Komenda Główna
Państwowej Straży Pożarnej

W okresie jesienno-zimowym, w naszym kraju w mieszkaniach i domach jednorodzinnych wzrasta ryzyko powstania pożarów. Najczęściej dochodzi do nich w wyniku wad, albo niewłaściwej eksploatacji urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych. W tym samym okresie odnotowywany jest także wzrost liczby zatruć tlenkiem węgla, zwanym "cichym zabójcą", gdyż jest niewidoczny oraz nie ma smaku, ani zapachu.

Sezon grzewczy: 1 października – 31 marca.

Kampania obejmuje kilka obszarów działań, m.in. edukację, informację i promocję, a jej głównymi odbiorcami są dzieci i młodzież oraz seniorzy. Edukacja najmłodszych stanowi inwestycję w przyszłość – dzieci chętnie dzielą się zdobytą wiedzą z dorosłymi, przyczyniając się tym samym do wzrostu świadomości całych rodzin w zakresie bezpieczeństwa pożarowego. Głównym celem kampanii jest zmniejszenie liczby ofiar pożarów i zatruć tlenkiem węgla w mieszkaniach i domach jednorodzinnych.

Cele szczegółowe obejmują: 

1. popularyzację  wiedzy na temat zagrożeń związanych z pożarem w mieszkaniach lub domach jednorodzinnych, 
2. zwiększenie świadomości zagrożeń związanych z emisją tlenku węgla, 
3. propagowanie zasad prawidłowej ewakuacji,
4. popularyzację właściwych sposobów powiadamiania służb ratowniczych. 

Istotne jest uświadomienie odbiorcom kampanii korzyści wynikających z zamontowania i odpowiedniej eksploatacji autonomicznych czujek dymu i tlenku węgla w mieszkaniach i domach jednorodzinnych. Równie ważne jest przypomnienie właścicielom i zarządcom budynków o obowiązku okresowego dokonywania przeglądów i czyszczenia przewodów kominowych oraz sprawdzenia instalacji wentylacyjnej.

Główny przekaz kampanii 

• Każdego roku w naszych mieszkaniach i domach powstaje kilkadziesiąt tysięcy pożarów w przestrzeniach mieszkalnych i ponad tysiąc zatruć tlenkiem węgla. Dom jest miejscem, w którym każdy z nas czuje się najbezpieczniej. A mimo to właśnie tam ginie największa liczba osób, a ofiarami pożarów są najczęściej ich sprawcy.
• Tlenek węgla to bardzo trujący gaz. Nie jest on wyczuwalny przez ludzkie zmysły.
• W okresie grzewczym wzrasta ryzyko powstania pożarów i zatruć tlenkiem węgla w przestrzeniach mieszkalnych.
• Co roku, a zwłaszcza przed rozpoczęciem sezonu grzewczego, należy wykonać obowiązkowe okresowe przeglądy i czyszczenie przewodów kominowych oraz sprawdzić instalację wentylacyjną.
• Państwowa Straż Pożarna rekomenduje instalowanie autonomicznych czujek dymu i tlenku węgla.
• Państwowa Straż Pożarna przypomina o obowiązku właściwego utrzymania stanu technicznego autonomicznych czujek dymu i tlenku węgla. Osobom starszym strażacy gotowi są pomóc w zamontowaniu autonomicznej czujki lub wymianie w niej baterii.
• Państwowa Straż Pożarna zwraca uwagę na fakt, że autonomiczna czujka tlenku węgla nie zastępuje przeglądu technicznego przewodów wentylacyjnych i kominowych.

Od 1 stycznia 2030 roku wchodzi powszechny obowiązek montażu urządzeń do wykrywania dymu i tlenku węgla* we wszystkich domach i mieszkaniach w Polsce.

* czujki tlenku węgla tylko w pomieszczeniach, gdzie odbywa się proces spalania paliwa: stałego, ciekłego lub gazowego.

Czym jest tlenek wegla?

Tlenek węgla (potocznie nazywany czadem) i określany jako „cichy zabójca” to bezbarwny, bezwonny, pozbawiony smaku silnie trujący gaz, powstający przy niepełnym spalaniu paliw, takich jak gaz, węgiel, drewno czy olej. Wdychanie tlenku węgla o wysokim stężeniu blokuje transport tlenu do organizmu czego skutkiem jest hipoksja - niedotlenienie tkanek, która prowadzi do silnego zatrucia, a nawet śmierci.

Objawy zatrucia tlenkiem węgla

Nie wolno bagatelizować bólu i zawrotów głowy, duszności, senności, osłabienia, przyspieszonej czynności serca – mogą one być sygnałem, że ulegamy zatruciu tlenkiem węgla. W takiej sytuacji należy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć porady lekarskiej.

Jak ratować zaczadzonego?

Jeśli widzisz nieprzytomną osobę w zamkniętym pomieszczeniu, a w nim ...

... to prawdopodobnie osoba ta uległa zaczadzeniu! Jak najszybciej zapewnij jej dopływ świeżego powietrza!

 

Jak zapobiegać zatruciu tlenkiem węgla?

Pamiętaj!
Tylko czujka tlenku węgla pozwoli Ci stwierdzić obecność czadu w pomieszczeniu. Jeśli posiadasz w domu piecyk gazowy bądź kominek zapoznaj się z poniższymi wskazówkami dotyczącymi bezpieczeństwa:

	zapewnij mikrowentylację okien i drzwi
	nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych
	wietrz regularnie pomieszczenia
	zadbaj o sprawność instalacji wentylacyjnej i kominowej - rób regularnie przeglądy kominiarskie nie rzadziej niż raz w roku
	dokonuj okresowych przeglądów instalacji gazowej nie rzadziej niż raz w roku. Najlepiej przed sezonem grzewczym (np. jesienią)
	zamontuj czujkę tlenku węgla w pomieszczeniu, gdzie odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego
	nie dogrzewaj pomieszczeń kuchenką gazową
	nie rozpalaj grilla w zamkniętych pomieszczeniach (np. w przedsionkach/namiotach przyczep kempingowych)

PRZYPOMINAMY!

Zgodnie z § 34 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7.06 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 poz.719), w obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych:

• cztery razy w roku w domach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem),
• dwa razy w roku w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym,
• co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych,
• co najmniej raz w roku usuwamy zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych.

Z kolei art. 62 ust. 1 pkt 1 c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz.1624) zobowiązuje właścicieli i zarządców bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).

Opracowanie: Wydział Prewencji Społecznej KG PSP

Statystyki

Liczba zdarzeń związanych z tlenkiem węgla, liczba poszkodowanych i ofiar śmiertelnych w wybranych zimowych sezonach grzewczych:

	liczba zdarzeń	poszkodowani	ofiary śmiertelne
2010/2011	5653	2177	111
2011/2012	3690	1774	106
2012/2013	3817	2216	91
2013/2014	3824	2290	61
2014/2015	3559	2007	58
2015/2016	3878	2229	50
2016/2017	4525	2849	61
2017/2018	4343	2659	71
2018/2019	3842	2024	52
2019/2020	3074	1447	37
2020/2021	2756	1187	43
2021/2022	2435	988	43
2022/2023	2552	1087	54
2023/2024	4350	1468	53
2024/2025	2539	1087	42