Państwowa Agencja Atomistyki

3 nowe urządzenia dołączyły do 54 działających już w Polsce stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych PMS (ang. permanent monitoring station), których właścicielem jest PAA. Stacje systemu pomiaru poziomu stężenia w powietrzu pierwiastków promieniotwórczych zapewniają wczesne wykrywanie skażeń promieniotwórczych. Wyniki tego systemu publikowane są na stronie PAA: https://monitoring.paa.gov.pl/maps-portal/.

Od 2016 r. Państwowa Agencja Atomistyki sukcesywnie rozbudowuje i modernizuje system stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych. Rozwój systemu monitoringu radiacyjnego kraju wynika przede wszystkim z Programu polskiej energetyki jądrowej. Zgodnie z zapisami programu jądrowego do 2033 r. w kraju ma działać minimum 145 stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych. W 2022 r. uruchomiliśmy 13 nowych stacji PMS. W 2023 r. do tej pory uruchomiono w nowych lokalizacjach 2 stacje w woj. lubelskim (Krasnystaw, Horodyszcze) oraz 3 stacje w woj. podlaskim (Sidra, Waliły, Hajnówka). Dodatkowo wymieniono wysłużoną stację w Zielonej Górze. Większa liczba stacji to lepsze możliwości analityczne PAA i szybsza reakcja w przypadku sytuacji kryzysowych.

Państwowa Agencja Atomistyki nadzoruje sytuację radiacyjną w kraju 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. W skład polskiego monitoringu radiacyjnego wchodzą m. in. wspomniane, nowoczesne stacje PMS, których wskazania na bieżąco analizują eksperci z Centrum do Spraw Zdarzeń Radiacyjnych PAA. Posiadamy również dane ze stacji PMS, które należą do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Ministerstwa Obrony Narodowej, jak również dane ze stacji ASS-500, których właścicielem jest Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej.

Stacje PMS automatycznie przesyłają wyniki poziomu promieniowania jonizującego. Wskazania podawane są w mikrosivertach na godzinę (µSv/h). Wyniki stacji różnią się w zależności od lokalizacji oraz występujących na danym terenie warunków (ukształtowanie terenu, struktura geologiczna itd.).

W większości przypadków stacje zainstalowane w ramach polskiego monitoringu radiacyjnego pokazują wartości poniżej 0,1 µSv/h. Pojedyncze aparatury odnotowują moc dawki na poziomie ponad 0,1 µSv/h w bezdeszczową pogodę. W czasie deszczu, zwłaszcza poprzedzonego długim okresem bez opadów, naturalne tło promieniowania jonizującego może chwilowo wzrosnąć do około 0,3 µSv/h. Te wartości są w normie, nie powinny budzić niepokojów, ponieważ nie stanowią żadnego zagrożenia.

Należy pamiętać, że w sytuacji wzrostu poziomu promieniowania ponad normę PAA wyda stosowny komunikat. Obecnie sytuacja radiacyjna w kraju jest w normie – nie ma zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska.