Przebudowa polderu Żelazna elementem ochrony przeciwpowodziowej

26.05.2025

Polder Żelazna to obiekt ochrony przeciwpowodziowej Opola, służący przeciwdziałaniu skutkom wezbrań na Odrze. W przededniu uruchomienia postępowania na wybór wykonawcy II etapu tego projektu inwestycję wizytował wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski.

Wraz z rozwojem Opola na przestrzeni lat zagęszczała się zabudowa na obszarze oddziaływania polderu. W miejscu dawnych nieużytków powstała Specjalna Strefa Ekonomiczna, w jej sąsiedztwie znajduje się również północna obwodnica Opola. Powstały przed II wojną światową obiekt wymagał przebudowy dla zapewnienia skutecznej ochrony przed powodziami na tym obszarze. I etap tego przedsięwzięcia ukończono w 2023 r.

Obecnie Wody Polskie w Gliwicach – zarządca polderu Żelazna – zmierzają do rozpoczęcia II etapu przebudowy. Za jego sprawą pojemność polderu zwiększy się z 3,8 mln m³ (uzyskanych w ramach realizacji I etapu przebudowy) do docelowej wartości 9,7 mln m³(wyjściowa pojemność przed przebudową wynosiła 1,7 mln m³).

— Po ukończeniu przebudowy polder będzie kompleksowo chronił mieszkańców tej części miasta i miejscowości położonych poniżej. To bardzo ważny obiekt przeciwpowodziowy, który w razie potrzeby przejmie nadmiar wód z Odry, które trafią do jej koryta z dopływów poniżej zbiornika Racibórz Dolny. Polder Żelazna, którego całkowitego przebudowa będzie kosztować blisko 200 mln zł, wpisuje się w system odrzańskich zabezpieczeń przeciwpowodziowych — przekazał wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski.

II etap przebudowy obejmie prace budowlane w obrębie wału polderowego wraz z obiektami z nim związanymi. Dokończona zostanie przebudowa istniejących wałów Odry na odcinku 4,13 km wraz z urządzeniami towarzyszącymi. Przebudowa wałów będzie polegać na podwyższeniu ich korony oraz uszczelnieniu korpusu wału. Ponadto zadanie obejmie budowę jazu wpustowo-upustowego „Półwieś”, modernizację przewału wpustowego (górnego) „Półwieś”, wykonanie dróg serwisowych i rolniczych wraz z przejazdami wałowymi.

Całkowity koszt II etapu projektu wynosi blisko 64 mln zł. Wody Polskie w Gliwicach zgłosiły projekt pn. „Przebudowa Polderu Żelazna. Etap II” do realizacji w ramach programu FEnIKS 2021-2027. Uzyskanie dofinansowania ze środków Unii Europejskiej umożliwi realizację tego przedsięwzięcia.

Ukończony I etap przebudowy

Polder, usytuowany w północnej części miasta został wybudowany jeszcze przed II wojną światową. Jest położony na lewym brzegu rzeki Odry na terenie Opola i gminy Dąbrowa, w miejscowości Żelazna, od której wziął swoją nazwę. Wody Polskie w Gliwicach zrealizowały I etap przebudowy polderu w 2023 r. Wówczas za 130 mln zł Wody Polskie zwiększyły bezpieczeństwo mieszkańców Opola, gminy Dąbrowa i pobliskich miejscowości.

W ramach realizacji I etapu inwestycji dwukrotnie powiększono pojemność polderu, zbudowano i rozbudowano niemal 12 km wałów przeciwpowodziowych i zmodernizowano przepompownię. Przedsięwzięcie zrealizowano dzięki współpracy Wód Polskich i samorządu terytorialnego, przy wsparciu środków europejskich.

Zdjęcia (2)