Centralny rejestr umów jako narzędzie jawności życia publicznego
11.04.2025
- 11 kwietnia 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja dotycząca Centralnego Rejestru Umów Jednostek Sektora Finansów Publicznych (CRU JSFP).
- W wydarzeniu uczestniczył podsekretarz stanu Jurand Drop, Dyrektor Generalna Ministerstwa Finansów Marta Niżałowska–Pactwa oraz przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, organizacji pozarządowych i środowisk naukowych.
- Celem wydarzenia było zachęcenie wszystkich zainteresowanych funkcjonowaniem CRU JSFP do zaangażowania się w dyskusję nad rolą tego rejestru.
W celu zapewnienia jawności gospodarowania środkami publicznymi, Ministerstwo Finansów we współpracy z ekspertami zewnętrznymi, przygotowało propozycje zmian przepisów dotyczących Centralnego Rejestru Umów, które racjonalizują obowiązki jednostek sektora finansów publicznych w zakresie ujawniania informacji o umowach.
Planowane zmiany prawne związane z funkcjonowaniem rejestru mają nie tylko usprawnić dostęp do informacji, ale przede wszystkim uprościć obowiązujące regulacje. Celem resortu finansów jest stworzenie ram prawnych, które będą zrozumiałe i przystosowane do możliwości wszystkich jednostek sektora finansów publicznych niezależnie od ich wielkości czy poziomu przygotowania organizacyjnego.
- powiedział wiceminister finansów Jurand Drop.
Projektowane przepisy uwzględniają głosy samorządów i organizacji społecznych. Planowane zmiany zakładają etapowe wdrażanie obowiązku publikacji umów. Od 1 stycznia 2026 r. obowiązek obejmie jednostki rządowe. Następnie od 1 lipca 2026 r. obowiązkiem zostaną objęte jednostki samorządowe, a od 1 stycznia 2027 r. pozostałe jednostki. Etapowe wdrożenie obowiązku publikacji informacji o umowach pozwoli na odpowiednie przygotowanie wszystkich zainteresowanych podmiotów do korzystania z nowego narzędzia.
Rejestr ma służyć obywatelom jako narzędzie umożliwiające łatwy dostęp do informacji o gospodarowaniu środkami publicznymi. Obecnie trwa proces legislacyjny zmierzający do dostosowania do realiów funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych
- podkreśliła Dyrektor Generalna Marta Niżałowska-Pactwa.
Dyrektor Generalna Ministerstwa Finansów zaznaczyła, że projekt przepisów przekazany do uzgodnień międzyresortowych, opiniowania i konsultacji jest punktem wyjścia do dalszych rozmów. Wskazała na istotne kwestie wymagające dalszej debaty publicznej, w szczególności określenie progu wartości umów, od którego będzie zależał obowiązek udostępniania informacji czy wyłączenia (przedmiotowe i podmiotowe) z obowiązku publikacji. Celem jest uchwalenie przepisów, które będą wyrazem osiągnięcia efektywnego konsensusu oczekiwań wszystkich stron w odniesieniu do rejestru.
Dyrektor Generalna zapowiedziała także wsparcie dla użytkowników, w tym szkolenia, współpracę roboczą z jednostkami zobowiązanymi oraz wsparcie techniczne, którego celem będzie zapewnienie bezproblemowej obsługi nowego narzędzia. Nowy system będzie zgodny z aktualnymi standardami IT. Będzie również zapewniać bezpieczeństwo danych w nim przetwarzanych.
Biorący udział w debacie eksperci podkreślili, że przejrzystość działań administracji publicznej jest jednym z fundamentów demokratycznego państwa prawa. Wskazali na rolę rejestru w zwiększaniu odpowiedzialności instytucji publicznych oraz budowaniu zaufania społecznego. Jednocześnie zwrócili uwagę na potrzebę odpowiedniego wyważenia jawności informacji publicznych i ochrony danych osobowych.
Konferencja stanowiła ważny krok w kierunku zwiększenia jawności życia publicznego i poprawy przejrzystości działań administracji, a także wzmocnienia roli społeczeństwa obywatelskiego w monitorowaniu wydatków publicznych. Wydarzenie zostało zorganizowane we współpracy z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
Trwają konsultacje publiczne projektu przepisów. Propozycje i uwagi dotyczące planowanych zmian można zgłaszać do 23 kwietnia 2025 r. Więcej informacji na stronie..