Straż Graniczna (SG) to jednolita, umundurowana i uzbrojona formacja, która powołana jest do ochrony granic państwowych na lądzie i na morzu oraz kontroli ruchu granicznego, zgodnie z interesami bezpieczeństwa narodowego.

W odniesieniu do zagrożeń terrorystycznych, zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 5d ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, ustawowym zadaniem Straży Granicznej pozostaje współdziałanie z innymi organami i służbami w zakresie rozpoznawania zagrożeń terroryzmem i przeciwdziałania tym zagrożeniom. Powyższe realizowane jest m.in. przez pion operacyjno-śledczy SG i następuje w szczególności poprzez współpracę z Centrum Antyterrorystycznym Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (CAT ABW) i jego miejscowymi delegaturami. W celu wzmocnienia tych działań do CAT ABW oddelegowywani są funkcjonariusze SG, którzy współuczestniczą w międzyresortowych i międzynarodowych programach, których priorytetem jest opracowanie zasad współpracy w kwestiach bezpiecznej wymiany informacji, zapobiegania, zabezpieczania, ścigania i reagowania na wszelkie akty terroryzmu, jak również gromadzenia, przetwarzania i analizowania danych wywiadowczych. Takie współdziałanie zmierza w kierunku wypracowanie wspólnych procedur w walce z terroryzmem zarówno z podmiotami krajowymi jak również o znaczeniu międzynarodowym, przy optymalnym wykorzystaniu możliwości organów takich jak EUROPOL, INTERPOL i FRONTEX.

Intensywność i zakres działań, dostosowywane są do aktualizowanej oceny zagrożenia. Funkcjonariusze SG mają prawo dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży, sprawdzania ładunków w portach i na dworcach oraz w środkach komunikacji lotniczej, drogowej, kolejowej i wodnej — w celu wykluczenia możliwości popełnienia przestępstw lub wykroczeń. Zadania z zakresu kontroli radiometrycznej wykonują przeszkoleni w tym zakresie funkcjonariusze — radiometryści. O skuteczności ich działań decyduje, oprócz przygotowania fachowego, jakość urządzeń dozymetrycznych. Do kontroli materiałów promieniotwórczych SG wykorzystuje stacjonarne monitory promieniowania oraz urządzenia przenośne. Kontroli poddawane są środki transportu, osoby oraz przewożone i przenoszone przedmioty. W ramach radiologicznej ochrony Polski funkcjonariusze Straży Granicznej mają prawo zawrócić do nadawcy transporty lub przesyłki z materiałami promieniotwórczymi, zarówno z uwagi na brak zezwoleń na ich przemieszczanie, jak i przekroczenie dopuszczalnych norm promieniowania.

SG ma w swojej strukturze wyspecjalizowane i szczególnie starannie dobierane zespoły minersko-pirotechniczne, powołane na lotniczych przejściach granicznych. Zespoły te zajmują się rozpoznawaniem i neutralizacją zagrożeń bombowych na lotniskach. Są one wyposażone w wysokiej klasy sprzęt specjalistyczny wykorzystywany do rozpoznania i neutralizacji urządzeń wybuchowych.

Nadzór nad kontrolą bezpieczeństwa w portach lotniczych

W 2013 r. miało miejsce przekazanie realizacji czynności kontroli bezpieczeństwa w portach lotniczych zarządzającym lotniskami. Od tego momentu obowiązek prowadzenia nadzoru nad jej realizacją powierzono Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego, który w tym zakresie współdziała ze Strażą Graniczną. Rozwiązanie to jest efektywne i sprawdza się w praktyce, ponieważ to funkcjonariusze SG pełnią służbę bezpośrednio na lotniskach i dzięki temu mogą niezwłocznie reagować na powstałe uchybienia bądź naruszenia przepisów w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego.

Głównym celem prowadzonego przez funkcjonariuszy SG nadzoru jest utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w komunikacji lotniczej w naszym kraju oraz zapewnienie zgodności działań zarządzających lotniskami z europejskimi i krajowymi aktami prawnymi regulującymi kwestie ochrony lotnictwa cywilnego.

Więcej informacji na temat Straży Granicznej dostępnych jest na stronie pod adresem: https://www.strazgraniczna.pl/ oraz https://www.facebook.com/STRAZGRANICZNA.