Czym jest Fundusz Pracy?

Fundusz Pracy jest państwowym funduszem celowym. Środkami Funduszu dysponuje minister właściwy do spraw pracy (dysponent Funduszu Pracy).

Fundusz Pracy służy finansowaniu zadań w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy, m.in. poprzez:

• zasiłki dla bezrobotnych
• dodatki aktywizacyjne;
• koszty kształcenia ustawicznego.

Przychody Funduszu Pracy

Zasadniczymi źródłami przychodów Funduszu są:

1. obowiązkowe składki na Fundusz Pracy;
2. środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej na finansowanie w szczególności projektów EFS+, działań z zakresu udziału w sieci EURES oraz innych działań publicznych służb zatrudnienia prefinansowanych lub realizowanych z wkładem ze środków Funduszu Pracy;
3. odsetki od środków Funduszu Pracy znajdujących się na rachunkach bankowych dysponenta Funduszu Pracy oraz samorządów województw, samorządów powiatów, OHP i wojewodów a także jednostek organizacyjnych realizujących zadania finansowane ze środków tego Funduszu, oraz od wolnych środków przekazanych w zarządzanie (zgodnie z ustawą z dnia 27 siernia 2009 r. o finansach publicznych);
4. spłaty rat i odsetek od pożyczek udzielonych z Funduszu Pracy;
5. środki ze sprzedaży akcji i udziałów (o których mowa w art. 56 ust.3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników) oraz środki z tytułu spłaty pożyczek udzielonych osobom fizycznym podejmującym działalność gospodarczą ze środków przekazanych do Banku Gospodarstwa Krajowego;
6. środki z tytułu kar pieniężnych, grzywien oraz innych opłat i wpłat;
7. środki pieniężne przekazywane do Funduszu Pracy (na podstawie art. 19 ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych).

Wysokość składki na Fundusz Pracy

Wysokość obowiązkowej składki na Fundusz Pracy na dany rok określa ustawa budżetowa. Aktualnie składka wynosi 1,00% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Składki są pobierane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i przekazywane na rachunek bankowy Funduszu Pracy.

Przeznaczenie środków Funduszu Pracy

Środki Funduszu Pracy przeznacza się m.in. na:

• koszty wynagrodzeń, które są wypłacane młodocianym pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego (wraz z należnymi składkami na ubezpieczenia społeczne od refundowanych wynagrodzeń);
• koszty szkolenia bezrobotnych lub poszukujących pracy a także innych uprawnionych osób;
• koszty wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego lub skierowanego poszukującego pracy, jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem działalności gospodarczej;
• zwrot części kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne skierowanych bezrobotnych poniesionych przez pracodawcę z tytułu zatrudnienia tych bezrobotnych w ramach prac interwencyjnych;
• koszty opieki nad dzieckiem lub osobą zależną;
• koszty kształcenia młodocianych pracowników (w zakresie i na zasadach określonych w art. 122 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe);
• koszty szkoleń pracowników objętych przepisami ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy.

Ze środków Funduszu Pracy finansowane są również koszty obsługi w przypadkach określonych ustawą z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia, np. koszty obsługi świadczeń obligatoryjnych.

Roczny plan finansowy

Podstawę gospodarki finansowej Funduszu Pracy jest roczny plan finansowy Funduszu Pracy. Plan stanowi załącznik do ustawy budżetowej. Zawiera on przewidywane przychody oraz możliwe do realizacji w danym roku wydatki.

Minister właściwy do spraw pracy przekazuje samorządom powiatów środki Funduszu Pracy na finansowanie w roku budżetowym kosztów realizacji form pomocy do wysokości kwot środków ustalonych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Kwota środków ustalona dla województwa jest dzielona między samorządy powiatów przez zarząd województwa według kryteriów okreslonych przez sejmik województwa.

Właściwy starosta dokonuje - po zasięgnięciu opinii powiatowej rady rynku pracy - wyboru form pomocy dla bezrobotnych i innych uprawnionych osób w ramach kwoty środków Funduszu Pracy ustalonej dla samorządu powiatu.