Rząd chce zwiększyć poziom uczestnictwa osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym i zawodowym. Realizacja działań zawartych w Strategii umożliwi osobom z niepełnosprawnościami niezależne życie i pełny udział we wszystkich jego sferach, w taki sposób, aby mogły funkcjonować w społeczeństwie na zasadzie równości z innymi osobami. Na wsparcie osób niepełnosprawnych rząd przeznacza coraz więcej środków. W 2020 r. było to ok. 27 mld zł, o ponad 12 mld zł więcej niż jeszcze w 2015 r., kiedy wsparcie wyniosło ok. 15 mld zł.

Zgodnie z wynikami Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 r., liczba osób z niepełnosprawnościami wynosiła ok. 4,7 mln, co stanowiło 12,2 proc. ludności kraju. Prawne potwierdzenie faktu niepełnosprawności posiadało w 2011 r. przeszło 3,1 mln osób. Natomiast według danych z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, na koniec 2019 r. liczba osób z niepełnosprawnością (prawomocne orzeczenie lub wyroki sądu) wynosiła ponad 4 mln osób, a liczba dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności – blisko 300 tys.

Dotychczasowe działania rządu dla osób z niepełnosprawnościami

• Świadczenie pielęgnacyjne zostało podniesione z 1200 zł w 2015 r. do 1971 zł w 2021 r., co oznacza wzrost o 771 zł.
• Renta socjalna została podniesiona z 740 zł w 2015 r. do 1200 zł w 2020 r., co oznacza wzrost o 460 zł. Od 1 marca 2021 r. renta socjalna wyniesie 1250 zł (wzrost w latach 2015-2021 o 510 zł).
• Specjalny zasiłek opiekuńczy został podniesiony z 520 zł w 2015 r. do 620 zł w 2020 r., co oznacza wzrost o 100 zł.
• Zasiłek dla opiekuna został podniesiony z 520 zł w 2015 r. do 620 zł w 2020 r., co oznacza wzrost o 100 zł.
• Zasiłek pielęgnacyjny został podniesiony z 144 zł w 2015 r. do 215 zł w 2020 r., co oznacza wzrost o 62 zł.
• Od 1 października 2019 r. weszło w życie świadczenie uzupełniające „500+” dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

• Uruchomiony został program „Dostępność Plus” – polegający na podniesieniu jakości życia i zapewnieniu niezależności życia wszystkich obywateli, w tym osób starszych i osób z trwałymi lub czasowymi ograniczeniami.
  • Służy temu poprawa dostępności przestrzeni publicznej, produktów i usług w zakresie architektonicznym, informacyjno-komunikacyjnym oraz cyfrowym.
  • W programie zawarto 44 działania pogrupowane w kilka najważniejszych obszarów:, transport, edukacja, służba zdrowia, cyfryzacja, architektura, usługi, konkurencyjność i koordynacja.

• Umożliwione zostało nabycie prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub świadczenia przedemerytalnego przez byłych opiekunów osób z niepełnosprawnościami.
  • Chodzi o osoby, które utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna z powodu śmierci osoby z niepełnosprawnością, nad którą sprawowali opiekę.
• Uruchomione zostało wsparcie dla rodzin wychowujących niepełnosprawne dzieci w ramach programu „Za życiem”. Program ten obejmuje m.in.: 
  • zapewnienie wszechstronnej opieki nad kobietą i dzieckiem w czasie ciąży i po porodzie,
  • pomoc dotycząca wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, dostęp do usług koordynacyjno-opiekuńczo-rehabilitacyjnych, a także specjalistyczne poradnictwo i pomoc asystentów rodziny.
• Umożliwione zostało dofinansowanie do wynagrodzeń na osoby, które były zatrudnione jako pełnosprawne, a w trakcie zatrudnienia uzyskały status osoby z niepełnosprawnością.
• Dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności wprowadzone zostały szczególne uprawnienia w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, usług farmaceutycznych oraz wyrobów medycznych.
  • Zniesione zostały okresy użytkowania wyrobów medycznych.
  • Wprowadzono możliwość korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz zaopatrywania się w aptece bez kolejki, korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania.
  • Zniesiono limity finansowania świadczeń opieki zdrowotnej dotyczące rehabilitacji leczniczej.

Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030

• Strategia zakłada realizację 113 działań, kluczowych dla nowego systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Dokument przewiduje m.in.:

• reformę systemu orzekania o niepełnosprawności;
• wypracowanie modelu kompleksowej rehabilitacji;
• przygotowanie ustawy o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnościami;
• wprowadzenie systemowej usługi asystencji osobistej oraz tzw. opieki wytchnieniowej;
• rozwój mieszkalnictwa wspomaganego;
• rozwój edukacji włączającej;
• przygotowanie do wejścia na rynek pracy;
• opracowanie Narodowego Programu Zatrudnienia Osób Niepełnosprawnych;
• wdrożenie zatrudniania wspomaganego;
• ograniczanie barier w podejmowaniu aktywności zawodowej;
• modyfikację systemu wsparcia finansowego adekwatnego do potrzeb i poziomu niepełnosprawności;
• modyfikację systemu świadczeń dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami;
• wdrożenie uniwersalnego projektowania i jednolitych standardów dostępności obiektów przestrzeni publicznej.

• Wysokość środków przewidzianych do realizacji poszczególnych projektów będzie ustalana corocznie przez Radę Ministrów w trakcie prac nad ustawą budżetową. Do realizacji Strategii będą mogły być wykorzystywane także środki z Unii Europejskiej.

• Za koordynację prac związanych z realizacją Strategii będzie odpowiadał Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.
• Głównym wskaźnikiem monitorującym realizację celu głównego Strategii – jakim jest włączenie społeczne i zawodowe osób niepełnosprawnych – jest współczynnik aktywności zawodowej dla osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym.

• W 2018 r. współczynnik wynosił 28,3 proc., a w 2019 r. – 28,8 proc.
• W 2025 r. przewidziano jego wzrost do poziomu 35 proc., a w 2030 r. – do 45 proc.

• Strategia uwzględnia postulaty środowiska osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Dokument został zaopiniowany przez Krajową Radę Konsultacyjną do Spraw Osób Niepełnosprawnych i Polską Radę Języka Migowego, a także liczne organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych.
• Uchwała w sprawie przyjęcia Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021 – 2030 wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia.