Ze względu na bardzo krótki czas do zakończenia okresu przejściowego, po stronie unijnej umowa od 1 stycznia 2021 r. będzie stosowana tymczasowo, aż do czasu dopełnienia wewnętrznych procedur ratyfikacyjnych przez UE i Wielką Brytanię.

Zawarcie umowy oznacza, że w obrocie gospodarczym nie będą obowiązywały cła i ograniczenia ilościowe, pomimo opuszczenia przez Wielką Brytanię jednolitego rynku i unii celnej.

W umowie uregulowane zostały kwestie wykonywania przewozów w transporcie drogowym, lotniczym i morskim. Zapewni to polskiej branży transportowej możliwość dalszego funkcjonowania na rynkach brytyjskich po zakończeniu okresu przejściowego.

Od 1 stycznia 2021 r. polscy przewoźnicy będą mogli wykonywać przewozy zarówno do, jak i z terytorium Unii Europejskiej oraz do, z, jak i przez terytorium Wielkiej Brytanii bez ograniczeń, na podstawie licencji wspólnotowej, przy czym wypis z licencji powinien znajdować się w pojeździe.

Dzięki staraniom podejmowanym przez Polskę, firmy przewozowe mające siedzibę na terenie jednego z państw członkowskich będą mogły wykonywać 2 operacje kabotażowe na terytorium Wielkiej Brytanii w ciągu 7 dni.

Jednocześnie przewoźnicy brytyjscy będą mogli wykonywać przewozy zarówno do, jak i z oraz przez terytorium Unii Europejskiej. Dodatkowo będą uprawnieni do wykonania 1 przewozu kabotażowego w ciągu 7 dni na terytorium dowolnego państwa Unii Europejskiej oraz 2 przewozów typu cross-trade (z jednego państwa Unii Europejskiej do drugiego, pod warunkiem, że pierwsza jazda następuje z terytorium Wielkiej Brytanii ładownym pojazdem). Przewoźnicy brytyjscy posiadający siedzibę na terytorium Irlandii Północnej będą upoważnieni do wykonywania 2 operacji kabotażowych w ciągu 7 dni. Warunkiem dla wykonywania operacji przez przewoźników ze Zjednoczonego Królestwa na terytorium UE będzie posiadanie licencji oraz spełnienie wymagań analogicznych do ich europejskich odpowiedników.

Ponadto na terytorium Wielkiej Brytanii będą uznawane dokumenty Unii Europejskiej, wymagane dotychczas przy wykonywaniu przewozów drogowych, jak na przykład licencje przewozowe czy dokumenty kierowców.

Inne ważne prawo zawarte w umowie o handlu i współpracy to możliwość wykonywania, na zasadzie wzajemności, przewozów do, z oraz przez terytorium państwa trzeciego, z tranzytem lub bez, pod warunkiem wykonania pierwszej jazdy ładownej (jazda powrotna może być ładowna lub nieładowna).

Główną zmianą od 1 stycznia 2021 r. będzie powrót do kontroli granicznych. Będą obowiązywały także nowe procedury celne, fitosanitarne, a także nowe zasady organizacji ruchu na granicy zewnętrznej UE z Wielką Brytanią.

Unijni przewoźnicy, w tym przedsiębiorcy mający siedzibę w Polsce, będą mogli wykonywać regularne i regularne specjalne przewozy autobusowe do Wielkiej Brytanii. Usługi regularne i regularne specjalne wymagają zezwolenia, jak dotychczas na gruncie prawa UE, wydawanego przez odpowiedni organ na danym terytorium. Podstawę wykonywania przewozów stanowi licencja wspólnotowa.

Dotychczas wydane zezwolenia na wykonywanie przewozów na liniach regularnych, na podstawie rozporządzenia Rady i Parlamentu Europejskiego nr 1073/2009, są uznawane do czasu upływu ich ważności. Kierowca podczas wykonywania przewozu musi posiadać odpowiednie dokumenty na pokładzie pojazdu, w szczególności wypis z licencji („certified true copy”).
Polskie prawa jazdy zachowują ważność i nie będzie wymagane posiadanie międzynarodowego prawa jazdy.

Nie jest dozwolone wykonywanie kabotażu. Podobnie do aktualnych zapisów, zawartych w prawie europejskim, nie można będzie rozpoczynać i kończyć podróży na terytorium jednej ze stron tej umowy.

Drugim rodzajem przewozów są przewozy okazjonalne, które podobnie jak dotychczas, nie wymagają zezwoleń.

Wprowadzenie takich przepisów, potwierdzających kontynuację obowiązywania dotychczasowych przepisów UE w dziedzinie transportu autobusowego i autokarowego, to  wynik m.in. usilnych starań strony polskiej, która wagę tego tematu podnosiła od samego początku negocjacji.

Dzięki wynegocjowanej umowie zapewniona została łączność lotnicza między państwami członkowskimi UE, w tym Polską a Wielką Brytanią, po zakończeniu okresu przejściowego.

W celu wykonywania transportu lotniczego na trasach pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią każda ze stron przyznaje przewoźnikom lotniczym drugiej strony prawo do:

• wykonywania przelotu przez jej terytorium bez lądowania (pierwsza wolność lotnicza);
• zatrzymywania się na jej terytorium w celach niehandlowych (druga wolność lotnicza);
• lądowania dla swoich przewoźników lotniczych na terytorium drugiej strony w celu wykonywania regularnych i nieregularnych usług transportu lotniczego między dowolnymi punktami znajdującymi się na terytorium drugiej strony a dowolnymi punktami znajdującymi się na swoim terytorium (prawo trzeciej i czwartej wolności lotniczej).

Ponadto państwa członkowskie i Wielka Brytania mogą, z zastrzeżeniem odpowiednich wewnętrznych zasad i procedur, zawierać dwustronne porozumienia, na mocy których przyznają sobie prawa do lądowania na terytorium danego państwa członkowskiego lub Wielkiej Brytanii w celu wykonywania regularnych i nieregularnych usług transportu lotniczego towarów między dowolnymi punktami znajdującymi się na terytorium państwa członkowskiego lub Wielkiej Brytanii a dowolnymi punktami znajdującymi się w państwie trzecim (prawo piątej wolności lotniczej).

Umowa określa również zasady dotyczące bezpieczeństwa lotniczego, w szczególności zgodności oraz akceptacji certyfikatów wydanych przez właściwe organy lub zatwierdzone organizacje którejkolwiek ze stron oraz propagowanie współpracy na rzecz wysokiego poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego, a także zgodności z zasadami ochrony środowiska.

Dodatkowo obie strony umowy deklarują wspólne działania dotyczące ochrony interesów pasażerów lotniczych, w szczególności dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Zadeklarowały również zwrot kosztów i w stosownych przypadkach, odszkodowanie w przypadku odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lotów lub opóźnień, a także skuteczne procedury rozpatrywania skarg.

W zakresie transportu morskiego umowa zakłada, że obie strony będą prowadzić współpracę opierającą się na fundamentalnej zasadzie nieograniczonego dostępu do międzynarodowych rynków morskich i handlu morskiego. Współpraca ta ma być prowadzona przez Wielką Brytanię i Unię Europejską na zasadach niedyskryminacyjnych i handlowych. Oznacza to m.in., że statki drugiej strony mają być traktowanie na równych prawach z własnymi statkami w zakresie: dostępu do portów, korzystania z infrastruktury portowej, korzystania z morskich usług pomocniczych, wyznaczania miejsc do cumowania statku w porcie oraz infrastruktury celnej.

Umowa przewiduje również, że Wielka Brytania i UE będą w sposób niedyskryminacyjny udostępniać statkom drugiej strony usługi portowe, takie jak pilotaż, holowanie i pomoc holownicza, zaopatrzenie, uzupełnianie paliwa i wody, odbiór odpadów i utylizację odpadów balastowych, usługi kapitanatu portu, pomoc nawigacyjną, usługi naprawcze w przypadku nagłych awarii, kotwiczenie, cumowanie i usługi związane z cumowaniem i odcumowaniem od nabrzeża oraz usługi niezbędne do funkcjonowania statku, włączając w to usługi komunikacyjne, dostawę wody i energii elektrycznej.

Obie strony zobowiązały się również do eliminowania wszelkich czynników, które potencjalnie mogłyby ograniczać lub mieć dyskryminujący skutek w stosunku do swobodnego świadczenia usług międzynarodowego transportu morskiego.

Zachęcamy do śledzenia informacji na temat przyszłych relacji z Wielką Brytanią zamieszczanych na rządowej stronie http://brexit.gov.pl, gdzie na bieżąco publikowane są aktualności związane z relacjami z Wielką Brytanią, jak również strony Komisji Europejskiej: https://ec.europa.eu/info/european-union-and-united-kingdom-forging-new-partnership_en.

Projekt umowy opublikowany został na stronie Komisji Europejskiej pod poniższym linkiem:
https://ec.europa.eu/info/european-union-and-united-kingdom-forging-new-partnership/future-partnership/draft-eu-uk-trade-and-cooperation-agreement_en

Zachęcamy Państwa do zapoznania się z informacjami zamieszczonymi przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową pod poniższymi linkami:

https://www.gov.pl/web/kas/brexit-co-powinni-wiedziec-podrozni

https://www.gov.pl/web/kas/brexit-specjalne-dyzury-na-infolinii-kis

https://www.podatki.gov.pl/pit/wyjasnienia-pit/brexit/

https://www.gov.pl/web/finanse/brexit-co-powinni-wiedziec-przedsiebiorcy