Świadczenie wspierające przysługuje osobie z niepełnosprawnościami w wieku od ukończenia 18 roku życia posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, w której potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 100 punktów, wydaną w ramach zmodyfikowanego systemu orzecznictwa o niepełnosprawności, na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia wydaje wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności (wojewoda) na wniosek osoby niepełnosprawnej, jej przedstawiciela ustawowego (np. opiekuna prawnego)  albo, za ich zgodą, na wniosek ośrodka pomocy społecznej lub centrum usług społecznych.

Wnioski o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia można składać począwszy od 1 stycznia 2024 r.:

• bezpośrednio w wojewódzkim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności, wydającym decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia albo
• za pośrednictwem powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności,
• a także drogą elektroniczną za pośrednictwem portalu informacyjno- usługowego Emp@tia

Przy ustalaniu poziomu potrzeby wsparcia pod uwagę brana będzie m. in. zdolność osoby z niepełnosprawnościami do samodzielnego wykonywania określonych czynności lub zadań związanych z codziennym funkcjonowaniem.

WAŻNE! Procedura uzyskania oceny poziomu potrzeby wsparcia nie łączy się w żaden sposób z koniecznością uzyskania nowego bądź zmiany posiadanego przez osobę niepełnosprawną orzeczenia. Wszystkie uprawnienia wynikające z obecnych orzeczeń pozostają bez zmian.

Wniosek o przyznanie świadczenia wspierającego należy złożyć po uzyskaniu decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia (nie wcześniej jednak niż w miesiącu w którym decyzja ta stała się ostateczna).

Natomiast, wnioski o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia można składać od 1 stycznia 2024 r.

Co istotne: świadczenie wspierające będzie wprowadzane w trzech etapach począwszy od 1 stycznia 2024 r., a skończywszy na finalnym jego wdrożeniu, które nastąpi 1 stycznia 2026 r.  Oznacza to, że osoby z niepełnosprawnościami - w zależności od przyznanej im liczby punktów oceny potrzeby wsparcia – będą uzyskiwać prawo do świadczenia wspierającego w kolejnych latach.

Harmonogram wprowadzenia świadczenia wspierającego:

• I etap – od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z najwyższymi poziomami potrzeby wsparcia, tj. od 87 do 100 pkt
• II etap – od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z kolejnymi poziomami potrzeby wsparcia, tj. od 78 do 86 pkt
• III – ostatni etap – od 1 stycznia 2026 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z pozostałymi uprawniającymi poziomami potrzeby wsparcia, tj. od 70  do 77 pkt.​​​​​

Uwaga: Powyższy harmonogram nie dotyczy osób z niepełnosprawnościami, na które ich opiekunowie co najmniej w dniu 1 stycznia 2024 r. lub później pobierali dotychczasowe świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna lub świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach – w przypadku takich osób z niepełnosprawnościami uzyskanie przez nie co najmniej 70 pkt w decyzji o poziomie potrzeby wsparcia, już od 1 stycznia 2024 r. będzie uprawniać do otrzymania świadczenia wspierającego.

Ustalenie prawa do świadczenia wspierającego oraz jego wypłata następuje na wniosek osoby z niepełnosprawnościami  lub osoby upoważnionej do jej reprezentowania.
Aby uzyskać prawo do świadczenia wspierającego, wniosek należy złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie przez Internet za pośrednictwem jednego z trzech kanałów wnioskowania:

• Platformę PUE ZUS
• Portal informacyjno-usługowy Emp@tia na stronie empatia.mpips.gov.pl
• Bankowość elektroniczną

Narzędziem elektronicznym wykorzystywanym w sprawach dotyczących świadczenia wspierającego i służącym  do kontaktowania się przez ZUS z osobą ubiegającą się lub pobierającą to świadczenie (oraz osoby ubiegającej się/pobierającej świadczenie  z ZUS) jest Platforma Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).

Uwaga: Jeżeli wniosek zostanie złożony przez bankowość elektroniczną albo portal Emp@tia, a wnioskodawca nie ma profilu na PUE ZUS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych założy taki profil na podstawie danych z wniosku. Na PUE ZUS będzie można znaleźć wszystkie informacje na temat złożonego wniosku i jego obsługi.

Istotne jest, że  osoby ubiegające się o świadczenie wspierające będą mogły w siedzibie lub oddziałach ZUS uzyskać wsparcie i pomoc zarówno w założeniu profilu na PUE ZUS, jak i w wypełnieniu i wysłaniu wniosku przez Internet. Dla potrzebujących pomocy  klientów będą udostępnione komputery, na których możliwe będzie złożenie wniosku o świadczenie wspierające drogą on-line, również z asystą pracownika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 

Wysokość świadczenia wspierającego jest  powiązana z wysokością renty socjalnej i wynosi od 40% do 220% renty socjalnej – w zależności od poziomu potrzeby wsparcia, czyli liczby przyznanych punktów w decyzji wydanej przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Świadczenie wspierające przysługuje  miesięcznie w wysokości:

1. 220% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów;
2. 180% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów;
3. 120% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89 punktów;
4. 80% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów;
5. 60% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów;
6. 40% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów.

Świadczenie wspierające przysługuje co do zasady od miesiąca złożenia wniosku o jego przyznanie – na czas ważności decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, tj. do końca miesiąca, w którym upływa termin ważności tej decyzji.

Ale uwaga: Z uwagi na szczególny charakter świadczenia wspierającego, którego nabycie uzależnione jest od posiadania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, wprowadzono regulacje wydłużające okres na złożenie wniosku o to świadczenie.

W przypadku gdy osoba z niepełnosprawnościami złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, prawo do świadczenia wspierającego zostanie ustalone jej od miesiąca, w którym złożyła wniosek o wydanie tej decyzji.

Wydłużony termin na złożenie wniosku dotyczy również osób z niepełnosprawnościami, które skończą 18 rok życia. W takim przypadku, jeżeli wniosek o świadczenie wspierające zostanie złożony w okresie 3 miesięcy od dnia ukończenia przez osobę z niepełnosprawnościami 18 roku życia, prawo do świadczenia ustala się od miesiąca ukończenia przez tą osobę 18 roku życia.

Przyjmowaniem wniosków o świadczenie wspierające, ich rozpatrywaniem oraz przyznawaniem i wypłatą tego świadczenia  zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Postępowanie w sprawie świadczenia wspierającego prowadzone jest przez ZUS w formie elektronicznej. 

Przyznanie świadczenia wspierającego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Osoby ubiegające się o świadczenie otrzymają informację o jego przyznaniu, która będzie znajdować się w skrzynce odbiorczej na profilu na PUE ZUS – także w sytuacji gdy wniosek zostanie złożony przez bankowość elektroniczną lub portal Empatia.

Decyzje administracyjne będą wydawane jedynie w przypadku odmowy przyznania świadczenia oraz uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia, a także w sprawach nienależnie pobranych świadczeń. Decyzję taką wnioskodawca otrzyma elektronicznie na PUE ZUS. Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego -  Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Poza obywatelami Polski, do świadczenia wspierającego mogą być uprawnieni także cudzoziemcy – obywatele państw UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii oraz w określonych przypadkach Wielkiej Brytanii, a także przy spełnieniu określonych warunków – obywatele państw trzecich. W przypadku obywateli państw trzecich, osoby te muszą posiadać prawo do legalnego pobytu na terytorium RP i prawo dostępu do polskiego rynku pracy.

Co istotne, prawo do świadczenia wspierającego przysługuje zarówno obywatelom Polski, jak i cudzoziemcom, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w którym otrzymują świadczenie wspierające.

Świadczenie wspierające nie przysługuje jeżeli:

• osoba z niepełnosprawnościami została umieszczona w domu pomocy społecznej, w rodzinnym domu pomocy, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich.
• osobie z niepełnosprawnościami przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wspierającego lub jej opiekunowi przysługuje za granicą świadczenie w związku ze sprawowaniem opieki.

Wypłata przyznanego świadczenia wspierającego będzie odbywać się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane we wniosku konto bankowe.

Świadczenie wspierające przysługuje bez względu na dochody osiągane przez osobę z niepełnosprawnościami lub członków jej rodziny i bez żadnych ograniczeń dotyczących aktywności zawodowej bądź pobierania świadczeń emerytalno-rentowych przez osobę z niepełnosprawnościami, jak również jej opiekuna.