81. rocznica bitwy pod Dębowym Polem
07.09.2025
Apel Pamięci z udziałem Kompanii Wojska Polskiego z 42. Bazy Lotnictwa Szkolnego w Radomiu i Orkiestry Dętej z Sienna, poprzedził złożenie wieńców i kwiatów pod pomnikiem ku czci ludności cywilnej i żołnierzy Armii Krajowej. To właśnie oni w sierpniu 1944 roku stoczyli bitwę pod Dębowym Polem - Margrabszczyzną, z niemieckimi oddziałami wojskowymi w obronie miejscowej ludności cywilnej.
Aby uczcić pamięć o tym tragicznym wydarzeniu, wojewoda mazowiecki Mariusz Frankowski w liście do uczestników uroczystości skierował następujące słowa:
– Dwudziestego ósmego sierpnia 1944 r. oddział Armii Krajowej ruszył na pomoc mieszkańcom, doświadczającym okrucieństwa ze strony żołnierzy rosyjskich walczących po stronie niemieckiej — własowców, którzy gwałcili kobiety i rabowali mienie. Wywiązała się bitwa pomiędzy partyzantami a Rosjanami wspartymi przez hitlerowców. W odwecie za poniesione podczas niej straty Niemcy spalili osadę i zamordowali siedem osób […] Wraz z Państwem chylę dziś czoło przed cywilnymi ofiarami hitlerowskiego barbarzyństwa, składając im hołd i wyrażając ból spowodowany zadanym im niezawinionym cierpieniem. Oddaję także cześć członkom Armii Krajowej. Ich bohaterska postawa w walce z najeźdźcą stanowi fundament wolnej i niepodległej Polski […] Wszystkim Państwu życzę, aby udział w dzisiejszych uroczystościach był dla Państwa źródłem wzruszeń, które wzmocnią Państwa miłość do ojczyzny i satysfakcję z przynależności do naszego narodu, połączonego dramatyczną, ale także wielką historią – napisał wojewoda mazowiecki.
Po odczytaniu listu kierownik delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu Rafał Molga złożył wiązankę kwiatów w miejscu pamięci narodowej.
Po oficjalnych uroczystościach, które odbyły się w ceremoniale wojskowym miała miejsce inscenizacja tragicznych wydarzeń z udziałem grupy rekonstrukcyjnej, samolotów i sprzętu wojskowego.
28 sierpnia 1944 r. sześćdziesięciu rosyjskich żołnierzy służących w niemieckiej armii tzw. „własowców” dopuściło się gwałtów na miejscowych kobietach oraz rabunku mienia. Na pomoc mieszkańcom ruszyli partyzanci z Armii Krajowej stacjonujący w pobliskich lasach. W wyniku działań zbrojnych wywiązała się bitwa. „Własowców” wsparły inne niemieckie oddziały. W konsekwencji wieś Dębowe Pole została spacyfikowana, a w odwecie Niemcy zamordowali 7 mieszkańców i spalili 20 gospodarstw chłopskich.
