Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

W uroczystości, której gospodarzem był rektor-komendant WAT gen. bryg. prof. dr hab. inż. Przemysław Wachulak, uczestniczyła w czwartek, 28 sierpnia br., delegacja Ministerstwa Obrony Narodowej na czele z wicepremierem, ministrem obrony narodowej Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem.

– Niezwykły moment. Wojsko Polskie zdobywa kolejne zdolności w kosmosie. Działamy w każdej przestrzeni. Budowa bezpieczeństwa Polski, naszych mieszkańców, naszych rodaków – to jest zadanie wszechstronne. To jest zadanie, które wymaga działalności w każdej domenie: na lądzie, na morzu, w powietrzu, w cyberprzestrzeni i w przestrzeni kosmicznej. Wojsko Polskie jest obecne w kosmosie. Jego obecność będzie jeszcze silniej zaznaczona w najbliższych tygodniach i miesiącach. Dzisiejsze otwarcie – uruchomienie Centrum Kontroli Misji Satelitarnych – jest jednym z kluczowych momentów zdobywania zdolności obserwowania, oddziaływania, a w tym wszystkim – zapewniania bezpieczeństwa – powiedział szef MON.

Segment naziemny WAT to infrastruktura do obsługi obserwacyjnych misji satelitarnych. Zadania związane z obsługą takich misji to realizacja połączeń komunikacyjnych z satelitami, monitorowanie stanu satelity, planowanie obserwacji i manewrów orbitalnych oraz reagowanie w sytuacjach awaryjnych.

– Mamy cztery programy – GLOB, mikroGLOB, MikroSAR oraz program PIAST. Każdy ma za zadanie wynieść na orbitę satelity różnej wielkości i różnego przeznaczenia – wyliczał wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. – W listopadzie tego roku pierwsze polskie satelity zostaną umieszczone na orbicie – zarówno nanosatelity w programie PIAST, jak i satelity zakupione z firmy ICEYE – zapowiedział.

NCBR inwestuje w projekt PIAST

Jednym ze świadków pomyślnego kontaktu z satelitą X-35 ICEYE, przeprowadzonego z Centrum Kontroli Misji Satelitarnych WAT, był zaproszony na to wydarzenie prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Nasza instytucja, znana jako kluczowy ośrodek wspierania i tworzenia innowacyjnych rozwiązań, ma bowiem swój wkład w to dzieło polskiej myśli technologicznej.

– Choć od początku miałem przekonanie, że wszystko przebiegnie zgodnie z planem, to jednak emocje związane z oczekiwaniem na połączenie były ogromne. Zapamiętam ten moment na długo. Takie wydarzenia pokazują, że inwestowanie w nowoczesne technologie ma sens. Wielką wartością jest również to, że zainteresowani stworzoną na WAT wyjątkową pod wieloma względami infrastrukturą są studenci tej uczelni, którzy licznie się stawili, aby poznać szczegóły tego, co właśnie się dokonało – mówi prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Segment Naziemny WAT posłuży operacyjnemu zarządzaniu satelitami projektu PIAST, który jest współfinansowany przez NCBR w ramach programu SZAFIR zainicjowanego przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Z uwagi na swoje szerokie możliwości oraz zastosowanie profesjonalnych standardów używanych w komunikacji satelitarnej może on stanowić element krajowej sieci stacji naziemnych. Jest realizowany jako inwestycja długoterminowa.

Liderem projektu PIAST (pełna nazwa: „Nanosatelitarna konstelacja optoelektronicznego rozpoznania obrazowego PIAST – Polish ImAging SaTellites”) jest Wojskowa Akademia Techniczna. W skład konsorcjum wchodzą jednostki naukowe i przedsiębiorstwa: Centrum Badań Kosmicznych PAN, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa, Creotech Instruments S.A., Scanway Sp. z o.o. i PCO S.A. Jak poinformował rektor WAT, projekt PIAST już jesienią tego roku zakończy się wyniesieniem w kosmos trzech polskich nanosatelitów. Będą one służyły celom wojskowym, głównie w zakresie obserwacji i rozpoznania.

– Centrum Kontroli Misji Satelitarnych wpisuje się w działania na rzecz stałego podnoszenia kompetencji Sił Zbrojnych w sterowaniu misjami satelitarnymi – m.in. w zakresie rozpoznania elektronicznego pułapu satelitarnego. Będzie mogło również wykonywać zadania dla tworzonego komponentu wojsk kosmicznych. Ma kluczowe znaczenie dla realizacji projektów naukowo-badawczych w Wojskowej Akademii Technicznej, w tym naszego flagowego projektu PIAST, i dla rozwoju polskich firm sektora kosmicznego, z którymi współpracujemy, ale przede wszystkim dla rozwoju naszych Sił Zbrojnych – powiedział rektor-komendant WAT gen. bryg. prof. dr hab. inż. Przemysław Wachulak. Podziękował jednocześnie za „ogromne wsparcie merytoryczne i finansowe” Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Krok w przyszłość

Otwierając Centrum Kontroli Misji Satelitarnych, Wojskowa Akademia Techniczna zrobiła krok w przyszłość: nie tylko dysponuje infrastrukturą i kompetencjami niezbędnymi do samodzielnego prowadzenia operacji satelitarnych. Będzie również szkolić przyszłych operatorów systemów satelitarnych.

Segment naziemny WAT to – jak informuje uczelnia – w pełni zintegrowany system do obsługi obserwacyjnych misji satelitarnych. Umożliwia obsługę każdej misji satelitarnej działającej w pasmach S i X.

Pierwszym z elementów systemu jest antena nadawczo-odbiorcza wraz z urządzeniami towarzyszącymi, takimi jak system pozycjonowania, tory radiowe, modemy i serwer czasu. Antena Legion400 o średnicy 3,9 m jest umieszczona w kopule ochronnej, która minimalizuje negatywny wpływ warunków atmosferycznych na instalację, a tym samym na jakość połączeń. Drugi komponent to Centrum Kontroli Misji wyposażone w kilka stanowisk operatorskich z oprogramowaniem do zarządzania i kontroli misji – MCS (Mission Control Software). Oprogramowanie Terma Ground Segment Suite zapewnia wsparcie dla wszystkich zadań związanych z obsługą satelitów.

Segment Naziemny Wojskowej Akademii Technicznej został stworzony w latach 2024–2025. To efekt współpracy Wydziału Inżynierii Lądowej i Geodezji WAT z partnerami technologicznymi z Polski i Europy (KenBIT Sp. z o.o., Safran Data Systems, Terma GmbH, Leaf Space S.p.A).

Sięgnij po Fundusze Europejskie na technologie cyfrowe i innowacje w ramach głębokich technologii w programie STEP

Przykład Wojskowej Akademii Technicznej jest jednym z tych, które pokazują, że współpraca naukowców z przedsiębiorcami przynosi wspaniałe rezultaty. Również szukasz możliwości, aby realizować projekty o przełomowym potencjale w obszarze technologii cyfrowych i innowacji w ramach głębokich technologii? Przypominamy, że już we wrześniu Narodowe Centrum Badań i Rozwoju rozpocznie przyjmowanie wniosków w dwóch kolejnych naborach (Ścieżka A i Ścieżka B) w ramach programu STEP, czyli Platformy Technologii Strategicznych dla Europy. Jest to inicjatywa, na której bardzo zależy Komisji Europejskiej i dzięki której także Polska może bardzo skorzystać. 

– Poszukujemy projektów, które podejmą m.in. takie tematy, jak zaawansowana łączność i nawigacja, zaawansowane technologie cyfrowe w zakresie np. technologii kwantowych klasy kosmicznej, technologii sztucznej inteligencji na rzecz komputerowego rozpoznawania obrazów oraz zaawansowanej łączności i nawigacji, a także rozwoju systemów autonomicznych, w tym w kosmosie. Na działanie to przeznaczymy 300 mln zł z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki – mówi dyrektor prof. Jerzy Małachowski.

W naborach NCBR o dofinansowanie mogą ubiegać się przedsiębiorstwa oraz ich konsorcja z innymi przedsiębiorstwami, organizacjami badawczymi lub organizacjami pozarządowymi, które prowadzą działalność w obszarze technologii cyfrowych. 

Technologie krytyczne oraz technologie ich łańcuchów wartości rozwijane będą w ramach projektów badawczo-rozwojowych, obejmujących badania przemysłowe i prace rozwojowe albo tylko prace rozwojowe, dofinansowane przez NCBR w dwóch ścieżkach:

• Ścieżka A – dla projektów badawczo-rozwojowych, które wnoszą na rynek wewnętrzny UE innowacyjny lub najnowocześniejszy lub przełomowy element o znaczącym potencjale gospodarczym (wymagana jest kombinacja co najmniej dwóch z tych elementów),
• Ścieżka B – dla projektów badawczo-rozwojowych, które przyczyniają się do ograniczania lub zwalczania strategicznej zależności Unii.

Realizowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju nabór programu STEP w obszarze technologii cyfrowych i deep tech jest realizowany w ramach Priorytetu 5. „Wsparcie projektów realizujących cele inicjatywy STEP” programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.

Więcej informacji oraz regulaminy naborów:

ŚCIEŻKA A     ŚCIEŻKA b