Wyniki badań wskazują, że staże i praktyki są powszechnie postrzegane jako istotny mechanizm zdobywania doświadczenia zawodowego oraz rozwijania kompetencji praktycznych, jednak ich skuteczność jest silnie zróżnicowana i zależna od jakości realizacji. Kluczowym problemem pozostaje nierówny dostęp do staży i praktyk, wynikający między innymi z koncentracji ofert w dużych ośrodkach miejskich, ograniczonej liczby miejsc w podmiotach oferujących wysoką wartość merytoryczną oraz barier finansowych po stronie uczestników. Badania potwierdzają, że brak wynagrodzenia lub niskie świadczenia towarzyszące stażom i praktykom istotnie ograniczają udział osób z mniej uprzywilejowanych środowisk społeczno ekonomicznych, co prowadzi do reprodukowania nierówności na rynku pracy.

W raporcie wykazano również, że jakość staży i praktyk jest zróżnicowana, a część z nich nie spełnia funkcji edukacyjnej i rozwojowej. Do najczęściej identyfikowanych problemów należą: brak jasno określonych celów stażu lub praktyki, nieprecyzyjny zakres obowiązków, niewystarczające wsparcie ze strony opiekuna oraz wykonywanie przez uczestników zadań o charakterze pomocniczym, niezwiązanych z rozwojem kompetencji zawodowych. Badania wskazują, że w wielu przypadkach brakuje systematycznego monitoringu jakości staży i praktyk oraz mechanizmów ewaluacji efektów uczenia się.

Szczególnie istotnym wnioskiem raportu jest potrzeba wzmocnienia standardów realizacji staży i praktyk. Autorzy badań podkreślają znaczenie wprowadzenia minimalnych standardów jakościowych obejmujących obowiązek opracowania programu stażu lub praktyki, zapewnienia merytorycznego opiekuna, określenia efektów uczenia się oraz umożliwienia uczestnikom uzyskania informacji zwrotnej na temat postępów i nabytych kompetencji. Wskazano również na konieczność powiązania staży i praktyk z rzeczywistymi potrzebami rynku pracy oraz strategiami rozwoju kompetencji w przedsiębiorstwach.

Raport akcentuje rolę państwa i instytucji publicznych w zwiększaniu dostępności i jakości staży i praktyk. Do kluczowych rekomendacji należą rozwój instrumentów finansowego wsparcia dla uczestników, w tym powszechniejsze stosowanie płatnych staży, wsparcie kosztów dojazdu i zakwaterowania oraz zachęty finansowe dla pracodawców oferujących staże o wysokiej jakości merytorycznej. Podkreślono również potrzebę wzmocnienia współpracy pomiędzy systemem edukacji a pracodawcami, w szczególności w zakresie projektowania programów praktyk i staży odpowiadających aktualnym i prognozowanym potrzebom rynku pracy.

Wnioski z badań wskazują ponadto na zasadność rozwoju systemów certyfikacji jakości staży i praktyk oraz narzędzi informacyjnych umożliwiających kandydatom ocenę ofert przed podjęciem udziału. Zwiększenie przejrzystości zasad realizacji staży i praktyk oraz ich efektów ma kluczowe znaczenie dla budowania zaufania do tego instrumentu i wzmacniania jego funkcji aktywizacyjnej. Raport jednoznacznie wskazuje, że poprawa dostępności i jakości staży i praktyk wymaga działań systemowych, obejmujących zarówno regulacje prawne, instrumenty finansowe, jak i zmiany organizacyjne oraz kulturowe po stronie pracodawców i instytucji rynku pracy.