Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

To będzie innowacyjny produkt, przełom na skalę światową – tak o postępach w projekcie badawczym mówią jego twórcy, którzy 16 września zaprezentowali w Lidzbarku Warmińskim pierwsze wyniki swoich badań. Wśród zaproszonych gości byli m.in. ministrowie, parlamentarzyści, delegacja Królestwa Marokańskiego, lokalne władze, przedstawiciele biznesu i nauki. W tym gronie nie mogło zabraknąć prof. dr. hab. inż. Jerzego Małachowskiego, dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, które ma 18-letnie doświadczenie we współpracy z beneficjentami i nadzorowaniu przedsięwzięć przyczyniających się do cywilizacyjnego rozwoju kraju.

– Rok temu uczestniczyłem w Lidzbarku Warmińskim w oficjalnym otwarciu Ciepłowni Przyszłości – jednej z najnowocześniejszych w świecie instalacji grzewczych napędzanych odnawialnymi źródłami energii. Powstała ona w ramach przedsięwzięcia „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”, ogłoszonego w 2021 r. przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, a finansowanego z Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój. Dziś znowu wracam do Lidzbarka i przyznaję, że rozbudza się we mnie nadzieja na spektakularny sukces kolejnego projektu – powiedział dyrektor Jerzy Małachowski.

Projekt badawczo-rozwojowy pozyskiwania ultracennych dla sektorów farmacji i superfood białek – laktoferyny i laktoperoksydazy – wkroczył w kluczową fazę badań. Grupa Polmlek wraz z Uniwersytetem Przyrodniczym z Poznania opracowała założenia do unikatowej technologii produkcji laktoferyny z mleka. Będzie to pierwsza linia w Europie, która ma doprowadzić do uzyskania najczystszej na rynku laktoferyny. Spodziewana czystość to aż 98 proc. laktoferyny w białku.

Laktoferyna to produkt przyszłości, który może pomóc w leczeniu i zapobieganiu ciężkim chorobom, w tym cywilizacyjnym. Jej produkcja w Polsce będzie też szansą na ekspansję dla rodzimej branży rolno-spożywczej.

Przedsiębiorcom i naukowcom wspólnie pracującym nad nowatorskim rozwiązaniem gratulował dr inż. Marcin Kulasek, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

– Innowacyjna koncepcja i technologia, która powstała we współpracy naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu oraz specjalistów z lidzbarskiego Polmleku, jest doskonałym przykładem efektywnej współpracy nauki i biznesu. Współpracy, która, jak widzimy, przynosi realne korzyści dla społeczeństwa – podkreślał minister Marcin Kulasek.

Polska myśl wdrożeniowa od A do Z

Najwyżej oceniony w ramach konkursu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju „Ścieżka SMART” projekt pt. „Opracowanie innowacyjnej, wysokowydajnej technologii pozyskiwania laktoferyny i laktoperoksydazy w celu wprowadzenia na rynek gamy produktów w postaci proszków o najwyższej jakości i czystości”, o wartości blisko 80 mln zł, uzyskał aż 30,5 mln zł dofinansowania z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. Jego realizacja, przewidziana do maja 2027 r., jest możliwa dzięki współpracy świata nauki i przemysłu. Siły połączyli: uczelnia – Uniwersytet Przyrodniczy z Poznania oraz inżynierowie i technolodzy z Grupy Polmlek. Prof. dr hab. Wojciech Białas, współtwórca projektu, pozytywnie ocenia współpracę z Polmlekiem.

– W Grupie Polmlek wszystko było od początku nastawione na konkretny cel, mamy wszystkie zasoby. Działamy wspólnie i spójnie, mój zespół naukowców z technologami oraz inżynierami Polmleku, przy wsparciu właścicieli firmy i zarządu. Udało nam się opracować projekt B+R, który pokazuje, jak silny może być polski przemysł, dzięki synergii. Projekt uzyskał najlepszą ocenę w konkursie NCBR, dzięki czemu dziś jesteśmy już na etapie dopracowywania, szlifowania parametrów poszczególnych podsystemów. Niebawem będziemy mieli pełnowartościowy produkt o jakości światowej, wyprzedzającej innych producentów na rynku europejskim. Zaczynamy badać proszek pod kątem jakości końcowego produktu – podkreśla prof. dr hab. Wojciech Białas, kierownik Katedry Biotechnologii i Mikrobiologii Żywności na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu.

Polska nauka i polski przemysł muszą ściślej współpracować

Dlaczego NCBR postawiło na badania nad pozyskiwaniem cennych białek?

– Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, jako jedna z największych agencji tego typu w Europie, zostało powołane, aby realizować projekty na najwyższym poziomie innowacyjności, angażujące do wspólnego działania biznes i naukę. Mam na myśli projekty, na których efekty czekają odbiorcy nie tylko w naszym kraju, ale – patrząc chociażby na ekspansję firmy Polmlek m.in. w Afryce – można się po nich spodziewać również premiery światowej. Głęboko wierzę, że dzięki połączeniu trzech kluczowych czynników, jakimi są: wysiłki innowatorów, ponad 30,5 mln zł dofinasowania z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki oraz wzorcowa współpraca z NCBR – uda się zrodzony w Lidzbarku Warmińskim projekt zakończyć z wielkim sukcesem – powiedział podczas spotkania prof. dr hab. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

– Korzyści ze sprzedaży produktów opracowanych dzięki technologii pozyskiwania laktoferyny i laktoperoksydazy, a mówimy tu o innowacji produktowej w skali globalnej, będzie czerpała oczywiście sama firma, ale także polska i europejska gospodarka, które muszą dziś skutecznie konkurować z potężnymi rywalami na rynkach światowych. Największe korzyści, bo ważne dla zdrowia, będą jednak czerpać bezpośredni odbiorcy, my wszyscy: niemowlęta, dzieci, dorośli i osoby starsze. Czysta laktoferyna, pozyskana dzięki badaniom naukowym wspieranym przez fundusze europejskie, wzmocni nasz układ odpornościowy i pomoże utrzymać dobre zdrowie – dodał.

Polmlek pionierem sekwencjonowania i frakcjonowania białek

Centrum Badawcze powstało w Lidzbarku Warmińskim – największym zakładzie Grupy Polmlek, tu też prowadzone są badania zmierzające do wdrożenia produkcji na skalę przemysłową. To nie przypadek, że wyzwania opracowania najczystszej w Europie laktoferyny podjął się właśnie Polmlek, europejski lider produkcji i eksportu wysokospecjalistycznych proszków, głównie WPC i laktozy.

– Jako jedyni w Polsce produkujemy na skalę przemysłową laktozę farmaceutyczną. Utrzymujemy ciągły wzrost sprzedaży proszków specjalistycznych na światowych rynkach. Pozyskiwanie laktoferyny to strategiczny krok na drodze badań nad frakcjonowaniem mleka i serwatki. Laktoferyna z Lidzbarka będzie podstawą szerokiej gamy produktów branży farmaceutycznej, ale także suplementów diety – chcemy być obecni szerzej na rynku żywności funkcjonalnej, a nawet beauty, a przede wszystkim wejść na cenny rynek pharmacy – mówi Marcin Witulski, prezes Polmleku. – Prowadzimy rozmowy ze światowymi graczami branży farmaceutycznej o możliwościach kooperacji. Liczymy na to, że prezentacja projektu badawczego na tym etapie pozwoli wzbudzić już dziś zainteresowanie kontrahentów – dodaje.

Nowe otwarcie i strategia rozwoju superfood

Produkcja laktoferyny w Polsce to nie tylko szansa na podbicie nowych rynków (Polmlek eksportuje produkty do ponad 150 krajów), ale także nowe perspektywy i wejście do gry w branży pharmacy.

– Nowe technologia i innowacyjne rozwiązania otwierają nowe drogi, bo cenne białka to nie tylko laktoferyna, ale też inne frakcje, które będziemy niebawem w stanie pozyskać. To krok w nowym kierunku i otwarcie nowych perspektyw – zauważa prof. Wojciech Białas.

– Celem naszej strategii jest tworzenie coraz bardziej szytych na miarę produktów. Wygrywamy dzięki temu nie tylko z niskimi cenami. Zważywszy na fakt, że koszty produkcji rolno-spożywczej są w Europie jednymi z wyższych w ujęciu globalnym, musimy działać innowacyjnie, by nie zostać w tyle za graczami światowymi. Obserwujemy procesy konsolidacji i specjalizacji naszej branży w całej Europie, to także nasz core biznesowy – wysoka specjalizacja produkcji. Dlatego mocno stawiamy na badania i rozwój – puentuje prezes Marcin Witulski.

Laktoferyna – korzyści dla zdrowia

Laktoferyna to białko naturalnie występujące w mleku – zarówno kobiecym, jak i zwierzęcym. Najwięcej laktoferyny znajdziemy w siarze, czyli pierwszym mleku matki, które jest niezwykle bogate w składniki wspierające odporność noworodka. Jej główną funkcją jest wiązanie i transport żelaza, co czyni ją nieocenionym elementem obrony organizmu przed patogenami. Laktoferyna działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo i przeciwzapalnie. Pomaga regulować odpowiedź immunologiczną i chroni organizm przed nadmiernym stanem zapalnym.

Jest cenna dla niemowląt i dzieci: wspiera odporność, wspomaga rozwój mikrobioty jelitowej, chroni przed infekcjami. Dla dorosłych: wzmacnia układ odpornościowy, chroni przed stresem oksydacyjnym, wspiera równowagę mikroflory jelitowej. Dla seniorów: pomaga w walce z przewlekłymi stanami zapalnymi, wspiera zdrowie jelit, poprawia przyswajanie żelaza i może korzystnie wpływać na układ nerwowy.
To naturalny strażnik organizmu – działa subtelnie, ale skutecznie. Dla osób trenujących laktoferyna to ciche wsparcie w regeneracji i utrzymaniu zdrowia.

Nabór Ścieżka SMART realizowany jest w ramach Priorytetu I. Wsparcie dla przedsiębiorców programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.