Już na początku swojej kadencji rząd postawił sobie za cel rozwój instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. W ten sposób program Maluch + stał się obok programu Rodzina 500+ jednym z głównych filarów skutecznej polityki rodzinnej.

Coraz więcej rodziców może łączyć wychowanie dzieci z pracą zarobkową, ponieważ przybywa miejsc w żłobkach dzięki programowi Maluch+.  

Większy budżet programu = więcej miejsc opieki

Na koniec 2018 r. działało w Polsce  ok. 146 tys. miejsc opieki dla najmłodszych. To o prawie 74% więcej miejsc niż było jeszcze w 2015 roku.

Tylko w tym roku dzięki programowi Maluch +  powstanie w Polsce 27,6 tys. nowych miejsc opieki dla dzieci do lat 3 w żłobkach, klubach dziecięcych i opiekunów dziennych. Dla porównania w 2015 r. powstało z Maluchem+ 2,5 tys. miejsc opieki, czyli 10 raz mniej niż obecnie. Tak dobry wynik nie byłby możliwy bez zwiększenie budżetu programu. W ubiegłorocznej edycji  „Maluch+”  przeznaczyliśmy dla beneficjentów po raz pierwszy 450 mln zł, czyli trzy razy więcej środków niż jeszcze w 2017 r.  Tyle samo jest do dyspozycji w tym roku.

Większy budżet programu = mniejsza opłata za żłobek

Ważne jest, by samorządy pamiętały także, że wsparcie z programu nie kończy się na pomocy przy założeniu żłobka czy klubu dziecięcego. Co roku uczestniczy programu Maluch+ mogą liczyć na dofinansowanie istniejących miejsc opieki nad małymi dziećmi. Tylko w tym roku dofinansowanie otrzyma 74,6 tys. miejsc.

Dzięki temu rodzice płacą mniej za miejsce w żłobku czy klubie dziecięcym. To dla rodziców oznacza realny zysk, szczególnie w przypadku korzystania z placówek publicznych. Średnia opłata miesięczna za pobyt dziecka w publicznym żłobku czy klubie dziecięcym, jaką ponoszą rodzice,  jest obecnie o 419 zł niższa w porównaniu do opłat w placówkach prywatnych. 

Co więcej, spada także wysokość opłat za miejsce w prywatnych żłobkach i klubach, które skorzystały z dofinansowania, jakie oferuje program Maluch+. W edycji 2019 kwota dofinansowania, o którą obniżono miesięczną opłatę rodziców, wynosi100 zł w podmiotach niepublicznych.

Żłobki z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych

W 2017 r. ogłoszona została w ramach Programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” specjalna edycja „Maluch+” – „Za życiem”. O dofinansowanie mogły ubiegać się gminy. W ramach specjalnej edycji utworzonych zostało 77 nowych miejsc dla dzieci niepełnosprawnych lub wymagających szczególnej opieki. Dodatkowo dostosowano 266 miejsc opieki na potrzeby dzieci z tej grupy, a dofinansowanie do funkcjonowania miejsc otrzymały 233 miejsca.

Od 2018 r. specjalne dofinansowanie dla miejsc dla dzieci niepełnosprawnych lub wymagających szczególnej opieki realizowane jest w ramach głównego programu. O dofinansowanie mogą teraz wnioskować nie tylko jednostki samorządu terytorialnego, ale także osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Tylko w zeszłym roku dofinansowanie do bieżącego funkcjonowania otrzymało ponad 630 miejsc dla dzieci niepełnosprawnych. W tegorocznej edycji będzie to kolejne 734 (dane pochodzą z rozstrzygnięcia konkursu ofert).

Jeśli chodzi o wysokość dofinansowania miejsca dla dziecka niepełnosprawnego lub wymagającego szczególnej opieki, kwota ta w ramach Programu Maluch + 2019 wynosi 500 zł, podczas gdy dla pozostałych miejsc - 100 zł. Z puli na miejsce opieki dla dziecka niepełnosprawnego 100 zł przeznaczone jest na obniżenie opłat rodziców, a 400 zł dla podmiotu na sfinansowanie poniesionych kosztów.

Bezpieczniej w żłobkach i klubach dziecięcych

Dzięki nowym przepisom, które weszły w życie w 2018 r., wprowadzono w żłobkach przepisy regulujące wyżywienie dzieci w żłobkach. To nowa jakość, bo wcześniejsze przepisy nie regulowały kwestii żywienia, wskazując tylko obowiązek zapewnienia wyżywienia w żłobkach oraz możliwości higienicznego spożywania posiłków. W konsekwencji posiłki te nie były kontrolowane pod względem zawartości składników odżywczych.

Poza tym wprowadzono także obowiązek odbywania przez opiekunów i wolontariuszy cyklicznych szkoleń z zakresu pierwszej pomocy, co także zwiększyło bezpieczeństwo dzieci. Oprócz tego, wszyscy pracownicy żłobków i klubów dziecięcych są sprawdzeni pod kątem tego, czy nie figurują w bazie danych rejestru sprawców przestępstw na tle seksualnym lub nie zostali skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne.

Zyskali także rodzice dzieci. Teraz mogą powołać radę rodziców, która ma możliwość wglądu do pomieszczeń żłobka lub klubu dziecięcego oraz dokumentacji dotyczącej posiłków podawanych dzieciom, a także może przedstawiać i konsultować propozycje dotyczące zajęć.

Nie tylko liczby są ważne

W zeszłym roku na resortowym portalu Empatia udostępniono rodzicom mapę instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 z dokładanymi informacjami na temat żłobków i klubów dziecięcych np. godziny otwarcia, wysokość opłat, liczbę zapisanych dzieci, dane ułatwiające kontakt z instytucją, informacje, czy żłobek lub klub dziecięcy jest dostosowany do potrzeb dzieci niepełnosprawnych lub wymagających szczególnej opieki. Z każdym miesiącem na mapie pojawiają się nowe placówki.

Do końca 2019 r liczba miejsc w instytucjach opieki wzrośnie do 185 tys. (z uwzględnieniem niań do ok. 192 tys.), czyli o rekordowe 100 tys. miejsc. Jest to prawie dwa razy więcej niż za rządów poprzedniej kadencji.

Wskaźnik dostępności miejsc opieki dla dzieci do lat 3  w Polsce (wraz z opieką niań) wyniósł na koniec 2018 r. 19,4%, to o ponad 60% więcej niż w 2015 r. Na koniec 2019 r. wskaźnik ten wyniesie 24,3%.

Ale nie dane i wskaźniki są tutaj najważniejsze, lecz realne wsparcie dla rodziców, którzy nie tylko otrzymują możliwość pozostawienia swojego dziecka w pobliskim żłobku czy klubie, ale także nie muszą się martwić, że nie będzie ich stać na ten wydatek.