Szanse i zagrożenia technologii Bezzałogowych Statków Powietrznych

05.07.2019

Ministerstwo Infrastruktury gościło 5 lipca 2019 r. ekspertów zaangażowanych w rozwój branży Bezzałogowych Statków Powietrznych (BSP). Celem spotkania było omówienie kolejnego etapu realizacji programu Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD), związanego z wypracowywaniem standardów prawno-organizacyjnych dla bezpiecznego użytkowania dronów w przestrzeni publicznej. Tym razem eksperci skupili się na systemach zabezpieczeń antydronowych, których zadaniem jest uniemożliwienie niezgodnego z prawem i niebezpiecznego dla zdrowia i życia korzystania z bezzałogowców.

Drony przestają być nowinką technologiczną dla pasjonatów i hobbystów. Ich potencjał użytkowy dla obywateli, administracji i biznesu wydaje się być nieograniczony. Istnieje jednak realne zagrożenie, że będą również wykorzystywane w celach przestępczych, stanowiąc poważne zagrożenie dla życia i zdrowia obywateli. Szczególnej ochrony wymaga infrastruktura krytyczna, a zwłaszcza systemy zaopatrzenia w energię, żywność, wodę i paliwa, obiekty transportowe (lotniska i porty), sieci teleinformatyczne, systemy łączności, ochrony zdrowia, produkcji i składowania niebezpiecznych materiałów, a także duże skupiska ludzkie. Stąd konieczność wypracowania spójnych standardów i regulacji, które z jednej strony dadzą przestrzeń do rozwoju technologii BSP i jej szerokiego zastosowania w gospodarce, a z drugiej zapewnią bezpieczeństwo obywatelom oraz kluczowej dla bezpieczeństwa państwa infrastrukturze. Dyskutowali o tym przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, policji, straży granicznej, Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, spółek energetycznych i przedstawicieli branży BSP.

- Centralny Europejski Demonstrator Dronów stwarza warunki do testowania i poszukiwania użytecznych zastosowań dronów latających autonomicznie. By jednak mogły one być wprowadzone na rynek do użytku komercyjnego, konieczne jest wprowadzenie regulacji i standardów, które pozwolą korzystać z szybko rozwijającej się technologii BSP w sposób niezagrażający życiu i zdrowiu. Stąd też konieczność połączenia wysiłków licznych zaangażowanych instytucji i organizacji tak, by w sposób usystematyzowany i spójny stworzyć system gwarantujący bezpieczeństwo obywatelom – powiedziała pełnomocnik Ministra Infrastruktury ds. Bezzałogowych Statków Powietrznych, Małgorzata Darowska.

- Bezzałogowe statki powietrzne to obszar, który jest obecnie regulowany. Już od połowy przyszłego roku, na mocy przyjętych niedawno przepisów Komisji Europejskiej, na producentów zostaje nałożony obowiązek certyfikacji i rejestracji dronów, tak by spełniały one określone wymogi techniczne i mogły być bez trudu zidentyfikowane przez instytucje kontrolujące przestrzeń powietrzną. Inną kwestią jest wykrywanie i neutralizowanie BSP używanych niezgodnie z prawem i stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i obywateli. Ten obszar wymaga szczególnie wnikliwych analiz i ścisłej współpracy wszystkich instytucji państwowych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo – mówił dyrektor Departamentu Bezzałogowych Statków Powietrznych z Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Paweł Szymański.

CEDD skupia się na działaniach pilotażowych, tzw. demonstratorach, prowadzonych na wyselekcjonowanych, specjalnie przygotowanych obszarach testowych, które pozwolą ocenić bezpieczeństwo technologii przed dopuszczeniem do zastosowania w realnych warunkach. Niezwykle istotną rolę odgrywa tu Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, która zarządza polską przestrzenią powietrzną i ruchem lotniczym.

- Obowiązkiem PAŻP jest takie zorganizowanie przestrzeni powietrznej, by znalazło się w niej miejsce dla lotnictwa cywilnego i dla nowoczesnych urządzeń typu BSP. Integrujemy potrzeby i oczekiwania wszystkich użytkowników polskiej przestrzeni. Chcemy wnieść do dalszego testowania w ramach CEDD nowoczesne i kompleksowe rozwiązania dotyczące integracji ruchu bezzałogowego z załogowym ruchem lotniczym. Nasze działania we współpracy z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym i Politechniką Poznańską w ramach projektu NaviHub zakładają również możliwość testowania i oceny systemów antydronowych na potrzeby wdrożeń takich rozwiązań przez lotniska i infrastrukturę krytyczną. – mówił przedstawiciel PAŻP Tomasz Kłosowicz.

Aktywnym uczestnikiem projektu CEDD od niemal początku jego powstania jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, skupiająca 41 miast i gmin województwa śląskiego. Na jej terenie są dostępne dwa wyznaczone przez PAŻP obszary do przeprowadzania testów i badań technologii związanych z użytkowaniem bezzałogowych statków powietrznych.

- Ochrona infrastruktury krytycznej jest bez wątpienia jednym z najistotniejszych elementów prac związanych ze standaryzacją i uregulowaniem korzystania z technologii BSP w przestrzeni powietrznej. My, jako samorządowcy, dostrzegamy również konieczność dialogu ze społeczeństwem. Nowości technologiczne, które wkraczają w przestrzeń publiczną, często rodzą pytania o bezpieczeństwo, ochronę prywatności, intymności, itp. Dlatego, poza udostępnieniem naszej przestrzeni do testowania technologii dronowych i systemów zabezpieczeń antydronowych, chcemy również prowadzić aktywny dialog z lokalnymi społecznościami – powiedział wiceprzewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Grzegorz Podlewski.

Rynek bezzałogowych statków powietrznych jest nie tylko dynamicznie rosnącą, atrakcyjną i perspektywiczną gałęzią gospodarki, ale też potencjalnym źródłem zagrożeń zarówno dla ludności cywilnej, jak i dla ważnych obiektów strategicznych, które od strony powietrznej są zazwyczaj całkowicie otwarte. Program CEDD powstał między innymi po to, by wypracować standardy i regulacje dla skutecznych systemów antydronowych. Dlatego kolejnym krokiem będzie powołanie grupy roboczej pod auspicjami Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, by wypracować dobre praktyki dla ochrony obiektów krytycznych przed nieuprawnionym korzystaniem z dronów. Powstaną one w ścisłej współpracy z organizacjami zaangażowanymi w rozwój technologii dronowych, instytucjami zarządzającymi infrastrukturą krytyczną oraz urzędami państwowymi odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo.

- Cieszy zaangażowanie i chęć współpracy ze strony wszystkich tych instytucji, zwłaszcza tych, które w korzystaniu z technologii BSP widzą nowy potencjał dla obywateli, administracji i biznesu - podsumowała Małgorzata Darowska.

Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów (CEDD) to program uruchomiony na mocy porozumienia zawartego 12 września 2018 r. przez Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC), Polską Agencję Żeglugi Powietrznej (PAŻP) i Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię GZM. Głównym celem programu CEDD jest stworzenie miejsca, w którym firmy, ośrodki badawcze, instytuty naukowe, instytucje państwowe, samorządy, inwestorzy i inne podmioty związane z branżą BSP będą testować automatyczne i autonomiczne platformy bezzałogowe oraz różne scenariusze ich zastosowania przed wprowadzeniem na rynek do użytku komercyjnego.