Sprawozdanie zawiera informacje o stanie prac inwestycyjnych w zakresie gospodarki ściekowej, m.in. realizacji systemów zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych, gospodarki osadowej oraz finansowania inwestycji w aglomeracjach ujętych w KPOŚK.

Dokument powstał na podstawie przedłożonych ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej corocznych sprawozdań z realizacji Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych, opracowanych przez PGW WP w oparciu o dane uzyskane z aglomeracji. Sprawozdania z realizacji Programu przedstawiły:

• w 2020 r. – 1 554 aktywne aglomeracje,
• w 2021 r. – 1 534 aktywne aglomeracje.

W 1 534 aglomeracjach zamieszkuje około 27,7 mln mieszkańców, z których 26,6 mln korzysta z sieci kanalizacyjnej, około 952 tys. jest obsługiwanych przez tabor asenizacyjny, a 96 tys. korzysta z systemów indywidualnych. W latach 2020 i 2021 na terenie aglomeracji wybudowano 5 100 km sieci kanalizacyjnej, w tym 3 935 km sieci grawitacyjnej. W wyniku realizacji budowy tej sieci, liczba mieszkańców korzystających z usług kanalizacyjnych wzrosła o 823 343 osoby. Ponadto zmodernizowano 1 482 km sieci istniejącej. W tym okresie przeprowadzono także 392 inwestycje dotyczące oczyszczalni ścieków komunalnych, z czego:

• wybudowano 36 oczyszczalni,
• zmodernizowano 131 oczyszczalni,
• dokonano modernizacji części osadowej na 53 oczyszczalniach,
• rozbudowano 11 oczyszczalni,
• przeprowadzono inwestycje łączne w zakresie modernizacji i rozbudowy oczyszczalni na 87 obiektach,
• zlikwidowano 11 oczyszczalni.

Na koniec 2021 r. wymagany stopień obsługi zbiorczymi sieciami kanalizacyjnymi został osiągnięty w 813 aglomeracjach, co stanowi 53% wszystkich aglomeracji. Według danych 471 aglomeracji spełnia wymagania dotyczące jakości oczyszczanych ścieków (29,8% wszystkich aglomeracji). Dane wykazały również, że 753 aglomeracje posiadają oczyszczalnie komunalne, których łączna wydajność wyrażona w RLM (równoważna liczba mieszkańców), odpowiada lub jest większa od RLMrz (RLM rzeczywista) aglomeracji, co stanowi 49,1% wszystkich aglomeracji. Ponadto 713 aglomeracji spełnia wymagania dotyczące jakości oczyszczanych ścieków, co stanowi 46,5% wszystkich aglomeracji. Zgodnie z zasadą hierarchiczności dyrektywy ściekowej, jeżeli aglomeracja nie spełnia wymogu w zakresie warunku wynikającego z art. 3 dyrektywy ściekowej, to uznaje się, że równocześnie nie spełnia pozostałych warunków dyrektywy. Łącznie wszystkie warunki spełniało 713 aglomeracji (46,5% wszystkich aglomeracji) o RLMrz równej 15 398 676, co stanowi 41,7% RLMrz wszystkich aglomeracji.

Nakłady finansowe poniesione w latach 2020-2021 na budowę, rozbudowę lub modernizację oczyszczalni ścieków oraz budowę i modernizację sieci kanalizacyjnej wyniosły około 10,803 mld zł, w tym:

• 5,773 mld zł (53,4%) wydatkowano na budowę i modernizację sieci,
• 5,030 mld zł (46,6%) wydatkowano na inwestycje związane z oczyszczalniami.

Największy udział w finansowaniu inwestycji w zakresie gospodarki ściekowej mają środki własne gmin wynoszące 49,6% ogólnej wartości nakładów finansowych oraz fundusze zagraniczne stanowiące 21%. Pozostałe nakłady pochodziły z funduszy ekologicznych i stanowiły ok. 10,3% oraz z innych źródeł finansowania – 19,2%.