Światowy Dzień Rzucania Palenia - 20 listopada. Rzecznik Praw Pacjenta apeluje o świadomy wybór zdrowia
20.11.2025
20 listopada obchodzimy Światowy Dzień Rzucania Palenia - to okazja, by przypomnieć o poważnych konsekwencjach zdrowotnych wynikających z używania tytoniu w każdej postaci. Współczesne produkty nikotynowe - w tym e-papierosy czy podgrzewacze tytoniu - często przedstawiane są jako „bezpieczniejsze” czy „łagodniejsze”. Jednak badania jednoznacznie pokazują, że również te wyroby zawierają substancje negatywnie wpływające na zdrowie, uzależniają i niosą realne ryzyko chorób.
Szkodliwość tytoniu dotyczy wszystkich form jego używania. Wdychanie dymu tytoniowego lub aerozolu z e-papierosów dostarcza do organizmu liczne toksyny i substancje rakotwórcze. Nikotyna – niezależnie od sposobu podania – powoduje szybkie i silne uzależnienie. Regularne używanie wyrobów tytoniowych i nikotynowych zwiększa ryzyko:
- chorób układu krążenia (zawału serca, udaru mózgu, miażdżycy),
- nowotworów, w szczególności płuc, krtani, gardła, przełyku i trzustki,
- przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) i innych chorób układu oddechowego,
- zaburzeń odporności, problemów skórnych i przyspieszonego starzenia organizmu.
Coraz więcej sygnałów wskazuje, że po wyroby nikotynowe sięgają osoby bardzo młode – często już w wieku szkolnym. Popularność e-papierosów buduje złudne poczucie bezpieczeństwa i sprawia, że młodzi ludzie nie dostrzegają realnego zagrożenia dla zdrowia. Dlatego tak ważna jest rola dorosłych: rodziców, nauczycieli, wychowawców, ale również samych nastolatków, którzy powinni być świadomi konsekwencji swoich wyborów. Edukacja, rozmowa i reagowanie na niepokojące sygnały mogą uchronić młode osoby przed uzależnieniem, które często zaczyna się niewinnie, a prowadzi do długotrwałych problemów zdrowotnych.
Wiele młodych osób zaczyna palić pod wpływem rówieśników lub z chęci zaimponowania innym, tymczasem umiejętność powiedzenia „nie” jest realną formą dbania o siebie i przejawem dojrzałości. Asertywność w sytuacjach presji rówieśniczej to jedno z najważniejszych narzędzi zapobiegających sięganiu po używki. Rzecznik Praw Pacjenta podkreśla, że ochrona zdrowia młodych osób wymaga wspólnego, konsekwentnego działania.
„Musimy jasno mówić młodym ludziom i ich rodzicom: nikotyna – niezależnie od formy, w jakiej jest podawana – szkodzi zdrowiu i uzależnia. Nowe produkty tytoniowe, choć często reklamowane jako mniej szkodliwe, niosą realne ryzyko i nie mogą być postrzegane jako bezpieczna alternatywa.” – mówi Rzecznik Praw Pacjenta, Bartłomiej Chmielowiec.
Światowy Dzień Rzucania Palenia to doskonały moment, by podjąć decyzję o zmianie. Głównego Inspektorat Sanitarny rozpoczął kolejną odsłonę kampanii na rzecz ograniczenia palenia tytoniu i używania nikotyny wśród młodych osób. Kampania – skierowana do młodzieży w wieku 15–19 lat oraz ich rodziców i nauczycieli – ma na celu zwiększenie świadomości na temat szkód zdrowotnych i społecznych wynikających z używania produktów nikotynowych.
W ramach kampanii GIS przygotował szeroki zestaw materiałów edukacyjnych, obejmujących:
- broszury dla ucznia, rodzica i nauczyciela,
- prezentację na godzinę wychowawczą,
Materiały dostępne są do pobrania na stronie GIS https://www.gov.pl/web/gis/swiatowy-dzien-rzucania-palenia--nowe-formy--stare-pulapki
Wspólne działania instytucji publicznych, szkół i rodziców mogą realnie przyczynić się do ograniczenia używania nikotyny przez młodych ludzi i stworzenia dla nich zdrowszego środowiska dorastania.