Kolejny pozytywny dla pacjentów wyrok sądu - każdy element świadczenia zdrowotnego udzielanego pacjentom musi mieć oparcie w aktualnej wiedzy medycznej
30.10.2025
W dniu 29 października 2025 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygnaturze V SA/Wa 2854/23 ogłosił wyrok oddalający skargę jednego z podmiotów leczniczych na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta, w której Rzecznik zakwestionował stosowanie produktów zawierających salinomycynę, wlewów z witaminy C i curcuminy oraz bio-elektroterapii w leczeniu pacjentów z chorobami onkologicznymi i uznał takie postępowanie za naruszające zbiorowe prawo pacjentów do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Rzecznik Praw Pacjenta prowadząc postępowanie wymagające oceny prawidłowości udzielanych świadczeń zdrowotnych każdorazowo bazuje na pozyskanych opiniach medycznych i stanowiskach właściwych konsultantów, organów czy innych instytucji. Tak też było w omawianej sprawie – Rzecznik Praw Pacjenta uzyskał opinię 6 konsultantów wojewódzkich w dziedzinach: onkologii klinicznej, radioterapii onkologicznej oraz chirurgii onkologicznej (po 2 z każdej z tych dziedzin), stanowisko Naczelnej Rady Lekarskiej w sprawie bezwartościowych lub szkodliwych metod leczenia w chorobach onkologicznych, raport zespołu ekspertów Naczelnej Rady Lekarskiej, a także materiały od Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
Sąd w pełni podzielił stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta, podkreślając, że przepisy prawa nie dzielą świadczeń zdrowotnych na „podstawowe”, „uzupełniające” czy „wspomagające” leczenie, każdy element świadczenia zdrowotnego musi odpowiadać aktualnej wiedzy medycznej, a więc posiadać poparcie w dowodach naukowych i badaniach. Sąd potwierdził tym samym stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta, iż wykonywanie działalności leczniczej – jako działalności regulowanej i odnoszącej się do ochrony najwyższych wartości, jakimi są życie i zdrowie – wymaga najwyższej staranności i zgodności z przepisami prawa.
Jednocześnie ten sam podmiot leczniczy nie dostosował się do ww. decyzji, tj. nie podjął działań niezbędnych do zaniechania stosowania praktyki naruszającej zbiorowe prawa pacjentów, dlatego została na niego nałożona kara pieniężna w wysokości 245 000,00 zł. Tę decyzję podmiot leczniczy także zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie – również nieskutecznie, gdyż sąd w dniu 28 października 2025 r. (V SA/Wa 1472/24) oddalił skargę podmiotu leczniczego, przyznając rację Rzecznikowi – zarówno w aspekcie uznania, że podmiot nie zaniechał stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów, jak i wysokości wymierzonej kary.
Bezpieczeństwo pacjentów jest priorytetem. Powinni oni mieć zagwarantowany dostęp do skutecznych i bezpiecznych metod leczenia w profesjonalnych placówkach medycznych. Działania niezgodne z aktualną wiedzą medyczną, czy też próby leczenia poza placówkami medycznymi przez osoby i metodami niemającymi nic wspólnego z medycyną są wyjątkowo niebezpieczne. Nowe przepisy określane mianem „lex szarlatan” mają wzmocnić rolę Rzecznika w przeciwdziałaniu praktykom pseudomedycznym oraz umożliwić mu skuteczniejsze reagowanie na działalność podmiotów oferujących terapie niemające podstaw naukowych – wskazuje Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta.