Pamięć o Gajrowskich. Oddano hołd poległym w mazurskiej bitwie
16.02.2020
Przed Panteonem Żołnierzy Niezłomnych w Orłowie odbyły się obchody 74. rocznicy bitwy pod Gajrowskimi. W uroczystości uczestniczył Wojewoda Warmińsko-Mazurski Artur Chojecki oraz parlamentarzyści, przedstawiciele administracji państwowej i samorządów.
Zgromadzeni wspólnie upamiętnili żołnierzy 3. Wileńskiej Brygady Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, poległych 16 lutego 1946 roku w starciu z jednostkami sowieckiej i polskiej służby bezpieczeństwa oraz żołnierzami komunistycznego Ludowego Wojska Polskiego. Starcie zbrojne na skraju Puszczy Boreckiej było największą bitwą polskiego podziemia niepodległościowego z komunistami na Mazurach. W lutym 1946 roku ok. 130 żołnierzy Narodowego Zjednoczenia Wojskowego zostało zaatakowanych podczas postoju przez ponad dziesięciokrotnie liczniejszą grupę sowieckich i polskich sił bezpieczeństwa oraz Ludowego Wojska Polskiego.
Historycy szacują, że w bitwie pod Gajrowskimi zginęło od jedenastu do dwudziestu żołnierzy brygady. Część pogrzebała mieszkanka Gajrowskich, Stefania Gazda, za co w latach 90. została uhonorowana Krzyżem Odrodzenia Polski. O leśnym grobie pamiętali potomkowie zabitych żołnierzy.
Fundacja Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” przeprowadziła ekshumację żołnierzy. Pięć lat temu odbył się tu pierwszy państwowy pogrzeb niezłomnych w Polsce. Do chwili obecnej zidentyfikowano jedną ofiarę por. Jana Boguszewskiego ps. „Bitny”.
W ubiegłym roku na polu jednego z rolników ekshumowano szczątki 10. ofiary starć pod Gajrowskimi. Dołączy do Panteonu Żołnierzy Wyklętych na cmentarzu w Orłowie.
