Rzecznik
Praw Pacjenta

Rzecznik Praw Pacjenta uznał praktyki stosowane w Centrum Urazowym, w woj. łódzkim za naruszające zbiorowe prawa pacjentów – w którym jako jedną z nieprawidłowości – stwierdził brak odpowiedniej ilości obsady lekarskiej zespołu urazowego, co ograniczyło dostęp do świadczeń zdrowotnych w zakresie chirurgii urazowo-ortopedycznej.

 

Praktyki naruszające zbiorowe prawa pacjentów polegały na braku zapewniania w godzinach 15:35 – 08:00 minimalnych zasobów kadrowych zespołu urazowego składającego się z co najmniej trzech lekarzy. W tym czasie pacjenci z urazami wielonarządowymi nie byli przyjmowani do szpitala oraz nie wykonywano zabiegów operacyjnych. Po przeprowadzeniu postępowania, Rzecznik uznał, że stosowane przez Szpital praktyki naruszały zbiorowe prawa pacjentów.

Szpital w wyjaśnieniach nie zgodził się z decyzją Rzecznika. Poinformował, że sytuacja była spowodowana wypowiedzeniem przez lekarzy klauzul opt-out, pozwalających na pracę w wymiarze przekraczającym przeciętnie 48 godzin tygodniowo. W związku z powyższym decyzja została zaskarżona przez podmiot leczniczy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Sąd uchylił decyzję Rzecznika [1], wskazując, że za brak właściwej obsady lekarskiej w Centrum Urazowym, kierownictwo szpitala nie ponosiło odpowiedzialności. Wypowiedzenie klauzul opt-out było następstwem szczególnego rodzaju protestu lekarzy, przebiegającego na obszarze całego kraju. Sąd również nie zgodził się z interpretacją Rzecznika dotyczącej faktycznej liczby lekarzy danej specjalizacji, zobowiązanych do udzielania pomocy w tego rodzaju placówce.

Od powyższego wyroku Rzecznik Praw Pacjenta wniósł skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok [2] WSA oraz oddalił skargę. NSA podkreślił, że dla wystąpienia przesłanek wypełniających stwierdzenie naruszenia zbiorowych praw pacjentów nie jest istotny fakt wypowiedzenia przez lekarzy klauzul opt-out. Liczba zatrudnionych lekarzy w Centrum Urazowym powinna zapewnić ciągłość świadczeń zdrowotnych. Ponadto, podmiot leczniczy powinien zapobiec sytuacji braku obsady lekarskiej, skoro Centrum mimo braków kadrowych, nadal funkcjonowało.

Powyższe praktyki naruszały zbiorowe prawa pacjentów do świadczeń zdrowotnych, które są udzielane natychmiast ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia [3] oraz odpowiadają wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej, oraz udzielane są z należytą starannością [4].

 

 

 

 

[1] Wyrok z 23 października 2019 roku, sygn. akt VII SA/Wa 1988/19.

[2] Wyrok z 14 października 2020 roku, sygn. akt II OSK 840/20.

[3] Art. 7 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

[4] Art. 8 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.