W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.

UE - Unia Europejska

ZAANGAŻOWANIE POLSKI W REALIZACJĘ WSPÓLNEJ POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA I OBRONY UE – WYMIAR WOJSKOWY

www_lead_1280x540px_02_ue

Informacje ogólne

Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 2004 r. Zaangażowanie w unijną Wspólną Politykę Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO) stanowi – obok członkostwa w NATO i współpracy z kluczowymi partnerami – jeden z podstawowych filarów bezpieczeństwa Polski. 

WPBiO jest integralną częścią Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Zakłada rozwój cywilnych i wojskowych zdolności UE oraz jej państw członkowskich, w celu umożliwienia Unii Europejskiej skutecznego, kompleksowego zarządzania kryzysami zewnętrznymi. Współpraca w ramach WPBO umożliwia nam reagowanie na zagrożenia, w spójności z działaniami podejmowanymi w ramach innych polityk UE. Polska opowiada się za zwiększeniem znaczenia Unii Europejskiej w świecie oraz za wzmocnieniem WPBiO. Postrzegamy to jako niezbędne uzupełnienie działań prowadzonych w ramach NATO.  

Polska aktywnie angażuje się w wojskowe działania w ramach WPBiO. Bierzemy udział w Stałej Współpracy Strukturalnej UE i innych inicjatywach w obszarze rozwoju zdolności obronnych, wydzielamy siły do Grup Bojowych i uczestniczymy w operacjach UE.

Stała Współpraca Strukturalna w UE

Stała Współpraca Strukturalna (Permanent Structured Cooperation, PESCO) jest instrumentem traktatowym w ramach którego część państw członkowskich (faktycznie: 25 z 27) przyjęła na siebie dodatkowe zobowiązania w zakresie obronności oraz zacieśnia współpracę obronną. Decyzje dotyczące uruchomienia PESCO, włączenia do niej kolejnych państw członkowskich oraz wykluczenia państwa członkowskiego, które nie wywiązuje się ze zobowiązań zapadają większością kwalifikowaną. Pozostałe decyzje, w tym dot. uruchamiania kolejnych projektów oraz zarządzania nimi, zapadają jednomyślnie.

Praktycznym wyrazem funkcjonowania PESCO są projekty w zakresie rozwoju zdolności obronnych państw w nich uczestniczących. Do listopada 2019 r. zainicjowano 47 projektów dotyczących m. in. współpracy przemysłowej, szkoleń, doktryn i wspólnego wykorzystania zasobów posiadanych przez państwa członkowskie. Za zarządzanie projektami i ich finansowanie w pełni odpowiadają państwa członkowskie, które w danym projekcie uczestniczą (można być również obserwatorem i nie uczestniczyć w jego finansowaniu, ale wówczas nie ma się prawa głosu co do kierunków jego rozwoju).

Polska jest uczestnikiem 12 projektów PESCO oraz obserwatorem w 12 kolejnych. Wśród 12 projektów, w których Polska uczestniczy jest również zainicjowany decyzją Rady UE z listopada 2019 r. projekt Centrum Szkolenia Medycznego na potrzeby Wojsk Specjalnych (SMTC), którego Polska jest koordynatorem. Oprócz Polski uczestnikiem projektu są Węgry, a Czechy, Francja, Hiszpania, Irlandia i Słowacja mają w nim status obserwatora.

 

Pozostałe projekty PESCO z udziałem Polski w charakterze uczestnika to:

  1. Military Mobility (koordynator: Holandia);
  2. European Secure Software defined Radio – ESSOR (koordynator: Francja);
  3. Network of Logistic Hubs in Europe and Support to Operations (koordynator: Niemcy);
  4. Maritime Semi-Autonomous Mine Counter Measures – MAS MCM (koordynator: Belgia);
  5. Harbour and Maritime Surveillance and Protection – HARMSPRO (koordynator: Włochy);
  6. Rapid Response Teams and Mutual Assistance in Cyber Security (koordynator: Litwa);
  7. EU Radionavigation Solution – EURAS (koordynator: Francja);
  8. Integrated Unmanned Ground Systems – IUGS (koordynator: Estonia);
  9. Integrated European Joint Training and Simulation Centre – EUROSIM (koordynator: Węgry);
  10. European Medical Command (koordynator: Niemcy),
  11. francuski EU Collaborative Warfare Capabilities – ECoWAR (koordynator: Francja).

Rozwój zdolności obronnych w UE

Polska bierze również aktywny udział w innych pracach służących rozwojowi wojskowych zdolności reagowania kryzysowego UE. Uczestniczymy w pracach Europejskiej Agencji Obrony (European Defence Agency – EDA), mających na celu harmonizację rozwoju zdolności obronnych krajów członkowskich i poprawę efektywności wspólnego wykorzystania zasobów na potrzeby prowadzenia operacji. Realizujemy wielonarodowe projekty naukowo-badawcze z udziałem polskich podmiotów naukowo-przemysłowych. Nasz udział w wypracowaniu standardów i wymagań ułatwia ich wdrożenie w projektach narodowych oraz sprzyja zwiększaniu interoperacyjności.  

Udział w Grupach Bojowych UE

Polska aktywnie angażuje się w tworzenie Grup Bojowych - jednostek szybkiego reagowania, umożliwiających UE podjęcie poza jej granicami natychmiastowych działań w sytuacjach kryzysowych. W pierwszym półroczu 2010 r. Polska pełniła rolę państwa ramowego Grupy Bojowej utworzonej wspólnie z Niemcami, Litwą, Słowacją i Łotwą, odpowiadając za organizację dowództwa sił i elementu bojowego grupy. W pierwszej połowie 2013 r. dyżur pełniła weimarska Grupa Bojowa, utworzona przez siły Polski, Francji i Niemiec. Podobnie jak w przypadku wcześniejszej Grupy, Polska była odpowiedzialna za koordynowanie jej przygotowania i funkcjonowania. W 2016 r. i w 2019 r do dyżuru wystawiona została  Wyszehradzka Grupa Bojowa z udziałem Polski, Czech, Słowacji i Węgier oraz Ukrainy w 2016 r, i Chorwacji w 2019 r.

Polska w obu tych grupach pełniła rolę tzw. państwa ramowego, wystawiając większość sił oraz Dowództwo Operacji w oparciu o Centrum Operacji Lądowych – Dowództwa Komponentu Lądowego w Krakowie.

Zaangażowanie w operacje wojskowe UE

Polscy żołnierze po raz pierwszy wzięli udział w operacji Unii Europejskiej jeszcze przed przystąpieniem Polski do UE: w 2003 r., w ramach operacji EUFOR Concordia w Macedonii. Kontynuujemy wsparcie dla bezpieczeństwa Bałkanów: od 2004 r. uczestniczymy w wojskowej operacji EUFOR Althea w Bośni i Hercegowinie, która zastąpiła działania natowskiej misji SFOR. Nasze zaangażowanie operacyjne nie ogranicza się jedynie do rejonów geograficznie bliskich Polsce. W latach 2015 – 2020 Polska uczestniczyła w operacji morskiej UE na Morzu Śródziemnym EUNAVFOR MED SOPHIA, której głównym zadaniem było zwalczanie organizacji przestępczych przerzucających nielegalnych migrantów do Europy. Od 1 kwietnia 2020 r. kontynuujemy to zaangażowanie w ramach nowej operacji UE EUNAVFOR MED. IRINI, która w większym stopniu będzie się koncentrować na egzekwowaniu embargo na dostawy broni do Libii. Ponadto, delegujemy oficerów do dowództwa EUNAVFOR Atalanta, operacji morskiej zwalczającej piractwo u wybrzeży Rogu Afryki, oraz do wojskowej operacji doradczo-szkoleniowej EUTM RCA w Republice Środkowoafrykańskiej. Ponadto, w latach 2013-2014 polski kontyngent wojskowy realizował zadania w ramach misji szkoleniowej UE w Mali (EUTM Mali), a w latach 2014-2015 – w operacji wojskowej w Republice Środkowoafrykańskiej (EUFOR RCA), wspierającej działania ONZ. Wcześniej braliśmy również udział w innych operacjach na kontynencie afrykańskim – EUFOR RD Congo (w 2006 r.) i EUFOR Tchad/RCA (w 2008 r.). W obu misjach polskie kontyngenty należały do największych.

Strony internetowe instytucji UE

• Portal Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych – informacje nt WPBiO (http://www.eeas.europa.eu/csdp/index_en.htm)  
• Portal Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych – informacje nt. operacji UE (https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/area/foreign-affairs_en)
• Europejska Agencja Obrony (http://www.eda.europa.eu/
• Instrumenty WPBIO (http://eeas.europa.eu/csdp/structures-instruments-agencies/european-security-defence-college/index_en.htm)
• Podkomisja Parlamentu Europejskiego ds. Bezpieczeństwa i Obrony (https://www.europarl.europa.eu/committees/en/sede/home/highlights)

{"register":{"columns":[]}}