80. rocznica rozbicia więzienia UB
09.09.2025
150 żołnierzy podziemia niepodległościowego dowodzonych przez por. Stefana Bembińskiego „Harnasia” zdobyło więzienie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Radomiu. W wyniku akcji zbrojnej z więzienia UB uwolniono 292 osoby, w tym kilkudziesięciu żołnierzy Armii Krajowej. 9 września br. odbyły się uroczystości upamiętniające te wydarzenia.
Przy udziale asysty honorowej żołnierzy Wojska Polskiego, przedstawiciele administracji państwowej i samorządowej oraz dowódcy służb mundurowych, złożyli kwiaty i zapalili znicze, przy pomniku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Radomsko – Kieleckiego Zgrupowania „Jodła”.
W imieniu wojewody mazowieckiego Mariusza Frankowskiego, wiązankę kwiatów w miejscu pamięci narodowej złożył kierownik Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu Rafał Molga.
Kolejnym punktem uroczystości patriotycznych był przemarsz ulicami miasta w miejsce, gdzie kiedyś mieściło się więzienie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Radomiu. Pod płytą pamiątkową, umieszczoną na frontonie ściany budynku, ponownie oddano cześć i chwałę bohaterom polskiej niepodległości.
Po podniesieniu flagi państwowej na maszt i odśpiewaniu Mazurka Dąbrowskiego przez zgromadzonych, został odczytany Apel Poległych. Następnie kompania Wojska Polskiego oddała salwę honorową. W obecności asysty wojskowej oficjalne delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze. W imieniu wojewody mazowieckiego wiązankę kwiatów złożył kierownik delegatury MUW w Radomiu.
Uroczystości zakończyły się sygnałem trębacza – melodią pieśni „Śpij Kolego”, która jest wyrazem najwyższego szacunku dla żołnierzy, którzy swoje życie oddali za ojczyznę.
W dniu 9 września 1945 r., jeszcze przed przystąpieniem do akcji zbrojnej żołnierze dowodzeni przez por. Stefana Bembińskiego „Harnasia” opanowali kluczowe punkty komunikacyjne w Radomiu. Po rozpoczęciu natarcia na budynek więzienia, po krótkiej i gwałtownej wymianie ognia oraz jedynie trzech stratach własnych, więzienie zostało opanowane. Uwolniono 292 więźniów, w tym kilkudziesięciu żołnierzy AK. Mimo stacjonujących w Radomiu około 3 tys. żołnierzy i funkcjonariuszy NKWD, KBW i UB brawurowa akcja partyzantów zakończyła się sukcesem. Do przeprowadzenia podobnej akcji doszło dwa dni później w Kielcach, gdzie podkomendni tego samego dowódcy, również zajęli i opanowali więzienie UB, z którego także uwolnili przetrzymywanych tam więźniów.
