{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD295","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Zaprojektowana ustawa o zmianie ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1041), dalej: „Prawo pocztowe”, dostosowuje przepisy do przemian zachodzących na rynku usług pocztowych. Jej głównym celem jest zapewnienie skutecznego mechanizmu finansowania kosztu netto obowiązku świadczenia usług powszechnych (dalej: „koszt netto”), spełniającego warunki określone w Dyrektywie 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty oraz poprawy jakości usług (Dz. U. UE L/15 z 21.01.1998, str. 14), zwanej dalej „Dyrektywą 97/67/WE”, oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/6/WE z dnia 20 lutego 2008 r. zmieniającej dyrektywę 97/67/WE w odniesieniu do pełnego rzeczywistnienia rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty (Dz. U. UE L 52 z 27.2.2008, str. 3), zwanej dalej „Dyrektywą 2008/6/WE”. Dotychczasowe oświadczenia wskazują, że zastosowany w Prawie pocztowym mechanizm finansowania straty powstałej w związku ze świadczeniem usług powszechnych z funduszu kompensacyjnego jest nieefektywny i znacząco utrudnia wypłatę operatorowi wyznaczonemu dopłaty z tego tytułu.\nPocztowe usługi powszechne są zaliczane do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, czyli usług komercyjnych, których zapewnienie leży w interesie społecznym i które bez interwencji publicznej nie byłyby świadczone na rynku (lub byłyby świadczone na znacznie mniej korzystnych warunkach). Interwencja ta polega zazwyczaj na nałożeniu na określonego przedsiębiorcę lub przedsiębiorców obowiązków związanych z zapewnieniem dostępu do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym dla wszystkich obywateli po przystępnych cenach. Dyrektywa 97/67/WE zmieniona Dyrektywą 2008/6/WE wymaga zapewnienia przez państwa członkowskie Unii Europejskiej dostępu do pocztowych usług powszechnych o określonej jakości, dostosowanych do potrzeb ich użytkowników, świadczonych w sposób ciągły po przystępnej cenie. Zakres obowiązku świadczenia usług powszechnych obejmuje takie aspekty, jak częstotliwość doręczeń (świadczenie usługi nie mniej niż 5 dni roboczych w tygodniu), dostępność placówek pocztowych, limity wagowe przesyłek oraz standardy jakości usług powszechnych.\nDyrektywa 97/67/WE zmieniona Dyrektywą 2008/6/WE przewiduje możliwość dofinansowania kosztu netto w ramach mechanizmu rekompensat ze środków pochodzących z funduszy publicznych lub podziału kosztu netto między operatorów świadczących usługi. Źródłem dofinansowania obowiązku świadczenia usług powszechnych w pierwszej kolejności mogą być środki publiczne, a w drugiej – mechanizm podziału kosztu netto pomiędzy operatorów świadczących usługi wchodzące w zakres usług powszechnych.\nW art. 7 ust. 3 Dyrektywy 97/67/WE zmienionej Dyrektywą 2008/6/WE sformułowane zostało zastrzeżenie, że zastosowanie jakiegokolwiek mechanizmu dofinansowania kosztu netto jest uzależnione od spełnienia dwóch warunków łącznie: \n1) obowiązki związane ze świadczeniem usług powszechnych pociągają za sobą koszt netto dla operatora wyznaczonego, oraz\n2) koszt netto stanowi nieuzasadnione obciążenie finansowe.\n\nObecnie obowiązujące przepisy Prawa pocztowego przewidują możliwość udzielenia operatorowi świadczącemu usługi powszechne, czyli operatorowi wyznaczonemu (w wyniku rozstrzygniętego w 2015 r. konkursu przeprowadzonego przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej rolę tę w latach 2016 – 2025 pełni Poczta Polska S.A.), rekompensaty w przypadku, gdy świadczenie tych usług w danym roku obrotowym przyniosło stratę (rozumianą jako ujemny wynik finansowy na sprzedaży usług powszechnych). W Prawie pocztowym obowiązuje mieszany mechanizm finasowania, w ramach którego rekompensata powinna być finansowana przede wszystkim z udziałów operatorów pocztowych, którzy świadczą usługi powszechne i ich przychód w roku obrotowym, za który jest ustalana dopłata, przekracza milion złotych, a z budżetu państwa dopiero, gdy kwota pochodząca od operatorów zobowiązanych nie wystarczy na pełne sfinansowanie rekompensaty.\nWysokość udziału każdego z operatorów zobowiązanych uzależniona jest od jego przychodów z usług powszechnych. Powoduje to, że głównym płatnikiem dopłat staje się sam operator wyznaczony, jako podmiot zobowiązany do świadczenia usług powszechnych.\nKonstrukcja tego mechanizmu włączająca do udziału w dopłatach operatora wyznaczonego, w obecnych warunkach rynkowych (tj. zdecydowanej dominacji Poczty Polskiej S.A. w przychodach z segmentu usług powszechnych), powodowała, że operator wyznaczony, mający być beneficjentem mechanizmu, był zarazem niemal wyłącznym jego fundatorem. Przyjęcie dopłat operatorów pocztowych jako podstawowego rozwiązania w zakresie finansowania kosztu netto prowadzi do sytuacji, w której operator wyznaczony jest zobowiązany niemal samodzielnie finansować obciążenie wynikające z kosztu netto. W 2013 r. wysokość dopłaty została ustalona na poziomie 95.071.967,72 zł. Prognozowana kwota dopłat pochodzących od operatorów pocztowych (z wyłączeniem Poczty Polskiej S.A.) wraz z dopłatą z budżetu państwa określona została na poziomie 10.499.417,24 zł. Do sfinansowania przez Pocztę Polską S.A. pozostawała natomiast kwota 84.572.550,48 zł, co oznacza, że operator wyznaczony sam pokrywał de facto 88,95 % należnej rekompensaty z tytułu kosztu netto. Mechanizm ten nie spełnia zatem swojego podstawowego celu, jakim jest wsparcie wykonywania przez operatora wyznaczonego obowiązku świadczenia usług powszechnych. Jednocześnie wysokość dopłaty nie uzasadnia nakładania na operatorów pocztowych, mających udział w dopłacie, obowiązku prowadzenia rachunkowości z wyodrębnioną ewidencją dla usług powszechnych, w celu ustalenia kwoty przychodów stanowiących podstawę do określenia udziału operatora w dopłacie.\nKwota udziału każdego z operatorów jest przy tym ograniczona do wysokości 2% przychodów danego operatora z usług powszechnych. Limit ten ma z założenia ograniczać potencjalny negatywny wpływ na konkurencyjność polskiego rynku usług pocztowych (w szczególności konkurencyjnych warunków świadczenia usług powszechnych). Jego zastosowanie powoduje jednak, że łączny udział operatorów pocztowych w dopłacie (poza operatorem wyznaczonym) wynosi jedynie około 1 mln zł. Pozostała część pochodzi ze środków operatora wyznaczonego.\nZmiany zachodzące na rynku usług pocztowych (stały trend zmniejszania się wolumenów przesyłek listowych przy wzroście wolumenu paczek i usług kurierskich oraz zwiększonym koszcie świadczenia usług) powodują coraz niższą konkurencyjność w segmencie usług wchodzących w zakres usługi powszechnej. Wysoce prawdopodobna jest zatem sytuacja, w której operator wyznaczony może nie mieć możliwości pozyskania wystarczających źródeł finansowania obowiązków realizowanych w zakresie pocztowych usług powszechnych. Jednocześnie spodziewać się należy zmniejszania udziału kwot pochodzących od operatora wyznaczonego w dopłacie do kosztu netto, co oznacza wyższy poziom udziału budżetu państwa w dopłacie. W związku z tym podstawową formą dofinansowania kosztu netto powinna stać się dopłata ze środków publicznych, zapewniająca operatorowi wyznaczonemu rzeczywistą rekompensatę obciążenia finansowego związanego z realizacją publicznej misji świadczenia usług powszechnych.\n\nProponowana nowelizacja Prawa pocztowego polega na rezygnacji z komponentu dopłaty pochodzącego z wpłat operatorów pocztowych.\nDrugim istotnym celem wprowadzanej ustawy jest przemodelowanie przepisów regulujących funkcjonowanie usług pocztowych w Polsce, tak aby usługi te stanowiły pełnowartościowy element działalności e-commerce. Dla uczestników gospodarki cyfrowej istotna jest nie tylko sama usługa sprzedaży, ale również możliwość cyfrowego zamawiania i kontrolowania procesu dostawy. Na obecnym etapie rozwoju rynku cyfrowego konkurencyjne usługi doręczeń muszą być świadczone przy wykorzystaniu innowacyjnych technologii i rozwiązań (komunikacja cyfrowa, automaty paczkowe). Konieczne jest również zmniejszenie dysproporcji praw nadawcy i odbiorcy w procesie doręczenia. Z tego względu w przedmiotowej nowelizacji Prawa pocztowego, wprowadzany jest szereg rozwiązań dostosowujących regulacje prawne do zmian zachodzących na rynku pocztowym, jak np. zmiany dotyczące mocy urzędowej potwierdzenia nadania przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego samodzielnie pobieranego przez użytkownika z systemu teleinformatycznego operatora wyznaczonego, definicji przesyłki kurierskiej czy zmiany zasad postępowania z przesyłkami niedoręczalnymi. Wprowadzane zmiany regulacyjne mają na celu poprawienie funkcjonowania polskiego rynku usług pocztowych\npoprzez:\n1) upowszechnienie innowacyjnych rozwiązań technologicznych, w tym usług i komunikacji cyfrowej;\n2) uelastycznienie mechanizmów obsługi nadawców i odbiorców;\n3) obniżenie kosztów działalności operatorów pocztowych;\n4) zmniejszenie obciążenia administracyjnego krajowego organu regulacyjnego (Prezes Urzędu Komunikacji\nElektronicznej) i operatorów pocztowych.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"W projekcie w ramach art. 108, art. 109 ust. 3, art. 113–119a Prawa pocztowego zaproponowano zmianę i uproszczenie procedury dofinansowania kosztu netto, przez likwidację funduszu kompensacyjnego i wskazania budżetu państwa jako wyłącznego źródła dofinansowania kosztu netto. Zmiana jest zgodna z mechanizmami\ndofinansowania kosztu netto określonymi w Dyrektywie 2008/6/WE oraz praktyką stosowaną w wielu krajach europejskich. Uproszczenie procedur zmniejszy obciążenie administracyjne regulatora krajowego (Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej) oraz operatorów pocztowych, jak również wpłynie na zmniejszenie obciążeń finansowych operatorów pocztowych zobowiązanych do wpłat do funduszu kompensacyjnego. Wprowadzono przy tym zastrzeżenie, że dofinansowanie kosztu netto stanowi pomoc publiczną, która może być udzielona zgodnie z postanowieniami zawartymi w decyzji Komisji Europejskiej, wydanej w wyniku notyfikacji, w okresie obowiązywania tej decyzji.\nProjekt ustawy przewiduje, że przepisy projektowanej ustawy będą stosowane także do weryfikacji kosztu netto i wypłaty dofinansowania za 2020 r.\nSpodziewanym efektem nowelizacji jest usprawnienie procedury finansowania kosztu netto świadczenia usługi powszechnej, umożliwiające wypłacenie operatorowi wyznaczonemu należnej rekompensaty. Zapewnienie efektywnego systemu finansowania kosztu netto jest niezbędne dla utrzymania wysokiej jakości świadczenia usługi powszechnej na terytorium całego kraju.\n\nPozostałe wprowadzone zmiany dostosowujące przepisy Prawa pocztowego do zmieniającego się rynku pocztowego, mają na celu:\n\n1) upowszechnienie innowacyjnych rozwiązań technologicznych, w tym usług i komunikacji cyfrowej – zaproponowane rozwiązania obejmują m.in. zmianę definicji przesyłki kurierskiej (uwzględniającą jej obsługę za pomocą tzw. paczkomatów), nadanie mocy dokumentu urzędowego wydrukowi potwierdzenia nadania pobranego samodzielnie z systemu teleinformatycznego operatora wyznaczonego, wprowadzenie elektronicznej formy udzielania pełnomocnictwa pocztowego;\n2) zwiększenie praw odbiorców w procesie doręczeń (m.in. usankcjonowanie praktyki uzgodnienia miejsca doręczenia z odbiorcą – np. w ramach przekierowania przesyłki);\n3) zmniejszenie obciążenia administracyjnego krajowego organu regulacyjnego (Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej) i operatorów pocztowych (np. w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów lub decyzji dotyczących działalności pocztowej, których charakter i skala nie zagrażają bezpieczeństwu obrotu pocztowego oraz istotnym interesom podmiotów korzystających z usług pocztowych lub operatorów pocztowych, bardziej elastyczne określenie przesłanek zastąpienia decyzji Prezesa UKE zaleceniami pokontrolnymi, rezygnacja z procedury ustalania limitu podwyżek cen przez tzw. price cap).\n\nZastosowanie powyższych rozwiązań pozwoli lepiej dostosować usługi pocztowe do wyzwań jednolitego rynku cyfrowego.\nPrzeprowadzona analiza wykazała, że nie jest możliwe osiągnięcie celu projektu za pomocą innych środków niż zmiana przepisów ustawy Prawo pocztowe.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MAP","value":"MAP"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Jan Kanthak Sekretarz Stanu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MAP","value":"MAP"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"II/III kwartał 2022 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 6 września 2022 r.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}