Koordynacja unijnych działań w związku z COVID-19

Podczas szczytu Rady Europejskiej podsumowana zostanie sytuacja epidemiologiczna oraz postęp w procesie szczepień. Unijni przywódcy omówią także działania koordynacyjne w odpowiedzi na COVID-19, w tym dotyczące ułatwiania korzystania przez obywateli UE z prawa do swobodnego przemieszczania się. Ponadto, 15 czerwca Komisja Europejska przedstawiła raport na temat wstępnych wniosków wyciągniętych z pandemii (tzw. lessons learned).

Polska liczy na pogłębioną dyskusję na forum RE, na podstawie raportu przedstawionego przez KE. Naszym zdaniem, dobrze funkcjonujący jednolity rynek, bez barier, zapewniający swobodny przepływ towarów i pracowników – w tym pracowników transportu drogowego – pozostaje głównym instrumentem wzmacniania odporności UE. Należy analizować przyczyny zależności – w szczególności w sektorze farmaceutycznym – oraz możliwe sposoby wzmocnienia zdolności produkcyjnych w UE, zgodnie ze zaktualizowaną strategią przemysłową dla UE.

W kontekście solidarności międzynarodowej, Polska zaoferowała odsprzedaż 20% przydziału szczepionki Astra Zeneca krajom Bałkanów Zachodnich, Ukrainie, Gruzji i Białorusi. Nasz kraj sfinalizował także wkład do COVAX zarządzanego przez GAVI Alliance. Wkład jest uzupełnieniem wsparcia udzielonego przez Polskę w ramach Team Europe.

Ożywienie gospodarcze w UE

Na najbliższym posiedzeniu Rada Europejska dokona przeglądu wdrażania Europejskiego Funduszu Odbudowy (Next Generation EU). Po zakończeniu przez unijne państwa procesu ratyfikacji decyzji o środkach własnych, 31 maja Komisja Europejska została upoważniona do emisji długu na sfinansowanie Funduszu Odbudowy. Pod koniec czerwca KE powinna także zatwierdzić – najwcześniej otrzymane – Krajowe Plany Odbudowy. Następnie KPO zostaną przekazane Radzie UE, która będzie miała miesiąc na ich zatwierdzenie. W konkluzjach, RE zachęci KE do sprawnej pracy nad KPO oraz podkreśli znaczenie skutecznej i terminowej ich realizacji przez państwa unijne.

Ponadto, w lipcu KE przedłoży propozycje dotyczące nowych środków własnych (graniczny mechanizm dostosowawczy, emisje CO2 w ramach ETS oraz opłata cyfrowa), które miałyby w przyszłości ułatwić spłatę zadłużenia Funduszu Odbudowy. Będą one powiązane z pakietem „Fit for 55%”, który ma zawierać propozycję reformy ETS i ustanowienia granicznego mechanizmu dostosowawczego, a także niedawnym porozumieniem G7 w sprawie opodatkowania przedsiębiorstw międzynarodowych.  

Dla Polski istotne jest szybkie procedowanie przez KE Krajowych Planów Odbudowy, tak aby sprawnie przystąpić do procesu ich implementacji. Apelujemy o merytoryczny, konstruktywny i skuteczny dialog pomiędzy KE a państwami członkowskimi w celu szybkiego wdrożenia działań zaplanowanych w Krajowych Planach Odbudowy.

Polityka migracyjna

Podczas szczytu RE spodziewana jest dyskusja na temat polityki migracyjnej, ze szczególnym naciskiem na wymiar zewnętrzny i z uwzględnieniem sytuacji na wszystkich szlakach migracyjnych. Ponadto, należy spodziewać się ewentualnych odniesień liderów do Strategii Schengen oraz Paktu w sprawie Migracji i Azylu.

Polska konsekwentnie podkreśla wagę poprawy współpracy z krajami trzecimi, w tym powrotów i readmisji, w kontekście migracji. Silne partnerstwa z krajami trzecimi, oparte na warunkowości, powinny zaowocować ich większym zaangażowaniem i skutecznością w walce z nielegalną migracją. Naszym zdaniem, należy zająć się podstawowymi przyczynami migracji i kontynuować prace nad Paktem w sprawie Migracji i Azylu (zachowując podejście pakietowe i elastyczny mechanizm solidarności). Podkreślamy także potrzebę oparcia negocjacji na kompromisie osiągniętym w konkluzjach Rady Europejskiej z czerwca 2018 r.

Relacje UE-Rosja

Na najbliższym szczycie unijni przywódcy omówią raport poświęcony relacjom UE-Rosja, opublikowany przez KE i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych.

Polska zaprezentuje wkład do dyskusji dotyczącej stosunków UE z Rosją, wskazując na znaczenie podtrzymania podejścia opartego na wzmacnianiu odporności i asertywności w relacjach z Rosją, współpracy z rosyjskim społeczeństwem obywatelskim i państwami wschodniego sąsiedztwa.

Relacje UE-Turcja

Na czerwcowym posiedzeniu RE powróci do omówienia stosunków z Turcją. Spodziewana jest ocena postępu prac nad mandatem w sprawie unii celnej oraz kontynuacji finansowania wsparcia uchodźców na terenie Turcji, w ramach instrumentu FRiT (EU Facility for Refugees in Turkey).

Polska wyraża satysfakcję ze stopniowej deeskalacji w stosunkach UE-Turcja. Można teraz rozważyć wdrożenie elementów „pozytywnej agendy”. W odniesieniu do FRiT, wszystkie kraje przyjmujące uchodźców powinny być odpowiednio wspierane przez UE. Oczekujemy oceny oraz propozycji KE i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w tej sprawie.