Rzecznik
Praw Pacjenta

Przepisy zostały wprowadzone w celu ułatwienia dostępu do tych specjalistów, skrócenia ścieżki diagnostycznej i odciążenia lekarzy POZ. 

Zmiany to krok w stronę bardziej efektywnej opieki zdrowotnej i ułatwienia pacjentom dostępu do leczenia. Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej będą mieli więcej czasu dla pacjentów wymagających szerszej diagnostyki, a osoby z mniej skomplikowanymi problemami zdrowotnymi lub potrzebujące odpowiedniego zaświadczenia będą miały szybszą ścieżkę do właściwych specjalistów  – mówi Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec.

W praktyce oznacza to, że:

• Pacjent może zarejestrować się bezpośrednio do optometrysty, psychologa lub lekarza medycyny sportowej, w placówce mającej kontrakt z NFZ, bez konieczności wcześniej odwiedzenia lekarza rodzinnego.
• Optometrysta ma prawo wystawić skierowanie do okulisty, jeśli podczas badania wykryje niepokojące objawy wymagające specjalistycznej konsultacji.
• Dzięki tej zmianie pacjenci z problemami psychicznymi (np. stres, lęk) będą mogli szybciej skorzystać z pomocy psychologa, co zwiększa szanse na szybszą reakcję i wsparcie.
• Lekarz medycyny sportowej będzie dostępny m.in. do oceny przeciążeń, wydawania zaświadczeń sportowych czy kwalifikacji do udziału w zawodach, bez konieczności pośrednictwa lekarza POZ.
• Zmiana obowiązuje tylko w placówkach, które mają podpisany kontrakt z NFZ na dany zakres świadczeń (optometrystyka, psychologia, medycyna sportowa).

Nowe przepisy nie oznaczają, że specjaliści zastępują wszystkie uprawnienia lekarzy — np. optometrysta nie wykonuje pełnej leczenia okulistycznego, a lekarz medycyny sportowej nie zastępuje lekarza prowadzącego. Optometrysta to specjalista, który diagnozuje wady wzroku i na tej podstawie dobiera odpowiednią korekcję optyczną (chodzi tu zarówno o okulary, jak i soczewki kontaktowe). W przeciwieństwie do okulisty, nie posiada uprawnień do diagnozowania chorób oczu czy wykonywania zabiegów chirurgicznych na oczach.

Medycyna sportowa to interdyscyplinarna dziedzina, która obejmuje szeroko rozumianą aktywnością fizyczną człowieka. Zajmuje się zapobieganiem, rozpoznawaniem i leczeniem urazów oraz schorzeń związanych z uprawianiem różnych dyscyplin sportowych. Korzystają z niej zarówno profesjonalni zawodnicy oraz osoby trenujące amatorsko aby skontrolować stan zdrowia i dobrze przygotować się do zawodów sportowych.  Medycyna sportowa to także niezbędne orzecznictwo sportowe np. w zakresie zdolności do uprawiania danej dyscypliny. Dzięki wprowadzonym zmianom np. rodzice dzieci uprawiających sport nie będą musieli umawiać się na wizytę u lekarza rodzinnego tylko po to, by uzyskać skierowanie.

Wizyta u psychologa bez skierowania to przyspieszenie uzyskania pomocy przez osoby zmagające się z trudnościami z obszaru zdrowia psychicznego, które mimo rosnącej świadomości społecznej, nadal bywają w naszym społeczeństwie tematem wstydliwym. Ułatwienie dostępu do psychologa zwiększa szansę na uzyskanie pomocy w odpowiednim czasie.

Przypomnijmy, że skierowanie nie jest wymagane również w przypadku wizyty u:

• psychiatry
• ginekologa i położnika
• onkologa
• wenerologa
• dentysty.

Wprowadzone zmiany przyniosą realną zmianę dla pacjentów. Oznaczają mniej biurokracji, krótsze kolejki i szybszą pomoc w ważnych obszarach zdrowia psychicznego, okulistyki i medycyny sportowej.