Palmiry: 81. rocznica masowych egzekucji na mieszkańcach Warszawy
15.09.2020
Salwa honorowa, Apel Pamięci z udziałem wojskowej asysty honorowej, msza święta i złożenie wieńców – tak uczczono pamięć 2 115 ofiar masowych niemieckich egzekucji na mieszkańcach Warszawy w Palmirach. W uroczystościach wzięli udział m.in.: Wojewoda Mazowiecki Konstanty Radziwiłł, Zuzanna Zacharewicz - Dyrektor Biura Wojewody oraz dr Piotr Oleńczak - Pełnomocnik Wojewody ds. kombatantów i osób represjonowanych.
Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w intencji poległych i pomordowanych w Puszczy Kampinoskiej w trakcie II wojny światowej, a odprawił ją Jego Eminencja Ksiądz Kardynał Kazimierz Nycz, Metropolita Warszawski.
Następnie w asyście honorowej Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego i pododdziału honorowego z Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego odegrany został hymn państwowy, po którym nastąpiły okolicznościowe przemówienia delegacji zaproszonych na obchody.
Trudno jest cokolwiek mówić w takim miejscu, gdzie osiemdziesiąt lat temu rozegrały się takie potworności. Osiemdziesiąt lat temu mieliśmy do czynienia na terenach Polski ze swoistym wyścigiem dwóch totalitaryzmów – niemieckim i sowieckim, jak zabić Polskę. Tu, w Palmirach potworności, które miały miejsce przez półtora roku, których zasięgu czy liczby do końca nawet nie znamy i pewnie nigdy nie poznamy, dokonał się swoisty etap tego wyścigu. Zbrodniarze niemieccy, czując się zupełnie bezkarni, uważali, że Polskę można zabić. Przystępowali do tego planowo i realizowali to z całą surowością stworzonego przez siebie prawa zasad i procedur – powiedział Wojewoda Konstanty Radziwiłł.
Przyszliśmy tutaj, w różnym stopniu czując się związani z ludźmi, którzy w Palmirach oddali swoje życie. Wśród ofiar egzekucji było wielu wojskowych, naukowców, inżynierów, nauczycieli, ludzi kultury, ale byli także całkiem prości ludzie, którzy trafili tutaj z innego klucza. Kluczem, który tak naprawdę stosowali Niemcy w 1939 roku potem w 1940 i 1941, przywożąc tu kolejne grupy ludzi, aby ich zabić, to była dobra wiedza Niemców o tym, jak przywiązani do Polski i do polskości są Ci ludzie. Chcieli zabić Polskę, poprzez zabicie tych, którzy byli patriotami najlepszej próby – dodał Wojewoda.
Kończąc swoją wypowiedź Wojewoda zaznaczył, że: Nasza bytność tutaj, nasza pamięć, to, że przed chwilą śpiewaliśmy Mazurek Dąbrowskiego w tym miejscu świadczy o tym, że to się po prostu nie udało. Nie udało się to, dzięki pamięci wszystkich kolejnych pokoleń, pielęgnujących tę historię, ale także dzięki temu, że Ci ludzie ginąc zostawili po sobie coś wielkiego – zostawili nam Ojczyznę, o której pamiętamy m.in. dzięki takim osobom, które właśnie tutaj oddały swoje życie. Jest wśród nas wielu takich, którzy pewnie mają do tej wielkiej rzeszy ludzi, którzy tu zginęli, stosunek osobisty. To są nasi kochani dziadkowie, pradziadkowie, inne osoby, które znaczą dla niektórych z nas coś bardzo konkretnego. Pamiętając o nich budujemy ten łańcuch pokoleń, budujemy naszą kochaną Polskę. Cześć ich pamięci!
Po odczytaniu Apelu Pamięci Kompania Reprezentacyjna Wojska Polskiego oddala salwę honorową, po której delegacje złożyły wieńce i kwiaty na grobach pomordowanych. Wieniec złożył Wojewoda Mazowiecki Konstanty Radziwiłł.
Organizatorami wydarzenia corocznie są m.in.: Dyrekcja Kampinoskiego Parku Narodowego, Wojewoda Mazowiecki oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Cmentarz-mauzoleum w Palmirach to miejsce pamięci narodowej z grobami przeszło 2 tysięcy Polaków zamordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej, w okresie od 1939 do 1943 roku. W Palmirach zostali zamordowani wybitni przedstawiciele życia politycznego, społecznego, kulturalnego i zawodowego, m.in.: działacz ludowy marszałek Sejmu Maciej Rataj, wiceprezydent Warszawy Jan Pohorski, olimpijczyk Janusz Kusociński oraz profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego Stefan Kopeć i Kazimierz Zakrzewski. Obiekt jest zlokalizowany na południe od wsi Palmiry w gminie Czosnów w Kampinoskim Parku Narodowym.
