Dozór jądrowy w obliczu konfliktu zbrojnego – regulatorzy o ochronie radiologicznej podczas wojny na Ukrainie
23.11.2023
Dobrze zorganizowany system wymiany informacji, sprawdzone procedury na wypadek sytuacji awaryjnych są kluczowe w obliczu działań wojennych prowadzonych w pobliżu lub na terenie obiektów jądrowych – mówił prezes PAA podczas dyskusji zorganizowanej na międzynarodowej konferencji w Oslo. Moderatorem tej dyskusji był William D. Magwood, Dyrektor Generalny Agencji Energii Atomowej przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (NEA OECD).
Trwająca od 22 do 24 listopada konferencja na temat ochrony radiologicznej podczas konfliktu zbrojnego przyciągnęła do stolicy Norwegii przedstawicieli dozorów jądrowych z całego świata, także reprezentantów organizacji międzynarodowych, które działają w obszarze bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
Prezes Państwowej Agencji Atomistyki Andrzej Głowacki został zaproszony do grona ekspertów, którzy omówili dotychczasowe działania dozorowe prowadzone w związku z wojną w Ukrainie.
– Pierwsze dni wojny na Ukrainie nauczyły nas, że komunikacja wewnętrzna w organie regulacyjnym jest kluczowa – podkreślał Andrzej Głowacki, Prezes PAA. – Nasze Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych pełni rolę Krajowego Punktu Kontaktowego w sytuacjach kryzysowych. Każda informacja dotycząca elektrowni jądrowych i bezpieczeństwa tych obiektów jest przekazywana i analizowana przez naszych ekspertów. W przypadku otrzymania informacji mogącej mieć wpływ na interes społeczeństwa lub mogącej mieć kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa państwa, zostaje natychmiast podjęta decyzja o odpowiednich działaniach – informował Andrzej Głowacki.
Szef polskiego dozoru jądrowego podkreślał, że sytuacja związana z wojną w Ukrainie powinna być impulsem dla wszystkich dozorów jądrowych do weryfikacji krajowych procedur, przeglądu infrastruktury, sprawdzenia scenariuszy planów postępowania awaryjnego, ale też rozważenia zmian w otoczeniu prawnym.
Obok Andrzej Głowackiego w dyskusji wzięli udział Oleh Korikov, szef ukraińskiego dozoru jądrowego, Geraldine Pina, która jest komisarzem we francuskim urzędzie dozoru jądrowego, Per Strand, szef norweskiego regulatora, Gareth Thomas, ekspert z brytyjskiego dozoru jądrowego oraz zarządzający fińskim regulatorem – Petteri Tippana.
W konferencji wziął udział także ekspert Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych PAA, Dawid Frencel, który opowiedział o doświadczeniach oraz praktykach stosowanych przez PAA w związku z wojną na Ukrainie. Ekspert polskiego dozoru jądrowego poinformował też o działaniach podjętych w celu zwiększenia bezpieczeństwa radiacyjnego w kraju. Jedną z pierwszych decyzji po rozpoczęciu wojny było zagęszczenie sieci stacji pomiarowych promieniowania jonizującego w pobliżu wschodniej granicy Polski. Rozwój monitoringu radiacyjnego kraju wynika również z Programu polskiej energetyki jądrowej. Obecnie w kraju działa już blisko 60 urządzeń, które służą do wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych. Do 2033 r., zgodnie z rządowym programem budowy elektrowni jądrowych, tych stacji ma być blisko 150.