Państwowa Agencja Atomistyki

W ostatnich dniach kwestia bezpieczeństwa jądrowego jest jedną z częściej podnoszonych w przestrzeni medialnej i publicznej. Sporo mówi się również o roli dozoru jądrowego, choć niestety zwłaszcza w kontekście agresji wojsk Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy, w tym działalności Rosji wymierzonej przeciwko obiektom i materiałom jądrowym. 

PAA stale monitoruje sytuację radiacyjną w kraju – nie odnotowujemy niepokojących wskazań aparatury pomiarowej. Jesteśmy także w stałym kontakcie z zagranicznymi urzędami dozorów jądrowych oraz Międzynarodową Agencją Energii Atomowej. Mamy dostęp do międzynarodowych systemów wczesnego powiadamiania o zdarzeniach radiacyjnych. Uspokajamy – obecnie w Polsce nie ma zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. 

Z uwagi na bardzo trudną sytuację w Ukrainie, nie zamierzaliśmy tego dnia celebrować jubileuszu. Obchody 40-lecia PAA zostały odłożone. Przygotowaliśmy jednak krótki film, który przybliża działalność naszych pracowników oraz informację o historii PAA. Film powstał przy zaangażowaniu pracowników PAA przed rozpoczęciem działań militarnych Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy.

PAA dzisiaj – zobacz jak wygląda nasza praca

Kontrole obiektów jądrowych i działalności, które wykorzystują źródła promieniotwórcze, wydawanie zezwoleń, prowadzenie monitoringu radiacyjnego – to tylko kilka z zadań realizowanych na co dzień przez Państwową Agencję Atomistyki. Naszą misją jest zapewnienie, by działalność mogąca powodować narażenie na promieniowanie jonizujące była prowadzona w sposób bezpieczny dla pracowników, społeczeństwa i środowiska. W krótkim filmie pokazujemy, jak to wygląda w praktyce – zapraszamy do oglądania!

Zdjęcia do filmu realizowane były na terenie Narodowego Centrum Badań Jądrowych (w reaktorze Maria i Ośrodku Radioizotopów POLATOM), w Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych, w Narodowym Instytucie Onkologii oraz na terenie Leśnictwa Terespol – bardzo dziękujemy za pomoc!

Historia – utworzenie i działalność PAA

27 lutego 1982 r. stanowi ważną datę w historii polskiej atomistyki. Tego dnia Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu Państwowej Agencji Atomistyki – weszła ona w życie 9 marca 1982 r. Z tą datą formalnie powstała Państwowa Agencja Atomistyki. Na początku swojego istnienia Agencja nadzorowała działalności wykorzystujące źródła promieniotwórcze w sposób pośredni, m.in. poprzez podległe wówczas Agencji Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej.

Po raz pierwszy pojęcie państwowego dozoru bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej pojawiło się w ustawie – Prawo atomowe, która weszła w życie w lipcu 1986 r. Zadania dozoru jądrowego powierzono Prezesowi Państwowej Agencji Atomistyki, Głównemu Inspektorowi Dozoru Jądrowego i inspektorom dozoru jądrowego. 

Od 1992 r. kontrole działalności z promieniowaniem jonizującym wykonywał Państwowy Inspektorat Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej, który w 1997 r. został włączony w struktury PAA. W okresie od 1997 r. do 2021 r. inspektorzy PAA, pracujący dziś w Departamencie Ochrony Radiologicznej i Departamencie Bezpieczeństwa Jądrowego przeprowadzili w sumie ponad 20 000 kontroli dozorowych. W 2005 r. w PAA powstało Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych (CEZAR), które jest punktem kontaktowym w sytuacjach kryzysowych oraz zarządza krajowym monitoringiem radiacyjnym.

Nowe Prawo atomowe

Zmieniona w 2000 r. ustawa – Prawo atomowe ustanowiła Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
W 2009 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie działań podejmowanych w zakresie rozwoju energetyki jądrowej, a w 2014 uchwalono Program polskiej energetyki jądrowej. PAA pełni bardzo ważną funkcję w tym programie – ma nadzorować budowę elektrowni jądrowych w kraju na każdym etapie tego procesu. Od tego czasu Agencja przygotowuje się do pełnienia tej roli, realizując liczne szkolenia i staże. W 2015 r. PAA rozpoczęła realizację staży stanowiskowych (On-the-Job Training Project) z zagranicznymi urzędami dozoru jądrowego. Z kolei w 2018 r., z inicjatywy Agencji, ruszyły warsztaty w ramach projektu ALEP (Advanced Licensing Exercise Project). Uczestnicy warsztatów przeprowadzili symulację procesu oceny bezpieczeństwa i wydawania zezwolenia dla budowy elektrowni jądrowej w Polsce. W tym roku dla pracowników Agencji organizowane są m.in. ponad 3-miesięczne staże w USA na budowie reaktora 3 i 4 elektrowni jądrowej Vogtle.