Prawa pasażerów
Prawa pasażerów w transporcie drogowym określają przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 181/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. dotyczącego praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2006/2004.
Rozporządzenie reguluje zagadnienia dotyczące:
- odszkodowania i pomocy w razie wypadków,
- praw osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej, w tym wyznaczenia terminali (dworców autobusowych) do udzielania pomocy tym osobom,
- praw pasażerów w przypadku odwołania lub opóźnienia kursu,
- informacji i skarg,
- krajowych organów odpowiedzialnych za egzekwowanie przepisów rozporządzenia
- zakresu pomocy udzielanej osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej w wyznaczonych terminalach oraz na pokładzie pojazdu.
Pomoc w wyznaczonych terminalach to pomoc i rozwiązania niezbędne, aby osoby niepełnosprawne i osoby o ograniczonej sprawności ruchowej mogły:
- poinformować o swoim przybyciu na dworzec i zwrócić się o pomoc w wyznaczonych punktach,
- przemieścić się z wyznaczonego punktu do stanowiska odprawy, poczekalni oraz miejsca wejścia na pokład pojazdu,
- wejść na pokład pojazdu korzystając z wind, wózków inwalidzkich lub innej potrzebnej pomocy, odpowiednio do sytuacji,
- załadować swój bagaż,
- odebrać swój bagaż,
- opuścić pokład pojazdu,
- przewozić ze sobą w autobusie lub autokarze certyfikowanego psa przewodnika,
- udać się na swoje miejsce siedzące.
W prawie krajowym prawa pasażerów w transporcie drogowym określa ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 390). Ustawa wprowadza do polskiego systemu prawnego część przepisów rozporządzenia (UE) nr 181/2011, które zasadniczo jest stosowane wprost.
Ustawa zawiera regulacje dotyczące:
- wyznaczenia dworców autobusowych i autokarowych, w których będzie udzielana pomoc osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej w zakresie określonym w rozporządzeniu (UE) nr 181/2011;
- organów, do których pasażer może wnieść skargę w przypadku naruszenia przepisów rozporządzenia (UE) nr 181/2011;
- sankcji za naruszenie przepisów rozporządzenia (UE) nr 181/2011.
Przepisy znowelizowanej ustawy o transporcie drogowym, które weszły w życie 3 kwietnia 2015 r., wprowadziły obowiązkową procedurę wyznaczania i dostosowania dworców do udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej.
Dworzec zlokalizowany w miastach powyżej 50 tys. mieszkańców, stanowiących własność lub współwłasność jednostki samorządu terytorialnego, z których rocznie odjeżdża powyżej 500 tys. pasażerów podlega obowiązkowi dostosowania do udzielenie pomocy osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej. Spełnienie tych kryteriów było podstawą do wyznaczenia dworca do udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej oraz do wpisania do Wykazu dworców, zamieszczonego w Biuletynie Informacji Publicznej MI.
Jednocześnie ustawa przewiduje dla każdego właściciela dworca, który nie spełnia ustawowych kryteriów, możliwość wystąpienia z wnioskiem do ministra właściwego do spraw transportu o wyznaczenie tego dworca do udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej, o ile jest on dostosowany do udzielania tej pomocy.
Dostosowanie dworca autobusowego do udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego. Koszty związane z dostosowaniem każdego dworca ponosi jego właściciel.