Pandemia COVID-19 uderzyła nierównomiernie w rynek pracy. W 2020r. spadła liczba osób ubezpieczonych z tytułu umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednocześnie, mimo pogorszenia się warunków do prowadzenia działalności w wielu branżach, wzrosła liczba osób ubezpieczonych z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej. Doniesienia prasowe jako jedną z przyczyn tego zjawiska podają wzrost liczby pracowników przechodzących na fikcyjne samozatrudnienie (PAP, 2021; money.pl, 2021; Business Insider Polska, 2020), czyli samozatrudnienie, pod którym kryje się relacja pracodawcy i pracownika. Fikcyjne samozatrudnienie pozwala na ograniczenie kosztów pracy oraz praw pracowniczych.

W tym opracowaniu sprawdzamy hipotezę, że w czasie pandemii wzrosła liczba pracowników przechodzących na pozarolniczą działalność gospodarczą. Na podstawie miesięcznych danych ZUS analizujemy liczbę osób na umowie o pracę przechodzących na działalność gospodarczą w okresie 2015-2020. Przedstawiamy również, w jakim stopniu wzrost liczby osób na działalności gospodarczej wynika z nowych wejść do działalności gospodarczej (wznowienia, otwarcia), a jaka z wyjść z działalności gospodarczej (zawieszenia, zamknięcia).