Opracowanie obejmuje swoim zakresem zlewnię Bystrzycy, położoną w województwie dolnośląskim w obrębie regionu wodnego Środkowej Odry. Bystrzyca to lewobrzeżny dopływ Odry o długości 103 km i powierzchni zlewni wynoszącej około 1777 km², odwadniający duży obszar Sudetów Środkowych oraz masywu Ślęży. Zlewnia Bystrzycy cechuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu i ukształtowaniem powierzchni. W górnej części, w rejonie Sudetów, charakterystyczne są wąskie, głębokie doliny, w których dominują strome zbocza. W dolnej części, blisko Wrocławia, rzeka płynie przez tereny stosunkowo płaskie.

Program stanowi wstępną analizę zagrożenia powodziowego i minimalizacji jego ryzyka w obrębie zlewni. Pogłębione studium wymaga przeanalizowania różnych wariantów projektowanych rozwiązań, w kontekście ich skuteczności, lokalizacji oraz akceptacji społecznej. Opracowane w ramach programu wnioski będą wymagały ponownej weryfikacji na etapie opracowania dokładnej dokumentacji projektowej czy planistycznej.

Ocena skuteczności planowanych rozwiązań przeciwpowodziowych w zlewni Bystrzycy została wykonana przy użyciu modeli hydrologicznych i hydraulicznych w warunkach rzeczywistego wezbrania z września 2024 r. Do realizacji zadania wykorzystano odpowiednio skonfigurowane i dostosowane modele IMGW-PIB.

Wyniki modelowania wykazały, że budowa zbiornika przeciwpowodziowego Kątki istotnie wpłynęłyby na zmniejszenie zagrożenia w przypadku wystąpienia powodzi analogicznej do tej z września 2024 r. Budowa suchego zbiornika Kątki planowana jest na cieku Czarna Woda, powyżej miejscowości Zebrzydów. Dzięki tej inwestycji możliwa jest potencjalna redukcja przepływu maksymalnego na rzece Czarna Woda o około 30 proc. poniżej zbiornika, a w rejonie ujścia do Bystrzycy o około 15 proc., co znacząco przyczyniłoby się do wzmocnienia bezpieczeństwa powodziowego na terenie m.in. miejscowości Kątki, Wirki, Mysłaków i Zebrzydów w gminie Marcinowice.

W ramach ochrony przeciwpowodziowej proponowane są dodatkowe działania, takie jak modernizacja obwałowań chroniących tereny zurbanizowane, a także budowa nowych murów. Ważnym elementem projektowanych działań jest również rozbudowa przekroju poprzecznego koryta lub jego udrożnienie w nadmiernie zawężonych miejscach.

Rozważane jest także wdrożenie dodatkowych działań nietechnicznych, które w pewnych przypadkach mogą być bardziej skuteczne od technicznych, a jednocześnie są mniej inwazyjne dla środowiska i nie wymagają dużych nakładów finansowych. Jako przykład posłużyć może odbudowa i renaturyzacja dolin rzecznych, retencja leśna i przeciwdziałanie erozji, retencja rolnicza i ograniczanie spływu powierzchniowego oraz błękitno-zielona infrastruktura w miastach.

Program redukcji ryzyka został opracowany przez Wody Polskie oraz Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej -PIB.