Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

W opublikowanym 29 września Globalnym Rankingu Innowacyjności (Global Innovation Index - GII) za rok 2022 najbardziej innowacyjnymi krajami okazały się Szwajcaria, Stany Zjednoczone i Szwecja. Polska znalazła się na 38 miejscu na świecie. Pozycja ta uległa nieznacznej poprawie w porównaniu do roku poprzedniego, kiedy to zajmowała 40 miejsce.

Ranking jest stosunkowo złożony – składa się na niego 81 wskaźników, dotyczących różnych obszarów, od otoczenia instytucjonalnego przez edukację po sektor kreatywny. Wśród nich można wskazać także takie, na które wpływ ma działalność NCBR: nakłady na B+R – GERD (31 miejsce na świecie), nakłady na B+R ponoszone przez przedsiębiorstwa  - BERD (27 miejsce na świecie). Przypomnijmy, że w roku 2021 prognozowany wpływ pomocy publicznej udzielanej przez NCBR na nakłady na B+R przedsiębiorstw (BERD) wyniósł ok. 0,17 p.p., czyli ok. 22% wartości nakładów.  Natomiast w przypadku całkowitych nakładów na B+R w gospodarce (GERD) w 2020 roku wpływ ten powinien wynosić ok. 14%.   (link).

W rankingu wskaźników związanych z venture capital Polska zajmuje niższe miejsca (67 w kategorii inwestorów VC, 74 w kategorii odbiorców kapitału i 80 w przypadku jego wartości). NCBR udziela wsparcia na rynku VC głównie przez swoje programy typu Bridge. W 2021 roku środki z programu Bridge Alfa stanowiły ponad 10% wartości rynku w 160 transakcjach (37% wszystkich).

Tydzień wcześniej (link) została zaprezentowana najnowsza edycja Europejskiej Tablicy Wyników Innowacyjności (European Innovation Scoreboard - EIS). Pomimo generalnego wzrostu punktacji Polska nadal znajduje się w gronie „skromnych innowatorów”, czyli najmniej innowacyjnych krajów w UE. Pozytywną rzeczą jest zmniejszenie odstępu dzielącego Polskę od średniej unijnej.

Stosunkowo stabilna konstrukcja rankingu (stosowanie syntetycznego Sumarycznego Wskaźnika Innowacji - Summary Innovation Index ─ SSI) zapobiega gwałtownym skokom i zmianom pozycji miejsca danego kraju. Zmiany zachodzące w rankingu są w zasadzie kosmetyczne, co wynika z położenia akcentu na statystyki (w tym średnie wieloletnie), które trudniej skokowo poprawić niż np. regulacje prawne (jak miało to miejsce np. w niepublikowanym już rankingu Doing Business Banku Światowego).

Działalność NCBR, podobnie jak w przypadku GII, ma pewien wpływ na niektóre wskaźniki składowe rankingu EIS. Wśród nich uwagę zwraca bardzo wyraźna poprawa wskaźnika związanego ze wsparciem ze środków publicznych wydatków przedsiębiorstw na badania i rozwój (Government support for business R&D), jaka nastąpiła od 2015 roku. Jest to także jeden ze wskaźników, w których dystans do średniej UE jest najmniejszy (75%). W przypadku inwestycji venture capital postęp jest mniejszy, a dystans dzielący od średniej UE większy (48%).