1 grudnia br. w Berlinie, Donald Tusk Prezes Rady Ministrów, Władysław Kosiniak-Kamysz, Wicepremier, Minister Obrony Narodowej wraz z rządową wzięli udział w polsko-niemieckich konsultacjach międzyrządowych. W konsultacjach uczestniczyli także ministrowie odpowiedzialni za obronę, sprawy zagraniczne, wewnętrzne, infrastrukturę, finanse, energię i kulturę.

Podczas rozmowy uzgodniono zaangażowanie niemieckiego wojska w projekt Tarcza Wschód oraz działania na rzecz rozbudowy ropociągów na wschodniej flance NATO. Ponadto niemieckie Eurofightery będą chroniły polskiego nieba w ramach misji Air Policing. To kierunek, który wzmacnia nasze bezpieczeństwo i pokazuje, że wspólne decyzje przekuwamy w konkret

- poinformował wicepremier W. Kosiniak-Kamysz po spotkaniu ministrem Pistoriusem. 

 

Wspólna deklaracja podsumowująca polsko - niemieckie konsultacje międzyrządowe

W poniedziałek, 1 grudnia 2025 roku, w Berlinie została podpisana przez Premiera Donalda Tuska i Kanclerza Republiki Federalnej Niemiec Friedricha Merza wspólna deklaracja podsumowująca polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe.

Komunikat
Polska i Niemcy są sąsiadami, partnerami o kluczowym znaczeniu i sojusznikami w czasach, w których podstawy gospodarki i bezpieczeństwa naszych państw stoją w obliczu poważnych wyzwań. Wojna napastnicza Rosji przeciwko Ukrainie oraz agresywne działania hybrydowe Rosji w Europie i poza nią, a także globalne przemiany gospodarcze zmuszają nas do ponownego przemyślenia dotychczasowych polityk, które nie odpowiadają realiom współczesności. Głęboko zakotwiczone w Unii Europejskiej i w NATO, Polska i Niemcy ambitnie dążą do zapewnienia dobrobytu naszym społeczeństwom. Przeświadczeni o konieczności dalszego pogłębiania procesu pojednania polsko-niemieckiego, podzielamy głębokie przekonanie, że dzisiejsza więź między Polską a Niemcami jest obietnicą dla przyszłych pokoleń — obietnicą pokojowej, dostatniej, demokratycznej i zjednoczonej Europy. Bierzemy odpowiedzialność za taką Europę i działamy wspólnie na rzecz jej sukcesu. Dlatego też zamierzamy pogłębiać naszą współpracę także w ramach UE oraz kontynuować konsultacje na wszystkich szczeblach. W tym duchu nasz dialog dwustronny obejmuje wszystkie obszary życia społecznego, polityki, gospodarki i bezpieczeństwa. Dzisiejsze 17. konsultacje międzyrządowe stanowią symbol tego głębokiego i opartego na zaufaniu partnerstwa.

Bezpieczeństwo i obrona
W obliczu niesprowokowanej i nielegalnej rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie oraz w świetle zagrożenia, jakie Rosja stwarza dla bezpieczeństwa naszych państw i całego obszaru euroatlantyckiego, ponownie potwierdzamy nasze niezachwiane zobowiązanie do zacieśniania współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony — zarówno dwustronnie, jak i w ramach UE i NATO. Wzmocnienie dialogu politycznego, zaangażowania wojskowego, współpracy przemysłów obronnych oraz odpornej infrastruktury pozostaje kluczowym instrumentem realizacji tych celów.

Wsparcie dla Ukrainy

Polska i Niemcy współpracują, aby zwiększyć presję na Moskwę w celu osiągnięcia kompleksowego, sprawiedliwego i trwałego pokoju dla Ukrainy i Europy. Zintensyfikujemy tę presję poprzez nakładanie dodatkowych środków ograniczających oraz dalsze zaostrzanie naszych reżimów sankcyjnych. Środki te powinny obejmować wszystkich, którzy przyczyniają się do podtrzymywania machiny wojennej Rosji. Będziemy kontynuować wsparcie dla Ukrainy we wszystkich wymiarach, w tym w zakresie pomocy wojskowej, wsparcia finansowego, odbudowy gospodarczej oraz integracji z UE. Obejmuje to dalsze prace nad wykorzystaniem zamrożonych rosyjskich aktywów państwowych, jak również nasz udział w inicjatywach NATO i innych inicjatywach wielonarodowych dotyczących dostaw pomocy wojskowej dla Ukrainy i serwisowania sprzętu ukraińskiego. Pozostajemy również zaangażowani we wspieranie ustanowienia i rozwoju NATO-Ukraine Joint Analysis, Training and Education Centre (JATEC) w Bydgoszczy — istotnego filaru współpracy praktycznej, którego celem jest wyciąganie wniosków z rosyjskiej agresji na Ukrainę i podejmowanie na ich podstawie konkretnych działań, a także zwiększanie interoperacyjności Ukrainy z NATO.

Będziemy kontynuować współpracę na rzecz zabezpieczenia i ochrony granic zewnętrznych UE zgodnie z prawem unijnym i międzynarodowym. Szczególne znaczenie w tym kontekście ma wschodnia granica UE, która nadal jest przedmiotem agresywnych działań Rosji i Białorusi przejawiających się instrumentalnym wykorzystywaniem migrantów i zagrożeniami o charakterze hybrydowym. W tym kontekście Polska i Niemcy w pełni popierają inicjatywy i środki UE służące dalszemu wzmacnianiu ochrony i odporności granicy wschodniej.

Ochrona zbiorowa

Bezpieczeństwo Polski i Niemiec jest ze sobą ściśle powiązane. To wspólne przekonanie stanowi siłę napędową rozwoju naszej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony oraz naszego wspólnego zaangażowania na rzecz bezpieczeństwa całej wschodniej flanki – m.in. poprzez nasze zaangażowanie wojskowe w wysunięte siły lądowe w państwach bałtyckich oraz polskie inwestycje w projekt Tarcza Wschód, skorelowany z Bałtycką Linią Obrony. Nadal będziemy współpracować na rzecz zwiększania potencjału odstraszającego i obronnego NATO w naszym regionie.

Niemiecki wkład w ochronę węzła logistycznego NSATU poprzez rozmieszczenie baterii obrony powietrznej PATRIOT oraz udział w misji nadzoru przestrzeni powietrznej w Polsce w 2025 r. stanowią doskonałe przykłady współpracy na rzecz wspólnych celów w dziedzinie bezpieczeństwa. Wspólnie działamy na rzecz obrony przestrzeni powietrznej Sojuszu w ramach wzmocnionej działalności nadzorczej (enhanced Vigilance Activity, eVA) „Eastern Sentry”. Niemcy będą nadal współpracować z Siłami Zbrojnymi RP, aby wspierać ochronę polskiej przestrzeni powietrznej, m.in. poprzez rozmieszczenie myśliwców Eurofighter w Malborku w ramach misji NATO Air Policing.

Jednym z kluczowych tematów są obecne wyzwania dla odporności, bezpieczeństwa i ochrony całego regionu – w szczególności wynikające z zagrożeń ze strony dronów i innych bezzałogowych statków powietrznych. Polska i Niemcy w pilnym trybie przyczynią się do opracowania wspólnych standardów wykrywania i neutralizacji takich bezzałogowych urządzeń oraz będą niezwłocznie wymieniać się wiedzą technologiczną i najlepszymi praktykami w tym zakresie.

W domenie morskiej bezpieczeństwo, odporna łączność oraz handel na Morzu Bałtyckim pozostają naszymi kluczowymi priorytetami, ze szczególnym uwzględnieniem zapobiegania i reagowania na zakłócenia oraz zagrożenia infrastruktury krytycznej, a także przeciwdziałania nielegalnym praktykom tzw. floty cieni wykorzystywanej przez Rosję. Podejmiemy wszelkie niezbędne kroki, aby przeciwdziałać tym zagrożeniom. Wspólnie działamy na rzecz zapewnienia długoterminowego zaangażowania NATO w bezpieczeństwo regionu w oparciu o eVA „Baltic Sentry”. Wzmocnimy naszą współpracę dwustronną i wielostronną w ramach morskiego Commander Task Force (CTF) – Baltic (Dowództwo Zespołu Zadaniowego – Bałtyk). Polska i Niemcy opowiadają się za dalszym rozwojem CTF Baltic, w tym za rotacyjną zmianą lokalizacji jego kwatery głównej.

W domenie lądowej będziemy kontynuować współpracę na rzecz zapewnienia optymalnej postawy sił sojuszniczych na wschodniej flance, sprawnego dowodzenia i kontroli oraz wykonania planów obronnych NATO. Siły zbrojne obu państw będą od 2026 r. intensyfikować wspólne ćwiczenia. Rozwijamy Wielonarodowy Korpus Północno-Wschodni jako korpus bojowy i fundament wschodniej flanki. Odpowiedni podział wojsk i zdolności korpusowych ma kluczowe znaczenie dla jego funkcjonowania.

Będziemy współpracować, aby zapewnić adekwatną obecność naszych przedstawicieli w strukturze dowodzenia NATO, stosownie do naszego wkładu w działania odstraszające i obronne NATO.

Będziemy ściśle współdziałać na rzecz wzmocnienia polskiej inicjatywy obronnej „Tarcza Wschód”.

Zdolność wsparcia i mobilność wojskowa

Będziemy kontynuować wysiłki na rzecz wzmacniania zdolności wsparcia wojskowego oraz mobilności wojskowej, w tym w zakresie rozmieszczania zapasów, co zapewni możliwość płynnego przemieszczania personelu wojskowego i sprzętu przez nasze terytoria oraz stworzy warunki umożliwiające potencjalne udzielanie wsparcia w tym obszarze. Będziemy także wspólnie zabiegać w NATO o zatwierdzenie projektu zapewniającego niezawodny i odporny system zaopatrzenia w paliwo w NATO, w tym o rozszerzenie systemu rurociągów NATO (NATO Pipeline System) z Niemiec do Polski, oraz współpracować na rzecz synchronizacji i przyspieszenia wdrażania tego systemu. Nasze działania odzwierciedlają także wspólną ambicję wzmacniania obrony cywilnej i odporności.

Współpraca przemysłów obronnych

Będziemy dalej intensyfikować i wspierać współpracę naszych przemysłów obronnych – wzmacniając bezpieczeństwo, a także tworząc możliwości gospodarcze i miejsca pracy. Nadal będziemy konsekwentnie niwelować luki w zdolnościach obronnych, wzmacniać interoperacyjność poprzez organizowanie wspólnych zamówień publicznych oraz inwestować w nowoczesne systemy, zgodnie z celami w zakresie zdolności NATO i przy jak najlepszym wykorzystaniu instrumentów UE. Będziemy zacieśniać współpracę w ramach priorytetowych obszarów zdolności UE oraz innych inicjatyw unijnych. Zidentyfikujemy także kolejne projekty służące optymalizacji zintegrowanej logistyki i wsparcia eksploatacyjnego we wszystkich domenach – kosmicznej, cybernetycznej, powietrznej, lądowej i morskiej.

Na potrzeby pogłębionej oceny obszarów współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony oraz identyfikacji konkretnych projektów dwustronnych uzgodniliśmy powołanie grupy roboczej na szczeblu ministerstw obrony. Jej prace będą prowadzone równolegle, lecz niezależnie od negocjacji nowej umowy obronnej, która ma zostać przygotowana przez ministerstwa obrony i podpisana w 2026 r. Kontynuowanie naszego ustrukturyzowanego dialogu strategicznego w dziedzinie obronności będzie wspierać nasze wspólne działania na rzecz bezpieczeństwa i obrony.

Łączność, gospodarka i energia
Jako bliscy partnerzy w sercu Europy, oba państwa zbudowały silne, wzajemnie powiązane partnerstwo. Dla tak ściśle powiązanych partnerów gospodarczych współpraca społeczna i gospodarcza stanowi niezbędny warunek dobrobytu naszych krajów. Dostrzegamy, że Europa znajduje się w punkcie zwrotnym, a podstawy jej dobrobytu znajdują się pod silną presją. Zgadzamy się, że kluczowe znaczenie ma wzmocnienie konkurencyjności UE poprzez uproszczenie istniejącego ustawodawstwa – m.in. poprzez stały strumień kolejnych propozycji Omnibus (w tym dotyczących energii oraz dostaw LNG i ropy naftowej) – oraz poprzez powściągliwość legislacyjną wszystkich podmiotów, a także poprzez zwiększenie konkurencyjności przemysłu oraz realizację ambitnej strategii jednolitego rynku.

Podkreślamy znaczenie europejskiej polityki przemysłowej, która wspiera transformację przemysłową opartą na solidnych podstawach gospodarczych, wzmacnia innowacyjność i produktywność, modernizuje zakłady przemysłowe oraz dywersyfikuje źródła, trasy i kierunki dostaw energii – wzmacniając w ten sposób bazę przemysłową Europy, zapewniając wysokiej jakości miejsca pracy i utrzymując konkurencyjny przemysł w Europie.

Polska i Niemcy będą analizować potencjał dalszej współpracy w promowaniu gospodarki cyfrowej, inteligentnej infrastruktury energetycznej, inteligentnych miast i e-zdrowia, a także projektów transgranicznych w dziedzinie energii. Dążymy ponadto do zacieśnienia współpracy w obszarze sztucznej inteligencji.

Jako sąsiedzi i ściśle powiązani partnerzy gospodarczy uznajemy, że łączność społeczna i gospodarcza stanowi warunek dobrobytu naszych państw. Oba kraje podjęły w ostatnich latach działania na rzecz modernizacji połączeń kolejowych, co wzmocniło więzi gospodarcze i społeczne. Dalsze poszerzenie oferty dalekobieżnych przewoźników kolejowych pod koniec 2025 r. stanowi przejaw pozytywnych skutków tych inwestycji infrastrukturalnych. Trwają intensywne prace nad modernizacją kolejnych linii transgranicznych, w tym Angermünde–Szczecin. Ambitna sieć kolei dużych prędkości CPK w Polsce będzie kolejnym kamieniem milowym, który doprowadzi do przyspieszenia połączeń transgranicznych i zwiększenia ich częstotliwości. Ta pozytywna tendencja skłania do rozważenia możliwości wprowadzania dalszych usprawnień w transgranicznym transporcie kolejowym.

Dlatego uzgodniliśmy wzmocnienie współpracy między ministerstwami transportu poprzez zainicjowanie dialogu ministrów transportu, którego celem będzie ułatwienie pilnego dokonywania modernizacji mostów, autostrad i linii kolejowych. W nadchodzących miesiącach ministerstwa podpiszą protokół ustaleń, którego celem będzie zwiększenie konkurencyjności i łączności transportu transgranicznego w regionie. Przedmiotem analiz w ramach tego dialogu będą m.in. następujące kwestie: a) rozwój transgranicznych połączeń kolejowych postrzegany jako priorytet strategiczny; b) realizacja nowych projektów infrastrukturalnych odpowiadających rosnącym potrzebom transportu pasażerskiego i towarowego; c) sposoby zwiększenia przepustowości istniejących korytarzy transportowych (Warszawa–Berlin, Kraków–Wrocław–Zielona Góra–Berlin, Gdańsk–Szczecin–Berlin oraz Przemyśl–Kraków–Wrocław–Drezno/Leipzig) oraz d) możliwość rozwoju alternatywnych tras – w oparciu o analizę potencjału – w celu wspierania rozwoju usług kolejowych i skrócenia czasów przejazdu. Ministrowie będą również wspólnie zabiegać o zwiększenie finansowania europejskiego na te działania. Planuje się ponadto rozpoczęcie wspólnych analiz potencjału linii kolejowej dużych prędkości Warszawa–Berlin, biorąc pod uwagę jej znaczenie dla mobilności cywilnej, gospodarczej i obronnej.

Strony będą kontynuować współpracę w zakresie rozwoju drogi wodnej na Odrze.

Aby usprawnić ruch drogowy między naszymi krajami, do końca 2025 r. poprawimy infrastrukturę drogową w rejonie przejścia granicznego przy Frankfurcie nad Odrą.

Wszystkie te inwestycje infrastrukturalne będą uwzględniać również potencjał zastosowań podwójnego przeznaczenia, zgodnie z inicjatywą modelowego korytarza mobilności wojskowej (Military Mobility Model Corridor) realizowaną przez Niderlandy, Niemcy i Polskę.

Polska i Niemcy zgadzają się, że ich wspólne interesy w zakresie bezpieczeństwa energetycznego wymagają skoordynowanych działań mających na celu osiągnięcie pełnej i trwałej niezależności od surowców energetycznych pochodzenia rosyjskiego. Oba państwa będą ściśle współpracować, aby zapewnić stabilność dostaw paliw w polsko-niemieckim regionie przygranicznym. Zgadzają się również na stopniowe przejście na mobilność bezemisyjną, koncentrując się w szczególności na przeglądzie transgranicznego rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla samochodów i ciężarówek.

Pogłębimy nasz dialog na wysokim szczeblu oraz zaangażowanie na rzecz sprawiedliwej transformacji regionów wydobycia węgla kamiennego i brunatnego oraz wzmocnienia naszych mechanizmów ochrony ludności w kontekście skutków zmiany klimatu.

Pamięć
W roku 2025 przypada 80. rocznica zakończenia II wojny światowej. Pamięć i upamiętnienie pozostają kluczowym elementem naszych relacji dwustronnych, w kontekście niezmiennej odpowiedzialności Niemiec za zbrodnie popełnione przeciwko Polsce w latach 1939–1945.

W tym duchu Niemcy ponownie potwierdzają swoje zobowiązanie do szybkiej budowy stałego miejsca pamięci poświęconego obywatelom polskim – ofiarom II wojny światowej i nazistowskiego terroru w latach 1939–1945 – na terenie dawnej Opery Krolla, zgodnie z zapisami umowy koalicyjnej na tę kadencję legislacyjną. Niemcy ogłoszą konkurs architektoniczny na budowę tego miejsca pamięci w pierwszej połowie 2026 r. Pierwszym krokiem będzie wyłonienie jury składającego się z ekspertów z Polski i Niemiec.

Rząd federalny przeanalizuje możliwości zapewnienia dodatkowego wsparcia dla polskich ofiar agresji nazistowskiej oraz niemieckiej okupacji Polski w latach 1939–1945.

Polska i Niemcy dążą do zamknięcia bolesnego rozdziału w przeszłości i uznają, że istnieje nieprzemijający obowiązek rozwiązania kwestii restytucji dóbr kultury bezprawnie wywiezionych w wyniku okupacji lub działań wojennych. Niemcy zwrócą takie dobra kultury przechowywane w niemieckich instytucjach publicznych. Kwestie te będą poddawane systematycznej indywidualnej ocenie uwzględniającej specyfikę konkretnych przypadków w oparciu o wnioski restytucyjne zgłaszane przez stronę polską.

W tym duchu Niemcy przekazują dziś 73 dokumenty pergaminowe z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie oraz rzeźbiarską „Głowę św. Jakuba Starszego” z Zamku w Malborku. Polska z zadowoleniem przyjmuje ten gest i uznaje go za niezwykle istotny krok na drodze do dalszych restytucji wskazanych dóbr kultury z Niemiec do Polski.

Rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie, zagrożenia hybrydowe, wyzwania gospodarcze, rosnąca presja ze strony sił autorytarnych – dziś bardziej niż kiedykolwiek musimy pozostać silni i zjednoczeni, aby chronić dobrobyt naszych społeczeństw. W dniu 17 czerwca 2026 r. będziemy świętować 35. rocznicę podpisania Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a Niemcami. Zobowiązujemy się wykorzystać tę okazję do zacieśnienia więzi na rzecz naszej przyszłej współpracy jako sąsiadów, sojuszników i partnerów o kluczowym znaczeniu.

źródło: KPRM