Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

W ramach konkursu można było zgłaszać projekty w 15 zakresach tematycznych. Obecnie wybrane do dofinansowania projekty dotyczą pierwszego zakresu: „Rozwój istniejących demonstratorów technologii obronnych (od VI PGT) w obszarach technologicznych określonych w Priorytetowych kierunkach badań naukowych w resorcie obrony narodowej w latach 2021-2035”.

- Nauka to podstawa wszelkiego rozwoju. Polskie ośrodki naukowe reprezentują wysoki potencjał zarówno pod względem kompetentnych kadr, jak i zaawansowanej infrastruktury badawczej do tworzenia nowych technologii. Z kolei nasi przedsiębiorcy potrafią ich projekty przekuć w gotowe produkty. Poprzez nabór PERUN inwestujemy w nasze rodzime firmy, w nasze jednostki naukowe, które posiadają wszelkie zasoby, by tworzyć innowacje dla polskiej armii i naszego wspólnego bezpieczeństwa – wskazał prof. dr hab. inż. Marek Gzik, sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

- Polska musi inwestować we własne technologie obronne. Niezależność od zagranicznych dostawców, rozwój przemysłu, nowe miejsca pracy, precyzyjne dostosowanie do potrzeb naszej armii – to wszystko możemy osiągnąć poprzez rozważne lokowanie kapitału na innowacje w polskie firmy i ośrodki naukowe. Dziś mówimy o kolejnych 10 projektach z dofinansowaniem. Następne jeszcze przed nami – powiedział Cezary Tomczyk, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej.

Wybrane projekty dotyczą m.in. skonstruowania kierowanego pocisku przeciwpancernego z autonomicznym wsparciem, systemu startu manewrującego celu powietrznego z wykorzystaniem przyspieszaczy rakietowych czy automatyzacji systemu do rozminowania dróg w oparciu o elementy sztucznej inteligencji. Pełna lista rankingowa projektów wybranych do dofinansowania znajduje się na stronie: gov.pl/ncbr.

Aktualny status oceny w konkursie

W ramach całego naboru PERUN oceniono do tej pory wnioski z ośmiu zakresów tematycznych, a 15 projektów uzyskało rekomendację do dofinansowania. Projekty wyłonione już do realizacji otrzymają łącznie 373,5 mln zł dofinansowania.

- W PERUNIE szukaliśmy innowacji wojskowych m.in. z zakresu sztucznej inteligencji, autonomii i automatyzacji, technologii kosmicznych, technologii materiałowych i wytwarzania, sensorów czy medycznego zabezpieczenia walki, które ujęliśmy w piętnastu zakresach tematycznych. Oceny wniosków dokonujemy w porozumieniu z Ministerstwem Obrony Narodowej według priorytetowych dla resortu obszarów tematycznych. Do końca marca planujemy zakończenie całej oceny merytorycznej w konkursie – tłumaczy prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.   

Zakresy tematyczne w obszarze PERUN obejmują:

1. Rozwój istniejących demonstratorów technologii obronnych (od VI PGT) w obszarach technologicznych określonych w Priorytetowych kierunkach badań naukowych w resorcie obrony narodowej w latach 2021-2035.
2. Sztuczna Inteligencja. Wykorzystanie sztucznej inteligencji w procesie automatyzacji testów bezpieczeństwa.
3. Sztuczna Inteligencja. Wykorzystanie sztucznej inteligencji w analizie materiału cyfrowego (obrazu/dźwięku) pod kątem użycia technologii Deep Fake.
4. Sztuczna Inteligencja. Wykorzystanie sztucznej inteligencji w procesie automatyzacji metod implementacji i weryfikacji ustawień zabezpieczeń elementów systemów teleinformatycznych (urządzeń, oprogramowania).
5.  Sztuczna Inteligencja. Wykorzystanie sztucznej inteligencji w procesie automatyzacji analiz danych rozpoznawczych.
6. Autonomia i automatyzacja. Opracowanie techniki pracy w grupie platform bezzałogowych (tzw. roju) oraz współpracy z załogowymi systemami (Manned-Unmanned Teaming) na bazie ustandaryzowanych protokołów komunikacyjnych wspieranych sztuczną inteligencją.
7. Autonomia i automatyzacja. Opracowanie środków przeciwdziałania BSx, w tym na potrzeby ochrony obiektów wojskowych, infrastruktury krytycznej, szlaków morskich i portów.
8. Technologie kwantowe. Rozwój technologii w podobszarze systemów komunikacji satelitarnej zapewniających kwantową dystrybucję klucza pomiędzy lokalizacjami naziemnymi.
9. Technologie kwantowe. Rozwój technologii w podobszarze metod automatycznej ewaluacji algorytmów postkwantowych.
10. Technologie kosmiczne. Nowoczesny terminal komunikacji satelitarnej pracujący w paśmie Ku i Ka z cyfrowym kształtowaniem wiązek, umożliwiający jednoczesną pracę z systemami satelitarnymi umieszczonymi na różnych orbitach (LEO, MEO, GEO).
11. Technologie kosmiczne. Aktywne systemy radarowe do monitorowania obiektów w przestrzeni kosmicznej.
12. Technologie materiałowe i wytwarzania. Technologie systemów ochrony pasywnej: technologie materiałowe w zakresie ochrony indywidualnej.
13. Technologie materiałowe i wytwarzania. Technologie systemów ochrony pasywnej: technologie materiałowe w zakresie osłon balistycznych.
14. Sensory. Systemy monitorowania i ostrzegania o zagrożeniach dla morskiej infrastruktury krytycznej.
15. Medyczne zabezpieczenie pola walki oraz środki przeciwdziałania skutkom użycia BMR. Medyczne środki przeciwdziałania czynnikom CBRN-E (ang. chemical, biological, radiological, nuclear and explosives) obejmujące diagnostykę, zapobieganie i leczenie następstw użycia oraz innowacyjne środki przeciwdziałania skutkom użycia BMR, w tym: odzież ochronna minimalizująca ryzyko skażenia promieniotwórczego i chemicznego oraz zakażenia biologicznego, dozymetria indywidualna, likwidacja skażeń (sprzętu wrażliwego; fosforoorganicznych środków trujących IV generacji).

Zwycięskie projekty – Kierowany pocisk przeciwpancerny

Najwyżej ocenionym projektem w pierwszym zakresie tematycznym naboru PERUN został „Kierowany pocisk przeciwpancerny z autonomicznym wsparciem naprowadzania do zwalczania celów na dystansie”, dofinansowany kwotą 120,5 mln zł. Zrealizuje go konsorcjum w składzie: Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia (Lider), RADMOR S.A., WB Centrum Kompozytów Sp. z o.o. oraz WB Electronics S.A.

- Projekt będzie realizowany w konsorcjum z partnerem przemysłowym, co zapewnia bezpośrednie powiązanie prac badawczych z perspektywą wdrożenia i krajowej produkcji. W kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej oraz rosnących wyzwań bezpieczeństwa w regionie, zdolność do samodzielnego rozwoju kluczowych systemów uzbrojenia ma dla Polski znaczenie strategiczne. Nasz projekt odpowiada na potrzebę wzmacniania krajowych kompetencji w obszarze obrony przeciwpancernej i budowy nowoczesnych, wielowarstwowych zdolności obronnych Sił Zbrojnych RP – mówi płk dr inż. Paweł Sweklej, dyrektor Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia.

- Celem przedsięwzięcia jest rozwój nowej generacji krajowego przeciwpancernego pocisku kierowanego, zdolnego do skutecznego zwalczania współczesnych i perspektywicznych celów opancerzonych na znacznym dystansie. Koncepcja projektu zakłada zwiększenie autonomii systemu oraz wsparcie operatora w procesie naprowadzania, co ma przełożyć się na wyższą skuteczność działania w złożonym środowisku pola walki. Realizacja projektu przez WITU we współpracy z przemysłem wzmacnia potencjał krajowego zaplecza badawczo-rozwojowego oraz sprzyja transferowi technologii do polskiego sektora obronnego. Przyznanie dofinansowania przez NCBR potwierdza znaczenie projektu dla bezpieczeństwa państwa oraz kompetencje WITU w zakresie rozwoju zaawansowanych systemów rakietowych oraz uzbrojenia – dodaje płk Paweł Sweklej.

Wielodomenowe przygotowania obronne

W projekcie ARES eksperci z Wydziału Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej udoskonalają i przygotowują do wdrożenia w polskiej armii działający i sprawdzony już „Zestaw uniwersalnych narzędzi analityczno-symulacyjnych wspomagających prowadzenie wielodomenowych przygotowań obronnych oraz działań operacyjnych z wykorzystaniem algorytmów sztucznej inteligencji”. Projekt powstanie w konsorcjum z udziałem ITTI Sp. z o.o.

- Nowe narzędzia informatyczne opierają się na optymalizacji, symulacji i sztucznej inteligencji. Pomogą w planowaniu przygotowań obronnych polskich Sił Zbrojnych w wielu domenach jednocześnie. Narzędzia te pozwolą nam dobierać najlepszą strukturę i zdolności armii. Wspomogą proces planowania i zaproponują harmonogram, według którego pozyskamy nowe wyposażenie na najwyższym, strategicznym poziomie. A na poziomie operacyjnym umożliwią optymalizowanie składu sił i ich rozmieszczenie podczas planowanej operacji lub bitwy – tłumaczy Rektor-Komendant Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego gen. bryg. prof. dr hab. inż. Przemysław Wachulak.

Generał zaznacza, że zestaw narzędzi będzie można zastosować do działań w klasycznych domenach walki – lądowym, morskim i powietrznym – ale także w cyberprzestrzeni i przestrzeni kosmicznej. - Nasi eksperci z WAT uwzględnili również nowe, przełomowe technologie, zwłaszcza sztuczną inteligencję i technologie kosmiczne do rozpoznania pola walki (GEOINT). Dzięki temu będziemy mogli badać, jak nowoczesne technologie wpływają na przebieg wojny. Nasze analizy uwzględnią realne ograniczenia fizyczne i budżetowe – zapowiada generał.

- Nasz zespół z Wojskowej Akademii Technicznej od dwóch lat bierze udział w eksperymentach dowództwa NATO Allied Command Transformation. Należą one do programu Innovation Continuum. Aktualna wersja systemu ARES została tam z sukcesem wykorzystana podczas gier wojennych. Narzędzia służyły do analizy kolektywnej obrony NATO w przypadku potencjalnych wielkoskalowych działań zbrojnych – przypomina Rektor-Komendant uczelni.

Projekt „ARES”, dofinansowany przez NCBR kwotą 4,3 mln zł, prowadzi prof. dr hab. inż. Andrzej Najgebauer – kierownik Zakładu Badań Operacyjnych i Wspomagania Decyzji na Wydziale Cybernetyki WAT.

Systemy bezzałogowe

Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP, funkcjonujący w Sieci Badawczej Łukasiewicz, jest liderem konsorcjów w dwóch zwycięskich projektach. „System bezzałogowego minowania terenu, z funkcją rozpoznania terenu” kr. AUTOMINA zostanie zrealizowany w konsorcjum z 4Experience Sp. z o.o. i Wojskowym Instytutem Techniki Inżynieryjnej im. profesora Józefa Kosackiego. Z kolei „System bezzałogowego lądowego uzbrojenia BoHun” kr. BOHUN zostanie zrealizowany z Zakładem Automatyki i Urządzeń Pomiarowych AREX Sp. z o.o. Projekty otrzymały kolejno 27 i 26 mln zł dofinansowania.

– Udział Łukasiewicz – PIAP w programie PERUN to realna odpowiedź środowiska naukowo‑przemysłowego na wyzwania bezpieczeństwa, z jakimi mierzy się dziś Polska. W realizowanych projektach skupiamy się na rozwoju interoperacyjnych, bezzałogowych systemów lądowych, które mogą wspierać żołnierzy w zadaniach rozpoznania, ochrony i wsparcia, jednocześnie minimalizując ryzyko dla ludzi. W obecnej sytuacji geopolitycznej i w kontekście konfliktu toczącego się przy granicy Unii Europejskiej rozwój suwerennych, krajowych technologii robotycznych ma znaczenie strategiczne. Program PERUN pozwala nie tylko budować zdolności obronne państwa, ale również wzmacniać polską myśl techniczną i kompetencje przemysłu w obszarze nowoczesnej robotyki – mówi dr hab. inż. Piotr Szynkarczyk, dyrektor Sieci Badawczej Łukasiewicz – Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów PIAP.

Systemy gogli noktowizyjnych

Dwa z wybranych w naborze projektów zrealizuje jako lider Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii CEZAMAT Politechniki Warszawskiej. Pierwszy projekt „System gogli noktowizyjnych o powiększonym kącie obserwacji” kr. SOWA, dofinansowany kwotą 8,8 mln zł, przygotuje w konsorcjum z PCO S.A. i Wojskowym Instytutem Techniki Pancernej i Samochodowej. Z kolei drugi, „System gogli noktowizyjnych ze zwiększoną głębią pola widzenia” kr. NOKTOR, dofinansowany kwotą 8,5 mln zł, zrealizuje z AZA-Tech Spółka z o.o. oraz Wojskowym Instytutem Techniki Inżynieryjnej im. profesora Józefa Kosackiego.

- Program PERUN jest dla nas ważnym impulsem do dalszego wzmacniania kompetencji technologicznych. Projekty SOWA i NOKTOR pokazują, że w Polsce możliwe jest skuteczne prowadzenie zaawansowanych prac badawczo-rozwojowych, których efekty realnie wspierają zdolności obronne państwa oraz bezpieczeństwo jego obywateli. Oba projekty łączy wykorzystanie zaawansowanych technologii fotonicznych i struktur dyfrakcyjnych, rozwijanych we współpracy środowiska naukowego z instytutami badawczymi oraz przemysłem obronnym – mówi prof. dr hab. inż. Adam Woźniak, Prorektor ds. Rozwoju Politechniki Warszawskiej.

Wszystkie informacje nt. konkursu dostępne są na stronie internetowej NCBR