FRONTEX: Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej

Agencja w swojej obecnej formie powstała w 2016 r. na bazie Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej. W dniu 13 listopada przyjęte zostało nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, uchylające rozporządzenie z 2016 r. i dodatkowo rozszerzające mandat i możliwości działania Frontexu oraz zobowiązujące go do utworzenia, we współpracy z państwami członkowskimi, liczącej 10 tysięcy funkcjonariuszy tak zwanej stałej służby. Stała służba ma wspierać państwa członkowskie w terenie w ich wysiłkach na rzecz ochrony granic zewnętrznych.

Główne zadania Agencji to nadzorowanie efektywnego funkcjonowania kontroli granicznej na granicach zewnętrznych; przeprowadzanie analiz ryzyka i ocen narażenia, udzielanie państwom członkowskim i państwom trzecim zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej poprzez wspólne operacje i szybkie interwencje na granicy; zapewnianie praktycznego wdrożenia środków w sytuacji wymagającej pilnego podjęcia działań na granicach zewnętrznych; udzielanie pomocy technicznej 
i operacyjnej w celu wsparcia akcji poszukiwania i ratowania osób znajdujących się w niebezpieczeństwie na morzu; a także organizowanie, koordynowanie i prowadzenie operacji powrotowych i interwencji powrotowych. Obecnie Agencja może również prowadzić działania operacyjne w państwach poza UE, za zgodą tych państw.

Agencja Frontex jako jedyna agencja UE ma siedzibę w Polsce, w Warszawie.

Strona internetowa agencji.

EASO: Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu

Zadaniem Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) jest wzmocnienie praktycznej współpracy w krajach Unii Europejskiej w sprawach azylu, wspieranie krajów UE, których systemy azylowe znajdują się pod szczególną presją oraz usprawnienie procesu wdrażania Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego.

W praktyce EASO jest odpowiedzialny za ułatwianie wymiany informacji oraz identyfikację i zbieranie najlepszych praktyk w dziedzinie. W szczególności EASO odpowiada za działania związane z gromadzeniem informacji o kraju pochodzenia osób ubiegających się o azyl, jak również za sporządzanie analiz i sprawozdań dotyczących krajów pochodzenia. Ponadto, EASO wspiera relokację w ramach UE osób korzystających z ochrony międzynarodowej, szkolenia urzędników z państw członkowskich UE zaangażowanych w procedury azylowe, a także praktyczną realizację zewnętrznego wymiaru azylu.

W ramach realizacji zadania polegającego na wspieraniu państw członkowskich znajdujących się pod szczególną presją, EASO ma możliwość uruchomienia tzw. Zespołów wsparcia w dziedzinie azylu, czyli grup ekspertów z różnych państw członkowskich, którzy na określony czas oddelegowani zostają przez EASO do państwa członkowskiego znajdującego się w trudnej sytuacji migracyjnej. Zespoły te zapewniają pomoc techniczną, np. tłumacza ustnego, informacje o krajach pochodzenia oraz wiedzę w zakresie rozpatrywania spraw azylowych i zarządzania nimi.  

W dniu 4 maja 2016 r. Komisja przedłożyła pierwszy pakiet projektów aktów prawnych reformujących WESA, w tym wniosek legislacyjny ws. utworzenia Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu (EUAA). Głównym celem projektu jest wzmocnienie mandatu Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) i przekształcenie go w Agencję Unii Europejskiej ds. Azylu (EUAA). Negocjacje nad przedmiotowym aktem prawnym nie zostały skonkludowane. Propozycja utworzenia nowej agencji azylowej będzie elementem Nowego Paktu w Sprawie Migracji i Azylu.

Siedziba EASO: La Valetta, Malta.

Strona internetowa agencji.

EUROPOL:  Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania

Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania wspiera i wzmacnia działania oraz wzajemną współpracę właściwych organów państw członkowskich w zakresie zapobiegania i zwalczania poważnej przestępczości, dotykającej co najmniej dwa państwa członkowskie, terroryzmowi i formom przestępczości mającym wpływ na wspólny interes objęty polityką Unii. Agencja wspiera właściwe organy ścigania państw członkowskich m.in. poprzez ułatwianie wymiany informacji (w tym danych osobowych), pomoc w śledztwach lub dochodzeniach oraz dostarczanie specjalistycznej wiedzy i wsparcia technicznego. Europol realizuje swoje zadania, w szczególności, poprzez przygotowywanie i udostępnianie krajom członkowskim związanych z jego celami ocen zagrożenia, analiz strategicznych i ogólnych sprawozdań sytuacyjnych, w tym ocen zagrożenia poważną i zorganizowaną przestępczością. 

Siedziba Europolu: Haga, Królestwo Niderlandów.

Strona internetowa agencji.

CEPOL: Agencja Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania

Działalność  Agencji Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania koncentruje się na udzielaniu pomocy w szkoleniu przedstawicieli organów ścigania państw członkowskich celem wzmacniania zdolności organów ścigania w zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości. CEPOL wspiera państwa członkowskie w prowadzeniu szkoleń w celu zwiększania świadomości i szerzenia wiedzy na temat m.in. wdrażania instrumentów międzynarodowych i instrumentów Unii dotyczących współpracy w dziedzinie ścigania, organów Unii, policyjnych i sądowych aspektów w dziedzinie ścigania.

Agencja corocznie organizuje szereg kursów, szkoleń, seminariów i konferencji (także w formie on-line) dla przedstawicieli organów ścigania, które ukierunkowane są w szczególności na najpoważniejsze zagrożenia przestępczością zorganizowaną w Unii Europejskiej. CEPOL przygotowuje również wieloletnie analizy strategicznych potrzeb szkoleniowych i wieloletnie programy szkoleniowe.

Siedziba CEPOL: Budapeszt, Węgry.

Strona internetowa agencji.

Europejska Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA)

Agencja Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości została powołana w celu zarządzania operacyjnego systemami teleinformatycznymi wspierającymi utrzymanie bezpieczeństwa wewnętrznego UE, tj. Systemem Informacyjnym Schengen (SIS), Wizowym Systemem Informacyjnym (VIS) oraz Eurodac. Agencja odpowiada za przygotowywanie i rozwijanie systemu wjazdu/wyjazdu (EES), ECRIS-TCN oraz europejskiego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) oraz za zarządzanie operacyjne tymi systemami.

Eu-LISA koncentruje się na wspieraniu krajów UE w ich dążeniu do wykorzystania technologii na rzecz bezpieczeństwa w Europie. U podstaw jej działania leży poszanowanie podstawowych praw obywatelskich i zgodności z najbardziej rygorystycznymi normami bezpieczeństwa i ochrony danych. Agencja rozpoczęła pracę w grudniu 2012 r.

Siedziba eu-LISA: Tallin, Estonia (siedziba główna) oraz Strasburg, Francja.

Strona internetowa agencji.

APP: Agencja Praw Podstawowych

Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (APP) rozpoczęła swą działalność 1 marca 2007 r. Agencja powstała na bazie Europejskiego Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii.

Celem APP jest zapewnianie pomocy oraz ekspertyzy w zakresie praw podstawowych instytucjom UE oraz państwom członkowskim, w trakcie wdrażania przez nie prawa unijnego.

Głównymi zadaniami APP, obok zwalczania rasizmu i ksenofobii, są:

• gromadzenie i analiza obiektywnych, wiarygodnych i porównywalnych danych dotyczących praw podstawowych, m.in. przez wykorzystanie w działalności APP raportów przygotowywanych przez państwa członkowskie, instytucje UE, organizacje pozarządowe o krajowym i międzynarodowym zasięgu;
•  publikowanie rocznych raportów na temat przestrzegania praw podstawowych, ze szczególnym uwzględnieniem dobrych praktyk;
• stworzenie sieci współpracy pomiędzy różnymi podmiotami zajmującymi się ochroną praw podstawowych, obejmującej m.in.: administrację rządową, krajowe i międzynarodowe organizacje pozarządowe (NGOs), partnerów społecznych oraz ośrodki badawcze;
• rozwój strategii komunikacji w celu podniesienia poziomu świadomości społeczeństwa i przygotowywanie materiałów edukacyjnych.

Siedziba APP: Wiedeń, Austria.

Strona internetowa agencji.