70-lecie działalności Związku Literatów Polskich na Warmii i Mazurach
08.12.2025
W urzędzie odbyła się uroczysta gala z okazji jubileuszu 70-lecia działalności Związku Literatów Polskich na Warmii i Mazurach. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli świata literatury, kultury, nauki oraz mediów, podkreślając znaczenie słowa pisanego dla dziedzictwa i tożsamości regionu.
Gospodarzem uroczystości był prezes olsztyńskiego Oddziału ZLP, Andrzej Cieślak, który w swoim wystąpieniu przypomniał początki powojennego środowiska literackiego na Warmii i Mazurach oraz rolę instytucji wspierających twórców przez poszczególne dekady. O szczególnym znaczeniu młodych pokoleń literatów mówił prof. Andrzej Staniszewski (UWM), prezentując referat dotyczący historii Koła Młodych ZLP w latach 70.
Uroczystość otworzył występ Chóru Our Voice z Działdowa pod dyrekcją Danuty Czeczot, z akompaniamentem Łukasza Jóźwiaka. Następnie studentki Studium Aktorskiego im. Aleksandra Sewruka zaprezentowały interpretacje utworów członków ZLP, tworząc literacką oprawę wydarzenia.
Wicewojewoda Zbigniew Szczypiński, reprezentujący Wojewodę Warmińsko-Mazurskiego, podkreślił w swoim wystąpieniu znaczenie literatury w budowaniu regionalnej wspólnoty:
Literatura od siedmiu dekad pomaga mieszkańcom Warmii i Mazur zrozumieć historię regionu, jego języki, pamięć i wrażliwość. To dzięki pracy twórców możemy pełniej zobaczyć, czym jest nasza tożsamość i jak ją przekazywać kolejnym pokoleniom. Związek Literatów Polskich tworzył i tworzy przestrzeń dialogu, refleksji i piękna – a jego wkład w rozwój kultury naszego województwa jest nie do przecenienia.
Wicewojewoda zwrócił się również bezpośrednio do twórców:
Państwa dorobek, konsekwencja i gotowość do dzielenia się słowem to wartość, która wzmacnia cały region. Serdecznie dziękuję za Państwa pracę i za to, że Warmia i Mazury dzięki literaturze są miejscem bardziej świadomym, otwartym i uważnym.
W imieniu Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wręczono medale i odznaki honorowe. Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” uhonorowano Krzysztofa Daukszewicza. Brązowy Medal otrzymał Jerzy Sałata. Odznakę Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznano Annie Barbarze Czuraj-Struzik, Hannie Szymborskiej, Andrzejowi Cieślakowi, Jerzemu Górczyńskiemu, Jerzemu Szczudlikowi oraz olsztyńskiemu Oddziałowi ZLP.
W trakcie uroczystości zaprezentowano dorobek trzech ważnych środowisk literackich: Bartoszyckiej Grupy Literackiej „Barcja”, Działdowskiej Kuźni Słowa oraz Saloniku Literackiego z Mrągowa. W swoich wystąpieniach przedstawiciele tych grup podkreślali wagę pracy u podstaw – warsztatów, spotkań autorskich, działań edukacyjnych i inicjatyw integrujących lokalne społeczności.
Głos zabrali także przedstawiciele instytucji współpracujących ze środowiskiem literackim, akcentując rolę literatury w kształtowaniu społecznej refleksji oraz znaczenie współpracy między ZLP a Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim, m.in. w ramach projektu „Żywe kultury Literatury”.
Galę zakończył recital Krzysztofa Daukszewicza, który w charakterystyczny dla siebie sposób połączył humor z refleksją nad współczesnością oraz kulturą regionu.