Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Konferencja upowszechniająca projekt „Uczelnie Przyszłości” przyciągnęła na Uniwersytet Śląski szerokie grono osób, w tym przedstawicieli rządu i Sejmu, naukowców oraz studentów. Mieli oni okazję poznać kilkadziesiąt innowacyjnych projektów rozwijanych przez młodych entuzjastów pod czujnym okiem mentorów.

Młodzi wizjonerzy z wielkimi ambicjami

W formule zbliżonej do „elevator pitch” studentki i studenci przedstawiali pomysły m.in. na chwyty wspinaczkowe na bazie naturalnych surowców skalnych, metodę separacji metali ziem rzadkich, system ostrzegania przed pociągami, kompleksową ocenę jakości wód na Śląsku, a nawet „naleśniki w ruchu” mające tchnąć nowego ducha w branżę gastronomiczną. Pokazywali swoje prototypowe roboty, dla których widzą zastosowanie w szkolnych pracowniach, a także dron przeznaczony dla ratownictwa górskiego. Prezentowali zalążki programu do transkrypcji mowy polskiej i kontekstowej wyszukiwarki prawniczej, która ma bazować na algorytmach sztucznej inteligencji. Nie zabrakło pomysłów służących ochronie zdrowia, jak aplikacja edukacyjna w zakresie budowania zdrowych nawyków żywieniowych czy biosensor do wykrywania genów opornych na antybiotyki. Ciekawość wzbudził także ekosystem na rzecz adaptacji społecznej migrantów z krajów azjatyckich oraz artystyczny i przyjazny środowisku zbiornik na deszczówkę.

Te i inne niezwykłe pomysły studenci wcielają w życie w ramach swoich Indywidualnych Projektów Innowacyjnych (IPI), wokół których budowana jest ich ścieżka kształcenia w projekcie „Uczelnie Przyszłości”. Jest on finansowany ze środków programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego w ramach osi priorytetowej „Innowacje Społeczne”. Wartość projektu to 65,5 mln zł, a dofinansowanie FERS wynosi 62,3 mln zł. Warto dodać, że Komisja Europejska śledzi rozwój tego pomysłu już od jego pilotażu w 2023 roku, który był finansowany z Funduszy Europejskich w Programie Wiedza Edukacja Rozwój.

Studenci pracują z mentorami nie tylko naukowymi, ale także biznesowymi, już od pierwszych lat studiów budując postawy przedsiębiorcze i proklienckie. Przestrzenią, w której biznes ocenia przedsięwzięcia osób studiujących, zanim zaczną je realizować, są Biznesowe Zespoły Innowacyjnego Kształcenia. Chodzi o to, aby pomysły, które są rozwijane z wielkim entuzjazmem, miały zarazem szansę realnie odpowiedzieć na potrzeby zdefiniowanych grup docelowych. Uczestników projektu wspierają w tym m.in. Pracodawcy PR, z którymi podpisano list intencyjny oraz Instytut Kreowania Przedsiębiorczości znany pod marką Startup Academy, który będzie pełnił w projekcie rolę operatora mentorów

Całe przedsięwzięcie realizuje Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w partnerstwie z konsorcjum 12 uczelni:

1. Politechnika Poznańska
2. Politechnika Gdańska
3. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
4. Politechnika Śląska
5. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
6. Uniwersytet Śląski
7. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
8. Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
9. Politechnika Łódzka
10. Politechnika Warszawska
11. Uniwersytet Warszawski
12. Warszawski Uniwersytet Medyczny

Model edukacji spersonalizowanej jako innowacja społeczna

Konferencja upowszechniająca projekt spotkała się z dużym odzewem decydentów, którzy w swoich przemówieniach wyrażali poparcie dla tej idei.

– Stwarzamy wspólnie warunki do tego, żeby studenci byli lepiej wykształceni i mogli podejmować własne próby badawcze – podkreślił prof. dr hab. Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego, gospodarz spotkania.

– Wierzę w naukę. Nauka poszerza horyzonty, daje wiedzę, tolerancję, kulturę i bezpieczeństwo. Będziemy naukę wspierać – powiedział wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty.

– Model edukacji spersonalizowanej jest przełomem. Student staje się architektem własnej ścieżki edukacyjnej. To krok milowy ku wychowaniu liderów przyszłości – stwierdził dr inż. Marcin Kulasek, minister nauki i szkolnictwa wyższego

– Drodzy studenci, rzeczywistość zmienia się w szybkim tempie. Dziś nie wystarczy, że przekażemy wam to, co wiemy. Wy musicie się nauczyć tego, czego my jeszcze nie wiemy. I po to jest projekt „Uczelnie Przyszłości” – wskazała wiceminister funduszy i polityki regionalnej Monika Sikora.

– Na czym polega nasza innowacją społeczna? Zamiast kształcenia „masowego” – relacje mentoringowe, budowanie zaufania między nauką a biznesem i spojrzenie na wyjątkowy potencjał każdej osoby. Drodzy studenci, per aspera ad astra! – apelował prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Główna innowacja w kształceniu testowana w projekcie „Uczelni Przyszłości” to Model Edukacji Spersonalizowanej (MES). Stawia on osobę studiującą w centrum procesu edukacyjnego i daje możliwość dostosowania ścieżki kształcenia do jej potrzeb, zainteresowań i ambicji. W trakcie konferencji przedstawiciele uczelni różnego typu opowiadali o tym, jak MES sprawdza się w praktyce, jaką przynosi satysfakcję i dlaczego zasługuje na globalną promocję, nawet jeśli wiąże się z poważnym zaangażowaniem po stronie kadry naukowo-dydaktycznej oraz administracyjnej (np. zorganizowanie dostępu do laboratoriów dla pojedynczych studentów).

A co o takim podejściu sądzą studenci?

„Chcę zmieniać rzeczywistość. Mogę połączyć pasję ze studiami i zrobić coś dobrego dla innych”, „Kiedy usłyszałem o projekcie, wprost nie mogłem uwierzyć, że nie ma on żadnych wad”, „Podoba mi się możliwość zrobienia pierwszego kroku w biznesie i przygotowanie czegoś innowacyjnego dla ludzi”, „Szukałem wiedzy praktycznej i ten projekt jest bezpiecznym startem mojego pierwszego biznesu”, „Dzięki projektowi mam około 100 nowych znajomych w całej Polsce, dowiedziałam się, jak w praktyce funkcjonują inne uczelnie – i to także jest wielką wartością”.

Podaj dalej, czyli system Buddych

Narodowemu Centrum Badań i Rozwoju bardzo zależy na tym, aby zainicjowane działania nie zamykały się wyłącznie w gronie uczelni partnerskich, ale znajdowały kolejnych promotorów w szkołach wyższych. Stąd pomysł na program Buddych, pokazujących zainteresowanym uczelniom niebędącym Partnerami projektu wszystkie elementy MES (Modelu Edukacji Spersonalizowanej) – od momentu rekrutacji, poprzez wdrażanie indywidualnych projektów innowacyjnych, uczestnictwo w mikrokursach zakończonych mikropoświadczeniami, mentoring, po współpracę z biznesem w Biznesowych Zespołach Innowacyjnego Kształcenia i w zakresie stypendiów projektowych. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jeszcze w tym roku poinformuje zainteresowane uczelnie niebędące Partnerami, jak mogą włączyć się w te działania.

 – Młodzi ludzie szukają celu i sensu we wszystkim, co robią. Czujemy się współodpowiedzialni za przygotowanie ich na sprostanie wyzwaniom, zwłaszcza tym jeszcze nieuświadomionym. Jeśli tego zaniechamy, to sądzę, że na drugiej szali przeważy zjawisko drop-outu. Fantastycznie, że uczelnie różnego typu pokochały i propagują model edukacji spersonalizowanej, indywidualne projekty innowacyjne studentów, system Buddych i wsparcie mentorów. Dzięki temu możemy się dzielić z całą społecznością akademicką tym, co mamy najlepszego – podsumowuje Martyna Kozłowska-Żukowska z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, kierownik projektu „Uczelnie Przyszłości”.

A już w listopadzie rusza na 12 uczelniach Partnerskich nabór na kolejną grupę studentów i studentek, którzy będą testować Model Edukacji Spersonalizowanej, realizując jednocześnie swoje marzenia te naukowe i te biznesowe.

Masz pytania? Napisz do nas: uczelnie.przyszlosci@ncbr.gov.pl