Rada Ministrów przyjęła 21 października 2025 r. "Informację o działaniach podjętych przez Polskę w celu realizacji zalecenia Rady w ramach procedury nadmiernego deficytu".

Od lipca 2024 roku Polska jest objęta procedurą nadmiernego deficytu. Zgodnie z zaleceniem Rady UE dla zlikwidowania nadmiernego deficytu niezbędne jest przestrzeganie tempa wzrostu wydatków netto przedstawionego w „Średniookresowym planie budżetowo-strukturalnym na lata 2025-2028”. Po reformie ram zarządzania gospodarczego z 2024 r. kluczowa jest bowiem zgodność polityki fiskalnej z rekomendowanym przez Radę UE tempem wzrostu wydatków, Komisja nie ocenia już wysokości deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych.

W styczniu br. Rada UE zobowiązała Polskę, podobnie jak inne Państwa członkowskie Unii Europejskiej objęte procedurą nadmiernego deficytu, do przedstawiania co pół roku, począwszy od 30 kwietnia 2025 r. aż do likwidacji nadmiernego deficytu, informacji nt. postępów we wdrażaniu zalecenia Rady. 

Informacja prezentuje szczegółowo działania, które Rząd podjął od czasu poprzedniego sprawozdania, obejmujące zarówno te przewidziane w projekcie ustawy budżetowej na rok 2026, jak i dodatkowe działania nieuwzględnione w projekcie, stanowiące pozytywny czynnik ryzyka dla prognozy przedstawionej w projekcie ustawy budżetowej na 2026 i w Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2026-2029.

Zgodnie z szacunkami zawartymi w Informacji po uwzględnieniu ww. działań dochodowych skumulowane w latach 2024-2026 tempo wzrostu wydatków netto sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie wyższe od tempa zaleconego przez Radę UE. Jednak odchylenie to (wynoszące 0,4% PKB) będzie się mieściło w przyznanej Polsce w lipcu elastyczności na wydatki obronne (tzw. krajowej klauzuli wyjścia). 

Rada Ministrów przyjęła 29 kwietnia 2025 roku pierwsze roczne Sprawozdanie z wdrażania „Średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego na lata 2025-2028”.

Państwa członkowskie Unii Europejskiej mają obowiązek złożyć co roku, do 30 kwietnia, sprawozdanie z realizacji średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych. 

Ścieżka wydatkowa, stanowiąca kluczowy element Planu, została pozytywnie oceniona przez Komisję Europejską. 21 stycznia 2025 r.¹  Rada Ecofin zatwierdziła tę ścieżkę oraz wskazała, że w celu zlikwidowania nadmiernego deficytu²  niezbędne jest przestrzeganie tempa wzrostu wydatków przedstawionego w Planie. 

Podstawowym celem Sprawozdania jest przedstawienie informacji, które umożliwią Komisji ocenę wdrażania wspomnianych rekomendacji Rady. Ocena Komisji Europejskiej dotyczy wyłącznie przestrzegania zaleconej przez Radę UE ścieżki wydatków i jest dokonywana na podstawie ostatecznych danych za rok poprzedni.

Część budżetowa Sprawozdania (rozdział I) zawiera szacunek tempa wzrostu wydatków wraz z aktualnymi informacjami o działaniach wspierających redukcję nadmiernego deficytu, w szczególności zawartych w ustawie budżetowej i Planie. 

Część strukturalna (rozdział II), przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii we współpracy z resortami, prezentuje przede wszystkim postęp w realizacji przedstawionych w Planie reform i inwestycji służących realizacji wspólnych priorytetów UE i zaleceń Rady UE dla Polski wydanych w trakcie Semestru Europejskiego.

Rada Ministrów przyjęła 8.10.2024 roku „Średniookresowy plan budżetowo-strukturalny na lata 2025-2028”.

Zgodnie z obowiązującymi od kwietnia 2024 roku przepisami Unii Europejskiej³ państwa członkowskie powinny co 4 lata przedłożyć Radzie Unii Europejskiej (UE) i Komisji Europejskiej oraz opublikować średniookresowe plany budżetowo-strukturalne. „Średniookresowy plan budżetowo-strukturalny na lata 2025-2028” został opracowany na podstawie tych przepisów i wytycznych Komisji Europejskiej opublikowanych w czerwcu⁴. Plan jest spójny z projektem ustawy budżetowej na rok 2025 przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 28 września i wykorzystuje dane dostępne do 30 września br. 

Najważniejszy element Planu stanowi ścieżka wydatków do 2028 roku, której przestrzeganie doprowadzi do ograniczenia deficytu nominalnego do poniżej 3% Produktu Krajowego Brutto (PKB) w 2028 roku i stopniowej redukcji długu w średnim okresie (docelowo poniżej 60% PKB). Plan prezentuje również – przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii - zestawienie wybranych reform i inwestycji służących realizacji wspólnych priorytetów UE oraz zaleceń Rady UE dla Polski wydanych w trakcie Semestru Europejskiego. 

W przeciwieństwie do ustawy budżetowej Plan nie ma charakteru jednorocznego. Jego realizacja będzie mieć miejsce poprzez wdrażanie odpowiednich działań w każdej kolejnej ustawie budżetowej, aż do 2028 roku. 

¹ Zalecenie Rady w sprawie zatwierdzenia krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego Polski
² Zalecenie Rady mające na celu likwidację nadmiernego deficytu w Polsce 
³ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2024/1263 w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i w sprawie wielostronnego nadzoru budżetowego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) numer 1466/97.
⁴ Wytyczne Komisji Europejskiej z 21 czerwca br. dotyczące wymogów informacyjnych w odniesieniu do średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych.