Państwowa Agencja Atomistyki

Za przyjęciem rezolucji głosowało 26 państw. 7 wstrzyłamo się od głosowania. Przeciwko były Rosja i Chiny. W przyjętej rezolucji Rada Gubernatorów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej:

• wzywa Federację Rosyjską do natychmiastowego zaprzestania wszelkich działań przeciwko elektrowni jądrowej w Zaporożu i wszelkim innym obiektom jądrowym na terytorium Ukrainy oraz w obrębie tych obiektów. Jednocześnie, w celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji obiektów jądrowych na Ukrainie, w tym Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej, oraz w celu bezzwłocznego wdrożenia działań MAEA w zakresie weryfikacji zabezpieczeń materiałów jądrowych, Rada Gubernatorów MAEA podkreśla konieczność odzyskania przez właściwe organy pełnej kontroli nad obiektami jądrowymi na Ukrainie;
• wyraża poważne zaniepokojenie z uwagi na niezastosowanie się Federacji Rosyjskiej do wcześniejszego wezwania Rady Gubernatorów MAEA, wyrażonego w rezolucji z dn. 3 marca br., do natychmiastowego zaprzestania wszelkich działań przeciwko obiektom jądrowym na Ukrainie;
• wyraża ubolewanie z powodu nieustannych, brutalnych działań Federacji Rosyjskiej przeciwko obiektom jądrowym na Ukrainie, w tym ciągłej obecności sił rosyjskich i personelu Rosatom w elektrowni jądrowej w Zaporożu, co stanowi poważne i bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa tych obiektów oraz personelu elektrowni. Tego rodzaju działania w znaczący sposób podnoszą ryzyko wystąpienia awarii lub incydentu jądrowego.

Rada Gubernatorów MAEA z zaniepokojeniem przyjęła raport Dyrektora Generalnego MAEA w sprawie bezpieczeństwa jądrowego i zabezpieczeń materiałów jądrowych w Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej z dnia 6 września.

Projekt rezolucji przyjęto na wniosek Polski i Kanady. Rada Gubernatorów obraduje od poniedziałku 12 września. Polskę reprezentują Ambasador dr Dominika Krois, Stały Przedstawiciel RP przy Biurze Narodów Zjednoczonych w Wiedniu oraz dr Łukasz Młynarkiewicz, Prezes Państwowej Agencji Atomistyki. To już druga rezolucja przyjęta przez najważniejszy organ Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej na wniosek Polski i Kanady. Poprzednią Rada Gubernatorów przyjęła podczas nadzwyczajnego posiedzenia zorganizowanego w Wiedniu, w siedzibie MAEA w marcu br.

Przyjęta rezolucja jest reakcją społeczności międzynarodowej na opublikowanego 6 września raportu na temat stanu obiektów jądrowych w Ukrainie, w tym Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej. Raport powstał po misji ekspertów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Zaporożu. Dyrektor Generalny MAEA Rafael Grossi wzywa do utworzenia zdemilitaryzowanej strefy ochronnej wokół elektrowni. Dyrektor Grossi niejednokrotnie podkreślał, że w Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej wskutek działań militarnych Federacji Rosyjskiej doszło do naruszenia wszystkich siedmiu niezbędnych filarów, gwarantujących bezpieczne funkcjonowanie obiektów jądrowych. Filary MAEA to:

1. Konieczność zachowania fizycznej integralności obiektów – zarówno reaktorów, zbiorników paliwowych, jak i magazynów odpadów promieniotwórczych;
2. Konieczność zachowania przez cały czas sprawności wszystkich systemów, sprzętu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony fizycznej;
3. Konieczność zapewnienia warunków wykonywania obowiązków przez personel operacyjny w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony fizycznej oraz zdolności podejmowania decyzji bez nadmiernej presji;
4. Konieczność zapewnienia bezpiecznego zasilania zewnętrznego z sieci dla wszystkich obiektów jądrowych;
5. Konieczność zapewnienia nieprzerwanego, logistycznego łańcucha dostaw oraz transportu do i z lokalizacji obiektu;
6. Konieczność zapewnienia skutecznych systemów monitorowania promieniowania jonizującego na miejscu i poza nim oraz środków gotowości i reagowania na sytuacje awaryjne; oraz
7. Konieczność zapewnienia niezawodnej komunikacji z regulatorem i innymi podmiotami.