W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz ustawy prawo o ruchu drogowym
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD329","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Zastaw rejestrowy do obowiązującego porządku prawnego został wprowadzony poprzez ustawę z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. z 2018 r. poz. 2017 j.t.). Wskazana ustawa reguluje ustanawianie, przeniesienie i wygaśnięcie zastawu rejestrowego, przedmiot tego zastawu, prawa i obowiązki zastawcy i zastawnika, zbieg zastawu rejestrowego z innym ograniczonym prawem rzeczowym, zaspokajanie zastawnika oraz prowadzenie rejestru zastawów.\nUstawodawca po ponad ośmioletnim obowiązywaniu ustawy dokonał oceny rezultatów jej funkcjonowania wprowadzając od 11 stycznia 2009 r. zmiany przepisów mające na celu uproszczenie postępowania rejestrowego przez ograniczenie sądowego badania wniosków o wpis.\nWprowadzony wówczas i aktualnie obowiązujący art. 18a ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów przewiduje możliwość działania sądu z urzędu. Przepis ten miał na celu oczyszczenie rejestru zastawów z tych wpisów, co do których strony nie wykazują żadnego zainteresowania, a jednocześnie brak jest procesowej możliwości przymuszenia zastawcy lub zastawnika do złożenia wniosku o wykreślenie zastawu. Termin 20 lat został przyjęty po ustaleniu, że w praktyce największa liczba umów zastawniczych dotyczy okresu 60 miesięcy (5 lat) i są one przedłużane w trybie art. 18 o dalsze 5 lat.\nPonadto dodano do art. 41 ust. 2b, który miał na celu uproszczenie obiegu korespondencji przyjmując, że decydującym będzie każdy adres wskazany przez strony (nawet jeżeli nie został wpisany do rejestru), gdyż przepis przewiduje skutek dla samego faktu „powiadomienia” sądu. Wprowadzona regulacja znacznie przyspieszyła postępowanie sądowe, gdyż brak stosownego przepisu sankcjonował praktykę stron braku powiadamiania sądu o zmianie adresu po wpisaniu zastawu.\nOd analizowanej zmiany minęło dwanaście lat. Aktualnie sądy rejestrowe stoją przed koniecznością dokonania wykreślenia kilkuset tysięcy zastawów rejestrowych wpisanych dwadzieścia lat temu pod rządami pierwotnej regulacji, która nie przewidywała obowiązku powiadamiania sądu o zmianie adresu. Art. 41 ust. 2b został wprowadzony do porządku prawnego od 11 stycznia 2009 r. nie znajdzie zatem zastosowania do zastawów wpisywanych przed tą datą. Konsekwencją upływu ustawowego terminu będzie powinność po stronie sądu doręczenia postanowienia o wykreśleniu pomimo, że wykreślenie ma charakter deklaratoryjny i jedynie porządkowy, zastaw wygasał bowiem z mocy prawa po upływie 20 lat od momentu dokonania wpisu do rejestru. Wskazania wymaga, że w praktyce tak długi upływ czasu może rodzić szereg problemów uniemożliwiających skuteczne wykreślenie wygasłych zastawów np. w sytuacji śmierci strony lub zmiany jej adresu i niepowiadomienia o tym fakcie sądu, w przeważającej liczbie przypadków albo ograniczone albo wręcz niemożliwe będzie przez sąd doręczenie odpisów postanowień o wykreśleniu. Konsekwencją powyższego będzie zawieszenie lub umorzenie postępowania bez osiągniecia zamierzonego rezultatu.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Proponowane nowe brzmienie art. 18a ww. ustawy wprowadza regulację polegającą na uznaniu wygasłego zastawu rejestrowego za wykreślony po upływie dwudziestu lat od chwili wpisu, chyba że strony postanowią o utrzymaniu zastawu na czas dalszy, nie dłuższy niż dziesięć lat i do rejestru zostanie złożona zmiana umowy zastawniczej. Projekt zmiany wychodzi naprzeciw oczekiwaniom sądów, których liczne wystąpienia mające na celu rozwiązanie analizowanego problemu zainicjowały wszczęcie prac legislacyjnych przez Ministerstwo Sprawiedliwości.\nZaproponowana regulacja w aspekcie praktycznym spowoduje konieczność przejrzenia przez orzeczników wszystkich spraw, w których upływ czasu spowoduje wygaśnięcie zastawu rejestrowego ex lege i po ustaleniu, że strony nie złożyły do sądu rejestrowego zmiany (aneksu) umowy zastawniczej, wydania zarządzenia o uznaniu zastawu rejestrowego za wykreślony na skutek stwierdzenia upływ 20 lat od wpisu zastawu do rejestru i braku w aktach rejestrowych umowy przedłużającej zastaw. Projektowany art. 41 ust. 2aa przewiduje, że zarządzenie te będzie inicjowało stosowną zmianę w systemie teleinformatycznym. Taki zastaw nie będzie funkcjonował w obrocie prawnym, nie będzie ujawniany na odpisach i zaświadczeniach wydawanych przez Centralną informację o zastawach rejestrowych. Zawiadomienie uczestnika postępowania o fakcie i treści dokonanej czynności o wykreśleniu zastawu zgodnie z treścią art. 41 ust. 2b nie będzie konieczne z uwagi na przyjęcie konstrukcji uznania go wykreślony na skutek upływu ustawowych terminów i braku inicjatywy stron zmierzających do jego przedłużenia.\nUznanie zastawu rejestrowego za wykreślony będzie następować z mocy prawa. Takie uznanie będzie bezpośrednio skutkiem działania przepisów prawa, a więc nie będzie wymagało wydawania orzeczenia przez sąd i dokonywania wpisu w rejestrze. W systemie teleinformatycznym, w którym prowadzony jest rejestr zastawów będzie dokonywana adnotacja, że zastaw wygasł i uznaje się go za wykreślony z przyczyn, o których mowa w art. 18a.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Marcin Warchoł Sekretarz Stanu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MS","value":"MS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"III kwartał 2023 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD329
Rodzaj dokumentu:
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Zastaw rejestrowy do obowiązującego porządku prawnego został wprowadzony poprzez ustawę z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. z 2018 r. poz. 2017 j.t.). Wskazana ustawa reguluje ustanawianie, przeniesienie i wygaśnięcie zastawu rejestrowego, przedmiot tego zastawu, prawa i obowiązki zastawcy i zastawnika, zbieg zastawu rejestrowego z innym ograniczonym prawem rzeczowym, zaspokajanie zastawnika oraz prowadzenie rejestru zastawów. Ustawodawca po ponad ośmioletnim obowiązywaniu ustawy dokonał oceny rezultatów jej funkcjonowania wprowadzając od 11 stycznia 2009 r. zmiany przepisów mające na celu uproszczenie postępowania rejestrowego przez ograniczenie sądowego badania wniosków o wpis. Wprowadzony wówczas i aktualnie obowiązujący art. 18a ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów przewiduje możliwość działania sądu z urzędu. Przepis ten miał na celu oczyszczenie rejestru zastawów z tych wpisów, co do których strony nie wykazują żadnego zainteresowania, a jednocześnie brak jest procesowej możliwości przymuszenia zastawcy lub zastawnika do złożenia wniosku o wykreślenie zastawu. Termin 20 lat został przyjęty po ustaleniu, że w praktyce największa liczba umów zastawniczych dotyczy okresu 60 miesięcy (5 lat) i są one przedłużane w trybie art. 18 o dalsze 5 lat. Ponadto dodano do art. 41 ust. 2b, który miał na celu uproszczenie obiegu korespondencji przyjmując, że decydującym będzie każdy adres wskazany przez strony (nawet jeżeli nie został wpisany do rejestru), gdyż przepis przewiduje skutek dla samego faktu „powiadomienia” sądu. Wprowadzona regulacja znacznie przyspieszyła postępowanie sądowe, gdyż brak stosownego przepisu sankcjonował praktykę stron braku powiadamiania sądu o zmianie adresu po wpisaniu zastawu. Od analizowanej zmiany minęło dwanaście lat. Aktualnie sądy rejestrowe stoją przed koniecznością dokonania wykreślenia kilkuset tysięcy zastawów rejestrowych wpisanych dwadzieścia lat temu pod rządami pierwotnej regulacji, która nie przewidywała obowiązku powiadamiania sądu o zmianie adresu. Art. 41 ust. 2b został wprowadzony do porządku prawnego od 11 stycznia 2009 r. nie znajdzie zatem zastosowania do zastawów wpisywanych przed tą datą. Konsekwencją upływu ustawowego terminu będzie powinność po stronie sądu doręczenia postanowienia o wykreśleniu pomimo, że wykreślenie ma charakter deklaratoryjny i jedynie porządkowy, zastaw wygasał bowiem z mocy prawa po upływie 20 lat od momentu dokonania wpisu do rejestru. Wskazania wymaga, że w praktyce tak długi upływ czasu może rodzić szereg problemów uniemożliwiających skuteczne wykreślenie wygasłych zastawów np. w sytuacji śmierci strony lub zmiany jej adresu i niepowiadomienia o tym fakcie sądu, w przeważającej liczbie przypadków albo ograniczone albo wręcz niemożliwe będzie przez sąd doręczenie odpisów postanowień o wykreśleniu. Konsekwencją powyższego będzie zawieszenie lub umorzenie postępowania bez osiągniecia zamierzonego rezultatu.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
Proponowane nowe brzmienie art. 18a ww. ustawy wprowadza regulację polegającą na uznaniu wygasłego zastawu rejestrowego za wykreślony po upływie dwudziestu lat od chwili wpisu, chyba że strony postanowią o utrzymaniu zastawu na czas dalszy, nie dłuższy niż dziesięć lat i do rejestru zostanie złożona zmiana umowy zastawniczej. Projekt zmiany wychodzi naprzeciw oczekiwaniom sądów, których liczne wystąpienia mające na celu rozwiązanie analizowanego problemu zainicjowały wszczęcie prac legislacyjnych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Zaproponowana regulacja w aspekcie praktycznym spowoduje konieczność przejrzenia przez orzeczników wszystkich spraw, w których upływ czasu spowoduje wygaśnięcie zastawu rejestrowego ex lege i po ustaleniu, że strony nie złożyły do sądu rejestrowego zmiany (aneksu) umowy zastawniczej, wydania zarządzenia o uznaniu zastawu rejestrowego za wykreślony na skutek stwierdzenia upływ 20 lat od wpisu zastawu do rejestru i braku w aktach rejestrowych umowy przedłużającej zastaw. Projektowany art. 41 ust. 2aa przewiduje, że zarządzenie te będzie inicjowało stosowną zmianę w systemie teleinformatycznym. Taki zastaw nie będzie funkcjonował w obrocie prawnym, nie będzie ujawniany na odpisach i zaświadczeniach wydawanych przez Centralną informację o zastawach rejestrowych. Zawiadomienie uczestnika postępowania o fakcie i treści dokonanej czynności o wykreśleniu zastawu zgodnie z treścią art. 41 ust. 2b nie będzie konieczne z uwagi na przyjęcie konstrukcji uznania go wykreślony na skutek upływu ustawowych terminów i braku inicjatywy stron zmierzających do jego przedłużenia. Uznanie zastawu rejestrowego za wykreślony będzie następować z mocy prawa. Takie uznanie będzie bezpośrednio skutkiem działania przepisów prawa, a więc nie będzie wymagało wydawania orzeczenia przez sąd i dokonywania wpisu w rejestrze. W systemie teleinformatycznym, w którym prowadzony jest rejestr zastawów będzie dokonywana adnotacja, że zastaw wygasł i uznaje się go za wykreślony z przyczyn, o których mowa w art. 18a.
