Podczas wizyty wiceminister Maciej Duszczyk spotkał się z repatriantami przebywającymi w ośrodku, a także z kierownictwem i pracownikami placówki. Rozmowy odbyły się również z przedstawicielami lokalnego samorządu.

Kto może skorzystać z repatriacji

Do repatriacji uprawnione są osoby polskiego pochodzenia, które przed 1 stycznia 2001 r., czyli przed wejściem w życie ustawy z 9 listopada 2000 r. o repatriacji, zamieszkiwały na stałe na terytorium Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu lub azjatyckiej części Rosji oraz które same (bądź ich przodkowie) były deportowane lub zesłane na te terytoria przez władze byłego ZSRR ze względu na polskie pochodzenie. Uprawnienie obejmuje również ich małżonków oraz zstępnych wraz z najbliższą rodziną.

Osoba przybywająca do Polski w ramach repatriacji nabywa obywatelstwo polskie z mocy prawa z dniem przekroczenia granicy RP na podstawie wizy repatriacyjnej.

Liczba repatriantów w Polsce

Od początku obowiązywania ustawy do końca 2024 r. do Polski przesiedliło się ponad 11,2 tys. repatriantów i członków ich rodzin. Ponad 70 proc. z nich pochodzi z Kazachstanu, a następnie z Rosji. W samym 2024 r. w ramach repatriacji przybyło 750 osób.

Ośrodki adaptacyjne – wsparcie w pierwszych miesiącach

Od 2018 r. osoby oczekujące na repatriację mogą skorzystać z możliwości przyjazdu do Polski za pośrednictwem ośrodków adaptacyjnych. Decyzję o przyznaniu miejsca podejmuje Pełnomocnik Rządu do Spraw Repatriacji. Maksymalny okres pobytu w ośrodku wynosi 180 dni.

Podmiot prowadzący ośrodek jest wybierany w drodze otwartego konkursu ofert, a następnie zawiera umowę z Pełnomocnikiem. Finansowanie odbywa się ze środków rezerwy celowej budżetu państwa „Pomoc dla repatriantów”.

Pierwsze ośrodki powstały w 2018 r. Prowadzi je Stowarzyszenie Rodziców i Nauczycieli Powiatu Średzkiego „EDU-XXI” (ośrodek RODAK w Środzie Wielkopolskiej) oraz Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” (ośrodek w Domu Polonii w Pułtusku). Do tej pory dzięki ośrodkom do Polski  przybyło blisko 2,2 tys. repatriantów.

Zakwaterowanie, kursy i dopłaty mieszkaniowe

Podczas pobytu w ośrodkach repatriantom zapewnia się zakwaterowanie, wyżywienie, kursy języka polskiego, zajęcia adaptacyjno-integracyjne i zawodowe. Otrzymują również pomoc w codziennych sprawach.

Po opuszczeniu ośrodka repatriantom przysługuje dopłata do czynszu – do 300 zł miesięcznie na osobę (nie więcej niż koszt czynszu) – lub dopłata do zakupu mieszkania, do 25 tys. zł na osobę oraz dodatkowo 25 tys. zł na rodzinę.

Kompleksowe wsparcie finansowe

Repatrianci mogą korzystać z szerokiego systemu pomocy finansowej, która obejmuje m. in.:

• środki na zagospodarowanie i utrzymanie,
• dopłaty mieszkaniowe,
• zwrot kosztów remontu, adaptacji lub wyposażenia mieszkania,
• wsparcie w aktywizacji zawodowej.

Wszystkie te formy pomocy finansowane są z rezerwy celowej budżetu państwa „Pomoc dla repatriantów”.