do polskiego porządku prawnego i brak ten należy uzupełnić;\n3) w art. 20 ustawy zmianie ulegnie zakres przypadków, w których właściwy organ będzie mógł uzależnić wydanie decyzji w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych od zastosowania środków wyrównawczych oraz zostaną określone zasady wyrównywania różnic między kształceniem lub szkoleniem wymaganym w RP, a kształceniem lub szkoleniem zrealizowanym przez osobę ubiegającą się o uznanie kwalifikacji zawodowych.\nZaproponowane zmiany będą stanowiły odpowiedź na zastrzeżenie KE dotyczące nieprawidłowego wdrożenia art. 14 ust. 1 dyrektywy. KE wskazała, że ustawa wprowadziła w art. 20 ust. 1 pkt 1 możliwość nałożenia środków wyrównawczych w przypadku niewymienionym w dyrektywie, tj. w sytuacji, gdy zakres egzaminów wymaganych do wykonywania zawodu w RP i w państwie wnioskodawcy różnią się w sposób zasadniczy. Ponadto w art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy wskazano, że zastosowanie środków wyrównawczych może nastąpić w przypadku, gdy zakres zawodu w państwie wnioskodawcy różni się znacząco od zakresu tego zawodu w RP. W ocenie KE brzmienie tego przepisu nie odpowiada normie wyrażonej w art. 14 ust. 1 dyrektywy, zgodnie z którą wymóg odbycia stażu adaptacyjnego lub przystąpienia do testu umiejętności może być zastosowany, jeżeli na zawód regulowany w przyjmującym państwie członkowskim UE składa się co najmniej jedna regulowana działalność zawodowa, która nie wchodzi w zakres odpowiadającego mu zawodu w państwie wnioskodawcy.\nProjekt ustawy będzie przewidywał nadanie art. 20 ust. 1 ustawy nowego brzmienia, w myśl którego właściwy organ będzie mógł uzależnić wydanie decyzji w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych od odbycia przez wnioskodawcę stażu adaptacyjnego lub przystąpienia przez niego do testu umiejętności w przypadku, gdy:\na) zakres kształcenia lub szkolenia odbytego przez wnioskodawcę obejmuje istotnie różniący się materiał,\nb) na zawód regulowany w RP składa się co najmniej jedna czynność zawodowa, która nie wchodzi w zakres odpowiadającego mu zawodu w państwie wnioskodawcy, a kształcenie lub szkolenie wymagane w RP obejmuje istotnie różniący się materiał od materiału objętego kształceniem lub szkoleniem, którego ukończenie potwierdza dokument potwierdzający posiadanie formalnych kwalifikacji wnioskodawcy. \nJednocześnie w art. 20 ustawy zostaną wprowadzone regulacje określające zasady wyrównywania różnic między kształceniem lub szkoleniem wymaganym w RP, a kształceniem lub szkoleniem zrealizowanym przez osobę ubiegającą się o uznanie kwalifikacji zawodowych. Dodatkowo w powołanym przepisie zostaną wymienione obowiązkowe elementy postanowienia nakładającego obowiązek odbycia stażu adaptacyjnego albo przystąpienia do testu umiejętności oraz wprost zostanie wskazane, że organ właściwy, wydając postanowienie w sprawie, będzie obowiązany uwzględniać zasadę proporcjonalności. Zaproponowany kształt przepisu będzie precyzyjniej odzwierciedlał normy wyrażone w art. 14 dyrektywy;\n4) w art. 29 ustawy zmianie ulegną regulacje dotyczące sposobu sprawdzania posiadania przez osoby ubiegające się o uznanie kwalifikacji zawodowych znajomości języka polskiego w stopniu niezbędnym do wykonywania danego zawodu regulowanego lub działalności regulowanej.\nZaproponowane zmiany będą konsekwencją zastrzeżenia KE dotyczącego nieprawidłowego wdrożenia art. 53 ust. 4 dyrektywy, wyrażającego się brakiem wskazania w ustawie, że sposób sprawdzania znajomości języka powinien być proporcjonalny do działalności, która ma być prowadzona.\nProponowane w projekcie ustawy rozwiązania zapewnią, że sprawdzanie znajomości języka polskiego – w odniesieniu do danego zawodu regulowanego lub działalności regulowanej – będzie odbywało się z zachowaniem zasady proporcjonalności. Jednocześnie projektowane regulacje umożliwią osobom, których kwalifikacje zawodowe podlegają uznaniu, potwierdzenie znajomości języka polskiego za pomocą różnych środków dowodowych, również tych uzyskanych w innych państwach członkowskich UE;\n5) w art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zostaną wprowadzone zmiany doprecyzowujące obecne regulacje odnoszące się do współpracy administracyjnej między organami właściwymi państw członkowskich UE w przypadku świadczenia usług transgranicznych.\nZaproponowane zmiany będą stanowiły odpowiedź na zastrzeżenie KE dotyczące niepełnego wdrożenia art. 8 ust. 1 dyrektywy. W ocenie KE w art. 36 ust. 1 ustawy nie doprecyzowano, że wystąpienie przez organ właściwy do właściwych organów państwa usługodawcy o potwierdzenie wykonywania przez usługodawcę zawodu regulowanego albo działalności regulowanej zgodnie z prawem i z dołożeniem należytej staranności, oraz że nie zostały na niego nałożone kary dyscyplinarne lub nie został skazany prawomocnym wyrokiem sądu w związku z wykonywaniem zawodu regulowanego albo działalności regulowanej – jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy zaistnieją ku temu uzasadnione wątpliwości. Projekt ustawy będzie przewidywał nadanie przepisowi brzmienia, zgodnie z którym wskazane wystąpienie do właściwych organów państwa usługodawcy będzie możliwe wyłącznie w przypadku powzięcia przez organ właściwy uzasadnionych wątpliwości.\nZ kolei w odniesieniu do art. 36 ust. 2 ustawy KE zakwestionowała brak wskazania w przepisie, że w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych w przypadku zawodów regulowanych i działalności regulowanych związanych ze zdrowiem i bezpieczeństwem publicznym, o którym mowa w art. 34 ust. 1 ustawy, wniosek organu właściwego do właściwych organów lub do ośrodka wsparcia w państwie usługodawcy o przekazanie informacji dotyczących kształcenia lub szkolenia ukończonego przez usługodawcę powinien ograniczać się jedynie do uzyskania informacji niezbędnych do dokonania oceny istotnych różnic, które mogą być szkodliwe dla zdrowia lub bezpieczeństwa publicznego. Projekt ustawy będzie przewidywał uzupełnienie regulacji ustawowej w tym zakresie;\n6) w art. 39 ust. 4 ustawy zostaną wprowadzone zmiany, które przesądzą, że zasada przyznawania dostępu częściowego do czynności zastrzeżonych dla określonego zawodu regulowanego nie ma zastosowania wobec specjalistów, którzy korzystają z uznania kwalifikacji zawodowych w ramach tzw. automatycznego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych.\nNowelizacja w tym zakresie jest reakcją na zastrzeżenie KE dotyczące nieprawidłowego wdrożenia art. 4f ust. 6 dyrektywy. KE wskazała, że celem tego przepisu jest zagwarantowanie, aby przyjmujące państwo członkowskie UE nie mogło stosować decyzji o przyznaniu częściowego dostępu do zawodu regulowanego wobec specjalistów korzystających z automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych na mocy przepisów tytułu III rozdziały II, III i IIIa dyrektywy. W ocenie KE specjaliści powinni zachować prawo pełnego dostępu do czynności zastrzeżonych dla zawodu regulowanego, w przypadku którego uznanie kwalifikacji zawodowych jest automatyczne.\nZdaniem KE art. 39 ust. 4 ustawy nie stanowi prawidłowego wdrożenia art. 4f ust. 6 dyrektywy, ponieważ posługuje się sformułowaniem „w przypadku automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych” wyłącznie w odniesieniu do udzielenia odmowy przyznania częściowego dostępu do zawodów lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, farmaceuty, lekarza weterynarii i architekta (objętych rozdziałem III tytułu III dyrektywy). Wskazane sformułowanie nie zostało natomiast użyte w odniesieniu do uznawania kwalifikacji zawodowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy (objętych rozdziałem II tytułu III dyrektywy), i kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodów regulowanych i działalności regulowanych, o których mowa w art. 30 ustawy (objętych rozdziałem IIIa tytułu III dyrektywy). Brak tego dookreślenia powoduje, że brzmienie art. 39 ust. 4 ustawy jest niejednoznaczne. Ze względu na powyższe projekt ustawy będzie przewidywał doprecyzowanie omawianego przepisu przez wskazanie, że zasada przyznawania częściowego dostępu do zawodu regulowanego nie znajduje zastosowania do automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy, i kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodów regulowanych i działalności regulowanych, o których mowa w art. 30 ustawy;\n7) w art. 2h ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych zmianie ulegną przepisy dotyczące uprzedniego składania oświadczenia w przypadku przeniesienia się usługodawcy w odniesieniu do zawodu lekarza weterynarii.\nZaproponowane zmiany będą stanowiły odpowiedź na zastrzeżenia KE dotyczące nieprawidłowego wdrożenia art. 7 ust. 2a dyrektywy w odniesieniu do zawodu lekarza weterynarii. Zdaniem KE informacja o zamiarze wykonywania zawodu lekarza weterynarii nie musi zawierać określenia miejsca i czasu trwania świadczenia usługi. Wymaganie od usługodawców podania szczegółów dotyczących miejsca wykonywania działalności, rodzaju działalności, która ma być wykonywana, a także okresu lub częstotliwości świadczenia usług nie jest przewidziane w art. 7 dyrektywy. Dodatkowo wymaganie od usługodawców informacji na temat numerów telefonu i faksu oraz adresu poczty elektronicznej stanowi, zdaniem KE, dodatkowe obciążenie i niepewność prawną dla usługodawcy. \nW związku z powyższym projekt ustawy będzie przewidywał wprowadzenie zmian w art. 2h ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, polegających na zniesieniu obowiązku przekazywania przez usługodawcę ww. informacji, pozostawiając możliwość dobrowolnego ich przekazania. W konsekwencji zostaną wprowadzone zmiany w art. 2h ust. 6 pkt 4 i 5 tej ustawy w odniesieniu do zakresu informacji zamieszczanych w ewidencji lekarzy weterynarii czasowo wykonujących zawód lekarza weterynarii, prowadzonych przez okręgowe rady lekarsko-weterynaryjne. Jednocześnie proponowane zmiany w art. 2h ust. 1 i 5 tej ustawy zagwarantują usługodawcy możliwość złożenia oświadczenia o zamiarze wykonywania zawodu w wybranej okręgowej radzie lekarsko-weterynaryjnej oraz umożliwią tej radzie objęcie prowadzoną przez nią ewidencją lekarzy, którzy złożyli to oświadczenie.\nPonadto projekt ustawy będzie przewidywał dokonanie zmiany w art. 50a ust. 3 ustawy, która ma zagwarantować zgodność przepisu z art. 4 ust. 5 dyrektywy 2018/958. Przepis ten nakłada na państwa członkowskie UE obowiązek zapewnienia, by oceny proporcjonalności poprzedzające wprowadzenie nowych lub zmianę obowiązujących przepisów ustawodawczych, wykonawczych lub administracyjnych ograniczających dostęp do zawodów regulowanych lub wykonywanie tych zawodów były przeprowadzane w obiektywny i niezależny sposób. Nowelizacja art. 50a ust. 3 ustawy będzie polegała na wskazaniu wprost w przepisie, że podmioty opracowujące projekt przepisu regulacyjnego są obowiązane przeprowadzać oceny proporcjonalności w sposób obiektywny i niezależny.\nOdnosząc się z kolei do proponowanych zmian w przepisach art. 50b ust. 5 i art. 50e ust. 3 ustawy należy wyjaśnić, że w toku prac parlamentarnych nad ustawą z dnia 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 78) przywołanym regulacjom nadano brzmienie bliższe polskim zasadom techniki prawodawczej. Jednakże, wbrew intencji ustawodawcy, przepisy w uchwalonym brzmieniu nie są w pełni zgodne z brzmieniem art. 7 ust. 3 i 4 dyrektywy 2018/958. Stąd też, w celu uniknięcia antycypowanych zastrzeżeń KE odnośnie do prawidłowości wdrożenia do polskiego porządku prawnego wskazanych przepisów, w projekcie ustawy zostanie zaproponowane wprowadzenie niezbędnych korekt w art. 50b ust. 5 i art. 50e ust. 3 ustawy. W projekcie ustawy zostanie zaproponowana także korekta językowa w art. 52c ustawy, dzięki której brzmienie przepisu będzie precyzyjniej odzwierciedlało normę wyrażoną w art. 11 ust. 2 dyrektywy 2018/95.\nJednocześnie projekt ustawy będzie przewidywał dokonanie korekty merytorycznej w brzmieniu art. 50f ust. 1 ustawy. W przepisie tym błędnie wskazano, że ocena skutków regulacji stanowi odrębną część uzasadnienia projektu aktu prawnego, w tym aktu normatywnego. Należy wskazać, że zgodnie z § 28 ust. 1 uchwały Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. z 2022 r. poz. 348) ocena skutków regulacji stanowi odrębną część uzasadnienia wyłącznie projektu aktu normatywnego.\n","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MEiN","value":"MEiN"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Włodzimierz Bernacki Sekretarz Stanu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MEiN","value":"MEiN"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 7 czerwca 2022 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UC107
Rodzaj dokumentu:
Typ dokumentu:
C – projekty implementujące UE
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Propozycja zmiany ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1646), zwanej dalej „ustawą”, oraz ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1140) wynika z konieczności zapewnienia prawidłowego wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, str. 22, z późn. zm.), zwanej dalej „dyrektywą”.
Zdaniem Komisji Europejskiej, zwanej dalej „KE”, niektóre przepisy dyrektywy zostały wdrożone do polskiego porządku prawnego w sposób nieprawidłowy lub niepełny. W związku z tym KE w dniu 2 lipca 2020 r. podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargi przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, zwanej dalej „RP”, w związku z nieprawidłowym wdrożeniem do polskiego porządku prawnego niektórych przepisów dyrektywy. Decyzja została podjęta po przeprowadzeniu przez KE postępowań w sprawie uchybienia przez RP zobowiązaniom państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zwanej dalej „UE” – uchybienie nr 2018/2180 oraz uchybienie nr 2018/2301. W uchybieniach tych KE wskazała, jako błędnie transponowane do polskiego porządku prawnego, m.in. następujące przepisy dyrektywy: art. 2 (zakres), art. 4f ust. 6 (dostęp częściowy), art. 7 ust. 2a (uprzednie oświadczenie składane w przypadku przeniesienia się usługodawcy), art. 8 ust. 1 (współpraca administracyjna), art. 14 (środki wyrównawcze) oraz art. 53 ust. 4 (znajomość języków).
W celu zapewnienia prawidłowego wdrożenia wskazanych przepisów dyrektywy na gruncie prawa polskiego – w sposób realizujący zastrzeżenia podnoszone przez KE – niezbędne jest podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do nowelizacji wskazanych na wstępie ustaw. Zakres projektowanych unormowań będzie obejmował przede wszystkim zmiany w przepisach art. 4, art. 5, art. 20, art. 29, art. 36 ust. 1 i 2 i art. 39 ust. 4 ustawy oraz w art. 2h ust. 1, 5 i ust. 6 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, które – w ocenie KE – w sposób nieprawidłowy bądź niepełny dokonują wdrożenia wskazanych wyżej przepisów dyrektywy do polskiego porządku prawnego.
Dodatkowo projekt ustawy będzie przewidywał dokonanie zmian w przepisach art. 50a ust. 3, art. 50b ust. 5, art. 50e ust. 3 i art. 52c ustawy. Proponowane zmiany w brzmieniu tych przepisów będą miały na celu zagwarantowanie bardziej precyzyjnego sposobu wdrożenia określonych przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/958 z dnia 28 czerwca 2018 r. w sprawie analizy proporcjonalności przed przyjęciem nowych regulacji dotyczących zawodów (Dz. Urz. UE L 173 z 09.07.2018, str. 25), zwanej dalej „dyrektywą 2018/958”, co pozwoli uniknąć ewentualnych zarzutów KE odnośnie do błędnego wdrożenia tych przepisów do prawa krajowego. Projekt ustawy będzie przewidywał także zmianę brzmienia art. 50f ust. 1 ustawy, wynikającą z konieczności dokonania w tym przepisie korekty merytorycznej.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
W celu dokonania prawidłowego wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy, co do których KE przedstawiła zastrzeżenia, zostaną wprowadzone następujące zmiany:
1) w art. 4 ustawy zmianie ulegnie zakres wyłączeń dotyczących stosowania ustawy.
Zaproponowane zmiany będą stanowiły odpowiedź na zastrzeżenie KE dotyczące nieprawidłowego wdrożenia art. 2 dyrektywy. W ocenie KE przewidziany w art. 4 ustawy wyjątek od stosowania jej przepisów, odnoszący się do zawodów regulowanych i działalności regulowanych, dla których przepisy regulacyjne określiły wymóg posiadania obywatelstwa polskiego, wychodzi poza zakres wyjątku wskazanego w art. 2 dyrektywy. W myśl tego przepisu, z wyjątkiem zawodu notariusza, zasady uznawania kwalifikacji zawodowych powinno stosować się wobec wszystkich obywateli państw członkowskich UE, zamierzających wykonywać zawód regulowany w państwie członkowskim innym niż to, w którym uzyskali kwalifikacje zawodowe. Jednocześnie KE potwierdziła, że przepisy dyrektywy nie znajdują zastosowania do działalności, która jest związana z wykonywaniem władzy publicznej w rozumieniu art. 45 ust. 4 i art. 51 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 369 z 24.12.2014, str. 37, z późn. zm.). W tym kontekście należy podkreślić, że w polskim porządku prawnym prawo do wykonywania zawodu regulowanego lub działalności regulowanej związanej z wykonywaniem władzy publicznej jest zastrzeżone wyłącznie dla osób, które posiadają obywatelstwo polskie. Niemniej jednak, nawet jeśli w danym państwie członkowskim UE prowadzi się działalność związaną z wykonywaniem władzy publicznej w rozumieniu prawa UE nie uzasadnia to, w ocenie KE, wprowadzenia warunku posiadania obywatelstwa przy wdrożeniu do prawa krajowego art. 2 dyrektywy.
Uwzględniając zastrzeżenie KE, przewidziane w art. 4 ustawy wyłączenie stosowania jej przepisów w przypadku zawodów regulowanych i działalności regulowanych, dla których przepisy regulacyjne określiły wymóg posiadania obywatelstwa polskiego, zostanie zastąpione wskazaniem, że przepisy ustawy nie będą stosowane do zawodów regulowanych i działalności regulowanych bezpośrednio i szczególnie związanych z wykonywaniem władzy publicznej na terytorium RP;
2) w art. 5 ustawy zostanie rozszerzony katalog definicji, którymi posługuje się ustawa.
Projekt ustawy będzie przewidywał dodanie w art. 5 ustawy definicji „istotnie różniącego się materiału” w brzmieniu odpowiadającym art. 14 ust. 4 dyrektywy. Należy wyjaśnić, że – w ocenie KE – definicja ta nie została dotychczas wdrożona do polskiego porządku prawnego i brak ten należy uzupełnić;
3) w art. 20 ustawy zmianie ulegnie zakres przypadków, w których właściwy organ będzie mógł uzależnić wydanie decyzji w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych od zastosowania środków wyrównawczych oraz zostaną określone zasady wyrównywania różnic między kształceniem lub szkoleniem wymaganym w RP, a kształceniem lub szkoleniem zrealizowanym przez osobę ubiegającą się o uznanie kwalifikacji zawodowych.
Zaproponowane zmiany będą stanowiły odpowiedź na zastrzeżenie KE dotyczące nieprawidłowego wdrożenia art. 14 ust. 1 dyrektywy. KE wskazała, że ustawa wprowadziła w art. 20 ust. 1 pkt 1 możliwość nałożenia środków wyrównawczych w przypadku niewymienionym w dyrektywie, tj. w sytuacji, gdy zakres egzaminów wymaganych do wykonywania zawodu w RP i w państwie wnioskodawcy różnią się w sposób zasadniczy. Ponadto w art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy wskazano, że zastosowanie środków wyrównawczych może nastąpić w przypadku, gdy zakres zawodu w państwie wnioskodawcy różni się znacząco od zakresu tego zawodu w RP. W ocenie KE brzmienie tego przepisu nie odpowiada normie wyrażonej w art. 14 ust. 1 dyrektywy, zgodnie z którą wymóg odbycia stażu adaptacyjnego lub przystąpienia do testu umiejętności może być zastosowany, jeżeli na zawód regulowany w przyjmującym państwie członkowskim UE składa się co najmniej jedna regulowana działalność zawodowa, która nie wchodzi w zakres odpowiadającego mu zawodu w państwie wnioskodawcy.
Projekt ustawy będzie przewidywał nadanie art. 20 ust. 1 ustawy nowego brzmienia, w myśl którego właściwy organ będzie mógł uzależnić wydanie decyzji w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych od odbycia przez wnioskodawcę stażu adaptacyjnego lub przystąpienia przez niego do testu umiejętności w przypadku, gdy:
a) zakres kształcenia lub szkolenia odbytego przez wnioskodawcę obejmuje istotnie różniący się materiał,
b) na zawód regulowany w RP składa się co najmniej jedna czynność zawodowa, która nie wchodzi w zakres odpowiadającego mu zawodu w państwie wnioskodawcy, a kształcenie lub szkolenie wymagane w RP obejmuje istotnie różniący się materiał od materiału objętego kształceniem lub szkoleniem, którego ukończenie potwierdza dokument potwierdzający posiadanie formalnych kwalifikacji wnioskodawcy.
Jednocześnie w art. 20 ustawy zostaną wprowadzone regulacje określające zasady wyrównywania różnic między kształceniem lub szkoleniem wymaganym w RP, a kształceniem lub szkoleniem zrealizowanym przez osobę ubiegającą się o uznanie kwalifikacji zawodowych. Dodatkowo w powołanym przepisie zostaną wymienione obowiązkowe elementy postanowienia nakładającego obowiązek odbycia stażu adaptacyjnego albo przystąpienia do testu umiejętności oraz wprost zostanie wskazane, że organ właściwy, wydając postanowienie w sprawie, będzie obowiązany uwzględniać zasadę proporcjonalności. Zaproponowany kształt przepisu będzie precyzyjniej odzwierciedlał normy wyrażone w art. 14 dyrektywy;
4) w art. 29 ustawy zmianie ulegną regulacje dotyczące sposobu sprawdzania posiadania przez osoby ubiegające się o uznanie kwalifikacji zawodowych znajomości języka polskiego w stopniu niezbędnym do wykonywania danego zawodu regulowanego lub działalności regulowanej.
Zaproponowane zmiany będą konsekwencją zastrzeżenia KE dotyczącego nieprawidłowego wdrożenia art. 53 ust. 4 dyrektywy, wyrażającego się brakiem wskazania w ustawie, że sposób sprawdzania znajomości języka powinien być proporcjonalny do działalności, która ma być prowadzona.
Proponowane w projekcie ustawy rozwiązania zapewnią, że sprawdzanie znajomości języka polskiego – w odniesieniu do danego zawodu regulowanego lub działalności regulowanej – będzie odbywało się z zachowaniem zasady proporcjonalności. Jednocześnie projektowane regulacje umożliwią osobom, których kwalifikacje zawodowe podlegają uznaniu, potwierdzenie znajomości języka polskiego za pomocą różnych środków dowodowych, również tych uzyskanych w innych państwach członkowskich UE;
5) w art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zostaną wprowadzone zmiany doprecyzowujące obecne regulacje odnoszące się do współpracy administracyjnej między organami właściwymi państw członkowskich UE w przypadku świadczenia usług transgranicznych.
Zaproponowane zmiany będą stanowiły odpowiedź na zastrzeżenie KE dotyczące niepełnego wdrożenia art. 8 ust. 1 dyrektywy. W ocenie KE w art. 36 ust. 1 ustawy nie doprecyzowano, że wystąpienie przez organ właściwy do właściwych organów państwa usługodawcy o potwierdzenie wykonywania przez usługodawcę zawodu regulowanego albo działalności regulowanej zgodnie z prawem i z dołożeniem należytej staranności, oraz że nie zostały na niego nałożone kary dyscyplinarne lub nie został skazany prawomocnym wyrokiem sądu w związku z wykonywaniem zawodu regulowanego albo działalności regulowanej – jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy zaistnieją ku temu uzasadnione wątpliwości. Projekt ustawy będzie przewidywał nadanie przepisowi brzmienia, zgodnie z którym wskazane wystąpienie do właściwych organów państwa usługodawcy będzie możliwe wyłącznie w przypadku powzięcia przez organ właściwy uzasadnionych wątpliwości.
Z kolei w odniesieniu do art. 36 ust. 2 ustawy KE zakwestionowała brak wskazania w przepisie, że w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych w przypadku zawodów regulowanych i działalności regulowanych związanych ze zdrowiem i bezpieczeństwem publicznym, o którym mowa w art. 34 ust. 1 ustawy, wniosek organu właściwego do właściwych organów lub do ośrodka wsparcia w państwie usługodawcy o przekazanie informacji dotyczących kształcenia lub szkolenia ukończonego przez usługodawcę powinien ograniczać się jedynie do uzyskania informacji niezbędnych do dokonania oceny istotnych różnic, które mogą być szkodliwe dla zdrowia lub bezpieczeństwa publicznego. Projekt ustawy będzie przewidywał uzupełnienie regulacji ustawowej w tym zakresie;
6) w art. 39 ust. 4 ustawy zostaną wprowadzone zmiany, które przesądzą, że zasada przyznawania dostępu częściowego do czynności zastrzeżonych dla określonego zawodu regulowanego nie ma zastosowania wobec specjalistów, którzy korzystają z uznania kwalifikacji zawodowych w ramach tzw. automatycznego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych.
Nowelizacja w tym zakresie jest reakcją na zastrzeżenie KE dotyczące nieprawidłowego wdrożenia art. 4f ust. 6 dyrektywy. KE wskazała, że celem tego przepisu jest zagwarantowanie, aby przyjmujące państwo członkowskie UE nie mogło stosować decyzji o przyznaniu częściowego dostępu do zawodu regulowanego wobec specjalistów korzystających z automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych na mocy przepisów tytułu III rozdziały II, III i IIIa dyrektywy. W ocenie KE specjaliści powinni zachować prawo pełnego dostępu do czynności zastrzeżonych dla zawodu regulowanego, w przypadku którego uznanie kwalifikacji zawodowych jest automatyczne.
Zdaniem KE art. 39 ust. 4 ustawy nie stanowi prawidłowego wdrożenia art. 4f ust. 6 dyrektywy, ponieważ posługuje się sformułowaniem „w przypadku automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych” wyłącznie w odniesieniu do udzielenia odmowy przyznania częściowego dostępu do zawodów lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, farmaceuty, lekarza weterynarii i architekta (objętych rozdziałem III tytułu III dyrektywy). Wskazane sformułowanie nie zostało natomiast użyte w odniesieniu do uznawania kwalifikacji zawodowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy (objętych rozdziałem II tytułu III dyrektywy), i kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodów regulowanych i działalności regulowanych, o których mowa w art. 30 ustawy (objętych rozdziałem IIIa tytułu III dyrektywy). Brak tego dookreślenia powoduje, że brzmienie art. 39 ust. 4 ustawy jest niejednoznaczne. Ze względu na powyższe projekt ustawy będzie przewidywał doprecyzowanie omawianego przepisu przez wskazanie, że zasada przyznawania częściowego dostępu do zawodu regulowanego nie znajduje zastosowania do automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy, i kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodów regulowanych i działalności regulowanych, o których mowa w art. 30 ustawy;
7) w art. 2h ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych zmianie ulegną przepisy dotyczące uprzedniego składania oświadczenia w przypadku przeniesienia się usługodawcy w odniesieniu do zawodu lekarza weterynarii.
Zaproponowane zmiany będą stanowiły odpowiedź na zastrzeżenia KE dotyczące nieprawidłowego wdrożenia art. 7 ust. 2a dyrektywy w odniesieniu do zawodu lekarza weterynarii. Zdaniem KE informacja o zamiarze wykonywania zawodu lekarza weterynarii nie musi zawierać określenia miejsca i czasu trwania świadczenia usługi. Wymaganie od usługodawców podania szczegółów dotyczących miejsca wykonywania działalności, rodzaju działalności, która ma być wykonywana, a także okresu lub częstotliwości świadczenia usług nie jest przewidziane w art. 7 dyrektywy. Dodatkowo wymaganie od usługodawców informacji na temat numerów telefonu i faksu oraz adresu poczty elektronicznej stanowi, zdaniem KE, dodatkowe obciążenie i niepewność prawną dla usługodawcy.
W związku z powyższym projekt ustawy będzie przewidywał wprowadzenie zmian w art. 2h ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, polegających na zniesieniu obowiązku przekazywania przez usługodawcę ww. informacji, pozostawiając możliwość dobrowolnego ich przekazania. W konsekwencji zostaną wprowadzone zmiany w art. 2h ust. 6 pkt 4 i 5 tej ustawy w odniesieniu do zakresu informacji zamieszczanych w ewidencji lekarzy weterynarii czasowo wykonujących zawód lekarza weterynarii, prowadzonych przez okręgowe rady lekarsko-weterynaryjne. Jednocześnie proponowane zmiany w art. 2h ust. 1 i 5 tej ustawy zagwarantują usługodawcy możliwość złożenia oświadczenia o zamiarze wykonywania zawodu w wybranej okręgowej radzie lekarsko-weterynaryjnej oraz umożliwią tej radzie objęcie prowadzoną przez nią ewidencją lekarzy, którzy złożyli to oświadczenie.
Ponadto projekt ustawy będzie przewidywał dokonanie zmiany w art. 50a ust. 3 ustawy, która ma zagwarantować zgodność przepisu z art. 4 ust. 5 dyrektywy 2018/958. Przepis ten nakłada na państwa członkowskie UE obowiązek zapewnienia, by oceny proporcjonalności poprzedzające wprowadzenie nowych lub zmianę obowiązujących przepisów ustawodawczych, wykonawczych lub administracyjnych ograniczających dostęp do zawodów regulowanych lub wykonywanie tych zawodów były przeprowadzane w obiektywny i niezależny sposób. Nowelizacja art. 50a ust. 3 ustawy będzie polegała na wskazaniu wprost w przepisie, że podmioty opracowujące projekt przepisu regulacyjnego są obowiązane przeprowadzać oceny proporcjonalności w sposób obiektywny i niezależny.
Odnosząc się z kolei do proponowanych zmian w przepisach art. 50b ust. 5 i art. 50e ust. 3 ustawy należy wyjaśnić, że w toku prac parlamentarnych nad ustawą z dnia 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 78) przywołanym regulacjom nadano brzmienie bliższe polskim zasadom techniki prawodawczej. Jednakże, wbrew intencji ustawodawcy, przepisy w uchwalonym brzmieniu nie są w pełni zgodne z brzmieniem art. 7 ust. 3 i 4 dyrektywy 2018/958. Stąd też, w celu uniknięcia antycypowanych zastrzeżeń KE odnośnie do prawidłowości wdrożenia do polskiego porządku prawnego wskazanych przepisów, w projekcie ustawy zostanie zaproponowane wprowadzenie niezbędnych korekt w art. 50b ust. 5 i art. 50e ust. 3 ustawy. W projekcie ustawy zostanie zaproponowana także korekta językowa w art. 52c ustawy, dzięki której brzmienie przepisu będzie precyzyjniej odzwierciedlało normę wyrażoną w art. 11 ust. 2 dyrektywy 2018/95.
Jednocześnie projekt ustawy będzie przewidywał dokonanie korekty merytorycznej w brzmieniu art. 50f ust. 1 ustawy. W przepisie tym błędnie wskazano, że ocena skutków regulacji stanowi odrębną część uzasadnienia projektu aktu prawnego, w tym aktu normatywnego. Należy wskazać, że zgodnie z § 28 ust. 1 uchwały Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. z 2022 r. poz. 348) ocena skutków regulacji stanowi odrębną część uzasadnienia wyłącznie projektu aktu normatywnego.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MEiN
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Włodzimierz Bernacki Sekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MEiN
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
II kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 7 czerwca 2022 r.
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:
Status realizacji:
Zrealizowany