Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Zakończenie realizacji projektu nie oznacza jeszcze wypełnienia wszystkich obowiązków, jakie wynikają z unijnego wsparcia.
Beneficjenci zobowiązani są zapewnić trwałość projektu, o której mowa w art. 71 rozporządzenia 1303/2013, tj. trwałość efektów projektu finansowanego z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych przez okres:

• 3 lat dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, 
• 5 lat dla przedsiębiorstw innych niż MŚP i jednostek naukowych.

Jest to czas, w którym należy zachować w niezmienionej formie i wymiarze efekty projektu, których osiągnięcie zostało zadeklarowane we wniosku o dofinansowanie.

Okres trwałości liczony jest od daty płatności końcowej dofinansowania.

Naruszenie zasady trwałości następuje w sytuacji, gdy w okresie jej trwania wystąpi co najmniej jedna z przesłanek:

• zaprzestanie działalności produkcyjnej lub przeniesienia jej poza obszar wsparcia programu,
• nastąpi zmiana własności elementu współfinansowanej infrastruktury, która daje przedsiębiorstwu lub podmiotowi publicznemu nienależne korzyści,
• nastąpi istotna zmiana wpływająca na charakter projektu, jego cele lub warunki realizacji, która mogłaby doprowadzić do naruszenia jego pierwotnych założeń.

Naruszenie zasady trwałości może oznaczać konieczność zwrotu środków otrzymanych na realizację projektu, wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych, proporcjonalnie do okresu niezachowania obowiązku trwałości.

Dokumentacja projektu 

Po zakończeniu projektu Beneficjent zobowiązany jest do przechowywania pełnej dokumentacji przez okres wskazany w umowie o dofinansowanie projektu. Miejscem archiwizacji powinna być siedziba podmiotu, który realizował projekt. W okresie tym istnieje obowiązek udostępnienia wglądu w dokumentację przedstawicielom instytucji, która udzieliła wsparcia, Instytucji Zarządzającej programem, z którego ono pochodziło, a także innym podmiotom uprawnionym do kontroli (m.in. Komisja Europejska, Europejski Trybunał Obrachunkowy).

Monitorowanie trwałości

Coroczne monitorowanie trwałości odbywa się na podstawie oświadczenia dotyczącego utrzymania trwałości projektu przez Beneficjenta PO IR. Beneficjent, w terminie do 20 lutego danego roku kalendarzowego przez okres trwałości, zobowiązany jest złożyć oświadczenie na formularzu. Do składania oświadczeń zobowiązani są beneficjenci, którzy zakończyli realizację projektów w ramach PO IR. Oświadczenie składane jest corocznie przez okres:

• 3 pełnych lat od zakończenia projektu dla projektów, w których Liderem jest przedsiębiorca MŚP,
• 5 pełnych lat od zakończenia projektu dla projektów, w których Liderem jest przedsiębiorca inny niż MŚP lub jednostka naukowa.

Za dzień zakończenia realizacji projektu uznawany jest dzień dokonania płatności końcowej na rachunek bankowy beneficjenta (w przypadkach, gdy w ramach rozliczenia wniosku o płatność końcową beneficjentowi przekazywana będzie płatność) albo dzień zatwierdzenia wniosku o płatność końcową – w pozostałych przypadkach.

Sprawozdanie z wdrożenia

W przypadku projektów PO IR, które kończą się wdrożeniem wyników prac B+R, istnieje konieczność złożenia sprawozdania z wdrożenia, w terminie 30 dni od dnia zakończenia wdrożenia.

Rok od zatwierdzenia przez Instytucję Pośredniczącą sprawozdania z wdrożenia Beneficjent przedstawia informację o efektach społecznych i gospodarczych wdrożenia. W przypadku wdrożenia w formie sprzedaży praw do wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych lub udzielenia licencji na korzystanie z wyników badań i prac, Beneficjent dołącza do informacji oświadczenie o wprowadzeniu wyników tych badań i prac do działalności gospodarczej nabywcy / licencjobiorcy.

Zachęcamy do obejrzenia naszego webinaru Trwałość w projektach realizowanych w ramach POIR 

Sprawozdanie z rozpowszechniania wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych

Beneficjent przedstawia sprawozdanie z rozpowszechniania wyników badań przemysłowych i prac rozwojowych, albo prac rozwojowych niezwłocznie po spełnieniu warunków określonych w umowie, jeżeli uzyskał premię w ramach pomocy publicznej. Warunek rozpowszechniania wyników musi być spełniony w okresie 3 lat od zakończenia realizacji projektu. W przypadku pozyskania premii powinny być spełnione poniższe warunki (rozłącznie):

• wyniki uzyskane przez Beneficjenta zostaną zaprezentowane na co najmniej 3 konferencjach naukowych i technicznych, w tym co najmniej jednej o randze ogólnokrajowej

lub

• opublikowane w co najmniej dwóch czasopismach naukowych lub technicznych z listy czasopism opracowanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (w części A wykazu czasopism) 

lub

• umieszczone w bazach danych zapewniających swobodny dostęp do uzyskanych wyników projektu (surowych danych badawczych) lub w całości rozpowszechnione za pośrednictwem oprogramowania bezpłatnego lub oprogramowania z licencją otwartego dostępu.

Poniżej wyjaśniamy kilka wątpliwości związanych z rozpowszechnianiem wyników poprzez zapewnienie swobodnego dostępu do uzyskanych wyników projektu.
 

Co  rozumiane jest pod pojęciem „powszechna baza danych, zapewniająca swobodny dostęp do uzyskanych wyników badań”? Czy wystarczające jest umieszczenie danych na  stronie internetowej beneficjenta, czy też należy umieścić wyniki badań w innej bazie, a jeśli tak – to jakiej?

Umieszczenie danych na stronie internetowej nie jest wystarczające dla spełnienia warunku. Bazy, w których można zdeponować dane, pozyskane w ramach projektów, są właściwe dla branży/obszaru podejmowanych badań. Do beneficjenta należy wybór właściwej bazy, nie narzucamy konkretnych. Poniżej przykłady baz, niestanowiące katalogu zamkniętego: 

• BLAST (Basic Local Alignment Search Tool),
• European Nucleotide Archive (EMBL-EBI),
• Gene (NCBI),
• Protein Data Bank, 
• Reactome,
• UniProt, 
• BacDive, 
• Actor, 
• iSpot.

Polską bazą danych, z której mozę skorzystać beneficjent, jest baza Otwarte Dane.

Warto pamiętać iż podstawowym elementem ułatwiającym wszystkim zainteresowanym odnalezienie danego zbioru danych jest odpowiedni ich opis za pomocą metadanych. Do opisu danych należy stosować przyjęte w danej dziedzinie konwencje nazewnicze – ułatwi to odnalezienie zbiorów dotyczących tych samych przedmiotów badań.

Co to znaczy „surowe dane badawcze”? Co oznacza sformułowanie „surowe”?

Są to dane, które nie podlegały lub podlegały w minimalnym stopniu przekształceniom, np. analizom statystycznym. W odróżnieniu od wyników surowe dane nie dają możliwości ich interpretacji bez podjęcia dodatkowych działań, np. odniesienia ich do standardów, wartości średnich dla populacji itd. Może to być np. sekwencja genetyczna białka, dane dotyczące jego struktury krystalograficznej itp.

Co rozumiane jest pod pojęciem „zostaną w całości rozpowszechnione”? Co dokładnie należy udostępnić i w jakim zakresie?

Sformułowanie „w całości” odnosi się do wszystkich danych, pozyskanych w ramach projektu. Sformułowanie to zostało użyte, aby nie dopuścić do sytuacji, w której Wnioskodawca opracowuje w projekcie np. kilka różnych produktów czy technologii, natomiast rozpowszechnia dane dotyczące tylko wybranych lub publikuje jedynie dane potwierdzające hipotezę, z odrzuceniem negatywnych wyników (tzw. cherry picking) lub w inny sposób decyduje się na udostępnienie danych niepełnych.

Co jest rozumiane pod pojęciem „bezpłatne oprogramowanie”?

Są to programy typu freeware, których można używać i rozpowszechniać za darmo bez uzyskania zgody autora (w odróżnieniu od shareware). Nie wolno ich jednak sprzedawać ani dokonywać w nich zmian.
Przykłady:

• Skype,
• Google Chrome, 
• CPU-Z,
• Anim8or.

Co to znaczy „oprogramowanie z licencją otwartego dostępu”?

 Jest to oprogramowanie z licencją Open Source​​​​​​¹. Open Source jest oprogramowaniem, którego licencja pozwala na legalne i nieodpłatne kopiowane, zarówno kodu wynikowego, jak i źródłowego oraz na dowolne modyfikacje kodu źródłowego. Aby dany program został zakwalifikowany jako Open Source, musi spełnić następujące kryteria:

• wolna redystrybucja,
• otwarty kod źródłowy,
• prace pochodne,
• integralność kodów źródłowych autora,
• nie dyskryminowanie osób lub grup,
• nie dyskryminowanie pól zastosowań,
• rozpowszechnianie licencji,
• licencja nie musi być szczególna dla produktu,
• licencja nie może wpływać na inne oprogramowanie.

Źródło: Encyklopedia Zarządzania online, hasło: Open Source.  

Przykłady publicznie dostępnych repozytoriów kodu źródłowego:

• GitHub,
• GitLab.

Przykłady oprogramowania:

• GIMP,
• Freshsales,
• Ethereum,
• LibreOffice,
• VLC Media Player.

---

¹ Licencje Open Source mają wiele podtypów. Wymienione kryteria różnią się w zależności od licencji typu Open Source, dlatego podano źródło definicji. Więcej informacji można znaleźć np. na stronie Choose an open source license.

 

Beneficjentów otrzymujących dofinansowanie w ramach I i IV osi PO IR prosimy o zapoznanie się z aktualną procedurą wyliczania i monitorowania dochodu.