Ministerstwo Finansów - Krajowa Administracja Skarbowa

• Kluczowymi priorytetami Ministerstwa Finansów w ramach polskiej prezydencji w Radzie UE były szeroko rozumiane bezpieczeństwo Wspólnoty oraz poprawa jej konkurencyjności.
• W ramach prac nad finansowaniem bezpieczeństwa i obronności, polska prezydencja osiągnęła m.in. uruchomienie instrumentu SAFE i uelastycznienie reguł fiskalnych.
• Do działań, które pozwolą zwiększyć konkurencyjność europejskiej gospodarki należą m.in. przyjęcie dyrektywy „stop the clock”, skrócenie cyklu rozrachunku papierów wartościowych (T+1), porozumienie ws. pakietu dot. ram zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów (CMDI) oraz przyjęcie pakietu dot. podatku VAT w epoce cyfrowej (VIDA).
• Dzięki intensywnej pracy zespołu polskiej prezydencji pod koniec czerwca został również przyjęty mandat do rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską w sprawie Unijnego Kodeksu Celnego.
• W trakcie przewodnictwa Polski w Radzie UE, Ministerstwo Finansów przewodniczyło sześciu posiedzeniom Rady ECOFIN, ponad dwustu spotkaniom, posiedzeniom grup roboczych i komitetów oraz blisko pięćdziesięciu trilogom.

Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej była czasem, w którym Ministerstwo Finansów realnie kształtowało przyszłość europejskiej gospodarki. Jej podstawą mają być deregulacje, wzmocnienie konkurencyjności i aktywizacja rynku. Skutecznie prowadziliśmy skomplikowane procesy legislacyjne, udowadniając, że możemy być liderem europejskiej debaty gospodarczej. Stworzyliśmy bardzo solidne fundamenty potrzebne do rozwoju europejskiej gospodarki

-  powiedział Andrzej Domański minister finansów.

Obronność

Jednym z głównych priorytetów Ministerstwa Finansów w trakcie polskiej prezydencji było finansowanie obronności. Temat ten był wielokrotnie poruszany na forum Rady ECOFIN, gdzie omawiano potrzebę inwestycji w europejski przemysł zbrojeniowy. Pod przewodnictwem polskiej prezydencji został wypracowany instrument SAFE (Security Action for Europe) – mechanizm pożyczkowy gwarantowany przez budżet UE, który umożliwi finansowanie wspólnych zamówień sprzętu i uzbrojenia.

SAFE jest z pewnością jednym z największych osiągnięć polskiej prezydencji. Dzięki naszemu sprawnemu działaniu został zatwierdzony przez Radę UE pod koniec maja 2025 r. Daje on możliwość niskooprocentowanych pożyczek na wydatki wojskowe w łącznej wysokości do 150 mld euro

– zaznaczył minister.

W styczniu Polska zainicjowała dyskusję między państwami członkowskimi a Komisją na temat tego jak promować wydatki na obronę w nowych unijnych ramach budżetowych. W marcu Komisja Europejska zaproponowała uruchomienie tzw. krajowej klauzuli wyjścia, umożliwiającej zwiększenie wydatków na obronność, pomimo wcześniej zaleconych limitów dla tempa wzrostu wydatków. Komisja, proponując skoordynowane zastosowanie tej klauzuli, zaczęła promować całkowite wydatki na obronę, tak jak proponowała Polska. Komisja wzięła również pod uwagę inne polskie propozycje zgłoszone w debacie UE, takie jak konieczność odniesienia się do okresu sprzed wojny w Ukrainie podczas analizy wzrostu wydatków na obronę lub konieczność uwzględnienia długości kontraktów wojskowych.

To, co jeszcze niedawno wydawało się niemożliwe, staje się możliwe. Uwzględnienie zgłaszanych postulatów znacząco zwiększa zarówno skalę, jak i czas wykorzystywania elastyczności w ramach obowiązujących reguł. Już 16 państw członkowskich, w tym Polska, zdecydowało się na aktywizację klauzuli, co świadczy o rosnącym konsensusie wokół potrzeby dostosowania do aktualnych wyzwań

– powiedział minister finansów Andrzej Domański.

Dodatkowo, polska prezydencja skutecznie przeprowadziła proces zmiany Statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), usuwając ograniczenie w postaci współczynnika dźwigni finansowej. Dzięki temu, EBI będzie mógł zwiększyć swoje roczne zaangażowanie inwestycyjne w UE do poziomu nawet 100 mld euro. Zmiana ta pozwoli na kierowanie większych środków na kluczowe cele, w tym bezpieczeństwo i obronność, czyniąc z EBI istotny filar wspierania zdolności obronnych Unii. Ważnym zadaniem dla Europy jest również wymóg lokowania inwestycji sektora obronnego na jej terenie. W konsekwencji będzie to miało pozytywny wpływ  na wzrost gospodarczy.

Konkurencyjność

Polska prezydencja aktywnie pracowała nad tworzeniem warunków sprzyjających wzrostowi konkurencyjności dla europejskich przedsiębiorstw, w tym nad pakietem Omnibus I, który zawiera uproszczenia w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, czyli w raportowaniu w obszarach środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego (ESG). 16 kwietnia 2025 r. przyjęto tzw. dyrektywę „stop the clock”, która odracza o dwa lata obowiązki sprawozdawcze wynikające z dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive).

Dzięki staraniom polskiej prezydencji przyjęto konkluzje w sprawie programu  uporządkowania i uproszczenia przepisów podatkowych (tzw. tax decluttering). Program ten ma zmniejszyć obciążenia administracyjne, regulacyjne i sprawozdawcze w drodze eliminacji nieracjonalnych, nakładających się regulacji, a także zwiększenia jasności przepisów podatkowych. Działania te ułatwią funkcjonowanie nie tylko przedsiębiorstwom, ale wszystkim obywatelom Unii Europejskiej.

Kolejne uproszczenia w obszarze podatkowym wynikają z przyjęcia dyrektywy zmieniającej dyrektywę o współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (DAC9).

Dyrektywa DAC9 jest ściśle związana z tzw. dyrektywą filaru drugiego, która przenosi na poziom UE reguły minimalnego opodatkowania, wcześniej wypracowane na forum OECD (tzw. GloBE). Dyrektywa DAC9 umożliwia centralne raportowanie w Unii Europejskiej na potrzeby dyrektywy GLoBE oraz zapewnia automatyczną wymianę informacji podatkowych między państwami członkowskimi. Oznacza to mniej biurokracji po stronie dużego biznesu zlokalizowanego w UE.

Rynki kapitałowe

Ministerstwo Finansów rozpoczęło dyskusję nad nową strategią Unii Oszczędności i Inwestycji oraz prowadziło prace nad kilkoma istotnymi propozycjami legislacyjnymi, mającymi na celu wprowadzenie uproszczeń.

Ułatwienie dostępu do finansowania ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw. Dzięki pracy naszych ekspertów zostało przyjęte rozporządzenie skracające cykl rozrachunku papierów wartościowych z 2 na 1 dzień roboczy (CSDR – Central Securities Depositories Regulation, tzw. T+1). Oprócz tego polska prezydencja doprowadziła do przyjęcia rozporządzenia ws. wymogów sprawozdawczych (Reporting Requirements Regulation), którego celem jest m. in. ułatwienie wymiany informacji pomiędzy organami nadzoru finansowego.

Do sukcesów polskiej prezydencji należy również przyjęcie rozporządzenia, które modyfikuje zmieniające wymogi kapitałowe dla instytucji kredytowych (CRR – Capital Requirements Regulation w zakresie NSFR – Net Stable Funding Ratio). Pozwoli to na zabezpieczenie konkurencyjności rynku obligacji skarbowych UE.

Polska prezydencja sfinalizowała prace nad pakietem PSD3/PSR, który zwiększy ochronę konsumentów przed oszustwami płatniczymi, wzmocni pozycję FinTechów i ułatwi dostęp do systemów płatności dla podmiotów spoza sektora bankowego.

Kolejnym osiągnięciem jest wstępne porozumienie polityczne z Parlamentem Europejskim w sprawie pakietu CMDI – przeglądu ram zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów. Pakiet pozwoli wzmocnić zarządzanie kryzysowe w sektorze bankowym i umożliwi skuteczniejszą restrukturyzację małych i średnich banków zagrożonych upadłością. Pakiet przyczyni się również do usprawnienia mechanizmów i procedur restukturyzacyjnych oraz wzmocni stabilność unijnych systemów bankowych, a tym samym zapewni lepszą ochronę deponentów.

Nie popieramy projektów, które nadmiernie komplikują unijne przepisy bez wyraźnej korzyści dla obywateli i rynku. Dlatego w trakcie naszej prezydencji postawiliśmy na jakość prawa, a nie na ilość. W praktyce oznaczało to także wstrzymanie prac nad projektami, które nadmiernie komplikowałyby unijne przepisy. Dotyczy to m.in. strategii inwestycji detalicznych (Retail Investment Strategy) i dostępu do danych finansowych (FIDA), gdzie obecne rozwiązania są zbyt złożone i nie przynoszą oczekiwanej wartości dodanej

– podkreślił Andrzej Domański.

Unia Celna

W obliczu globalnych wyzwań i szybkich zmian w handlu międzynarodowym Unia Europejska potrzebuje zmienionego i nowocześniejszego podejścia do polityki celnej. Dzięki intensywnej pracy zespołu polskiej prezydencji oraz ekspertów Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), pod koniec czerwca został przyjęty mandat do rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską w sprawie Unijnego Kodeksu Celnego, co bardzo istotnie przybliżyło UE do przyjęcia nowych rozwiązań odpowiadających wyzwaniom współczesnego świata.

Reforma celna jest dla UE strategiczną koniecznością. Chcemy odpowiednio reagować na wyzwania w coraz bardziej złożonym globalnym otoczeniu. Przedstawione propozycje mają wprowadzić nowoczesną i przyszłościową unię celną, która będzie chronić jednolity rynek oraz dbać o nasze bezpieczeństwo gospodarcze

– powiedział Andrzej Domański, minister finansów.

Reforma Unii Celnej ma na celu uproszczenie procesów celnych, obniżenie kosztów zgodności dla administracji i biznesu oraz wzmocnienie ochrony jednolitego rynku i interesów finansowych UE. Uzgodnienie kompromisowego tekstu nowego Unijnego Kodeksu Celnego to ważny krok w stronę bardziej odpornego i sprawnego systemu celnego.

Łatwiejsze podatki

Kolejnym sukcesem polskiego zespołu jest jednomyślne uzgodnienie dyrektywy VAT w zakresie opodatkowania importu towarów i sprzedaży na odległość towarów importowanych. Jest to realizacja jednego z ważnych priorytetów, jakim jest dalsze uszczelnianie systemu VAT w obszarze handlu elektronicznego. Dyrektywa ta stanowi odpowiedź na dynamiczny rozwój sektora e-commerce i gwałtowny wzrost liczby małych przesyłek z krajów trzecich, które trafiają do unijnych konsumentów. Platformy cyfrowe przejmą odpowiedzialność za rozliczenie VAT od importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 Euro. Otrzymają w ten sposób wyraźną zachętę do skorzystania z punktu kompleksowej obsługi importu (Import One Stop Shop – IOSS), bo tylko w tej procedurze VAT jest należny od sprzedaży na odległość, a sam import podlega zwolnieniu. Nie jest też wtedy wymagana rejestracja w każdym państwie członkowskim konsumenta.

Za polskiej prezydencji przyjęto też formalne dyrektywy modernizujące prawo podatkowe. Największe zmiany w VAT wprowadza tzw. pakiet VIDA („VAT in the Digital Age”), którego celem jest m.in. unowocześnienie obowiązków raportowania poprzez wprowadzenie sprawozdawczości cyfrowej (e-fakturowania); wprowadzenie odpowiedzialności platform cyfrowych w zakresie usług krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego oraz uproszczenie obowiązków rejestracyjnych.

Kolejna przyjęta zmiana dyrektywy VAT dotyczy elektronizacji świadectwa potwierdzającego możliwość dokonywania zakupów ze zwolnieniem z VAT dla określonych podmiotów (m.in. organizacji międzynarodowych).

Działania na innych płaszczyznach

Polska prezydencja zainicjowała również prace nad budżetem UE na 2026 r., formułując wytyczne dla Komisji Europejskiej. W centrum tych wytycznych znalazła się potrzeba zapewnienia odpowiedniego poziomu finansowania dla kluczowych programów unijnych. Równolegle, po stronie dochodowej budżetu UE, prezydencja zainicjowała pogłębioną debatę na temat przyszłości zasobów własnych Unii. Powinny one zarówno wspierać konkurencyjność gospodarki UE, ale również respektować zasadę sprawiedliwego podziału obciążeń między państwami członkowskimi, z uwzględnieniem różnic w poziomie ich zamożności.

Polska prezydencja wniosła realny wkład w budowanie silniejszej i bardziej konkurencyjnej Unii Europejskiej. Stworzyła nowe narzędzia finansowania obronności, wzmocniła bezpieczeństwo ekonomiczne Wspólnoty, zainicjowała proces upraszczania regulacji, przyjmując pierwsze decyzje w tym zakresie oraz znacząco przyspieszyła reformę Unii Celnej. Jesteśmy dumni, że nasza prezydencja nie tylko narzuciła ambitne tempo prac, ale przede wszystkim dostarczyła konkretne, mierzalne rezultaty. Udowodniliśmy, że nawet najbardziej złożone projekty mogą być realizowane sprawnie, profesjonalnie i w duchu pełnego partnerstwa z instytucjami unijnymi. Dziękuję wszystkim państwom członkowskim i instytucjom UE za konstruktywną współpracę i wspólne osiągnięcia, i życzę moim następcom sukcesów w realizacji prezydencji

– podsumował minister finansów Andrzej Domański.