Rzecznik
Praw Pacjenta

Transport sanitarny to niezwykle ważne świadczenie, które pozwala pacjentom bezpiecznie dotrzeć do placówki medycznej lub wrócić do domu po zakończonym leczeniu. Chcę podkreślić, że każda osoba ma prawo wiedzieć, kiedy przysługuje jej bezpłatny transport, a w jakich sytuacjach będzie on częściowo odpłatny lub pełnopłatny. To gwarancja, że pacjent nie pozostaje bez pomocy w organizacji leczenia – mówi Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta.

Kto może skorzystać z transportu sanitarnego?

Aby móc skorzystać z transportu sanitarnego, potrzebne jest zlecenie od lekarza świadczącego usługi w ramach NFZ, np. podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) lub specjalisty ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (AOS).

Bezpłatny transport sanitarny przysługuje, jeśli lekarz wystawi zlecenie, abyś:

• podjął natychmiastowe  leczenie w placówce medycznej (np. gdy lekarz podczas wizyty domowej lub w miejscu udzielania świadczeń ambulatoryjnych stwierdzi potrzebę skierowania i transportu do szpitala) – zostaniesz wtedy przewieziony do najbliższej placówki, która wykonuje świadczenia danego rodzaju;
• kontynuował rozpoczęte leczenie (np. transport pacjenta z jednego szpitala do drugiego w celu wykonania badań lub kontynuacji leczenia);|
• dojechał do najbliższego podmiotu, który udziela świadczeń we właściwym zakresie, i z powrotem, jeśli masz dysfunkcję narządu ruchu uniemożliwiającą korzystanie ze środków transportu publicznego.

Transport może być:

• bezpłatny – m.in. gdy lekarz stwierdzi konieczność natychmiastowego przewiezienia pacjenta do innej placówki medycznej w celu kontynuacji leczenia albo gdy pacjent z powodu dysfunkcji narządu ruchu nie może samodzielnie korzystać z transportu publicznego w celu powrotu do domu;
• częściowo odpłatny (40% kosztów pokrywa NFZ) – jeśli pacjent jest zdolny do samodzielnego poruszania się bez stałej pomocy innej osoby, ale przy korzystaniu ze środków transportu publicznego wymaga pomocy innej osoby lub środka transportu publicznego dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych i cierpi na jedną z chorób wymienionych w rozporządzeniach Ministra Zdrowia. Są to m.in. choroby krwi i narządów krwiotwórczych, choroby nowotworowe, psychiczne, układu nerwowego, oddechowego, trawiennego, krążenia, urazy i zatrucia;
• odpłatny – w pozostałych przypadkach.

Co obejmuje transport sanitarny?

Transport zapewnia podmiot leczniczy pod którego opieką pacjent się znajduje. Z tym podmiotem należy ustalić możliwość i szczegóły transportu. W razie wątpliwości można skonsultować się z bezpłatną ogólnopolska Telefoniczną Informacją Pacjenta 800 190 590.

W ramach POZ transport sanitarny obejmuje m.in.:

• przewóz pacjenta z miejsca zamieszkania na leczenie stacjonarne lub dzienne,
• przewóz na pierwszorazową wizytę w poradni specjalistycznej lub leczenie stomatologiczne i z powrotem,
• przewóz na zabiegi i procedury medyczne związane z procesem leczenia,
• przewóz do zakładu opieki długoterminowej

Jeśli pacjent przebywa na leczeniu w placówce innej niż POZ, ta placówka jest zobowiązana do organizacji transportu sanitarnego.

Poradnia specjalistyczna jest zobowiązana do zapewnienia transportu sanitarnego w przypadku kolejnych wizyt w danej poradni, jeżeli nadal utrzymują się wskazania do korzystania z tych świadczeń.

Szpital odpowiada za transport sanitarny w przypadku, gdy:

• pacjent musi zostać przewieziony do innej placówki medycznej (np. szpitala lub na badanie);
• pacjent jest wypisywany do domu po pobycie w szpitalu (również na szpitalnym oddziale ratunkowym), w przypadku dysfunkcji narządu ruchu (gdy pacjent nie może samodzielnie się poruszać).

Pamiętaj, że do transportu sanitarnego pacjent jest kwalifikowany, o konieczności takiego transportu decyduje lekarz.

Transport daleki

Transport sanitarny „daleki” w POZ przysługuje, gdy występuje konieczność przewozu pacjenta na odległość przekraczającą „tam i z powrotem” łącznie 120 km lub leczyłeś się w szpitalu za granicą. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej konsultuje merytorycznie i ustala zasadność realizacji takiego transportu, ale decyzję podejmuje NFZ.

Jeżeli musiałeś z przyczyn losowych musiałeś skorzystać z pomocy medycznej w szpitalu za granicą i jednocześnie:

• Twój stan zdrowia jest stabilny w przy wypisie, ale nie pozwala, byś samodzielnie wrócił do domu – zostaniesz przewieziony od granicy Polski do miejsca Twojego zamieszkania;
• wymagasz dalszego leczenia, a Twój stan zdrowia pozwala na uzyskanie wypisu i nie ma medycznych przeciwwskazań do przewozu – zostaniesz przewieziony od granicy Polski do placówki, która może Cię dalej leczyć, położonej najbliżej Twojego miejsca zamieszkania.

Transport daleki w kraju przysługuje Ci, gdy z przyczyn uzasadnionych medycznie musisz korzystać ze świadczeń konkretnej poradni specjalistycznej lub z wysokospecjalistycznych świadczeń ambulatoryjnej w placówce oddalonej od miejsca zamieszkania o więcej niż 120 km „tam i z powrotem”, a ogólny stan Twojego zdrowia nie pozwala na samodzielne dotarcie do poradni. Transport przysługuje wtedy z Twojego miejsca zamieszkania do najbliższej odpowiedniej placówki i z powrotem.