• 13 maja br. odbyło się posiedzenie Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych pod przewodnictwem polskiej prezydencji.
• Spotkanie prowadził minister finansów Andrzej Domański.
• Ministrowie dyskutowali m.in. na temat Instrumentu na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy (SAFE), przepisach VAT, konkurencyjności oraz wojny Rosji przeciwko Ukrainie. 

SAFE

Rada przeprowadziła debatę orientacyjną na temat proponowanego Instrumentu na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy (SAFE). Ministrowie podkreślili, że należy pilnie wesprzeć europejski przemysł obronny, i przedyskutowali budżetowe i gospodarcze aspekty pomocy finansowej z instrumentu SAFE.

Musimy w trybie priorytetowym udostępnić 150 mld euro atrakcyjnych pożyczek na inwestycje w obronność. Polska prezydencja chciałaby, aby rozporządzenie o SAFE zostało przyjęte jak najszybciej. Bezpieczeństwa nie da się kupić, trzeba je budować!

- powiedział minister finansów Andrzej Domański.

SAFE to nowy instrument finansowy, który ma pomóc państwom członkowskim zwiększyć wydatki na wspólne zamówienia obronne dzięki pomocy finansowej w wysokości do 150 mld euro w pożyczkach dla państw członkowskich.

Podejście przewidujące wspólne zamówienia będzie opłacalne zarówno dla państw członkowskich, jak i dla przemysłu, ponieważ pomoże zwiększyć korzyści skali, zmniejszyć koszty oraz poszerzyć interoperacyjność systemów i komponentów. Propozycja jest obecnie omawiana na forum odpowiednich organów przygotowawczych Rady. Prezydencja chciałaby, aby rozporządzenie o SAFE zostało przyjęte jak najszybciej.

Przepisy VAT

Rada wypracowała podejście ogólne do dyrektywy w sprawie przepisów VAT odnoszących się do sprzedaży na odległość towarów importowanych i VAT z tytułu importu. Zanim Rada formalnie przyjmie tekst, zasięgnie opinii Parlamentu Europejskiego w jego sprawie. 

Nowe przepisy poprawią pobór VAT od towarów importowanych poprzez nałożenie na dostawców obowiązku zapłaty VAT od importu. Będzie to dodatkowa zachęta do korzystania z punktu kompleksowej obsługi importu (IOSS) w odniesieniu do wszystkich zobowiązań związanych z VAT.

Portal IOSS służy jako punkt kontaktowy w sprawach importu towarów z państw trzecich do Unii Europejskiej. Ma uprościć deklarowanie i uiszczanie podatku VAT podczas importowania towarów do UE.

Konkurencyjność

Ministrowie rozmawiali o konkurencyjności i o upraszczaniu przepisów oraz o sposobach poprawy otoczenia biznesowego w Europie. Skupili się na unii oszczędności i inwestycji. Strategię w tej sprawie Komisja przyjęła 19 marca 2025 r. To część wysiłków UE na rzecz zwiększania konkurencyjności i pobudzania wzrostu gospodarczego poprzez mobilizowanie kapitału prywatnego.

Na posiedzeniu Komisja przedstawiła ministrom strategię, ci zaś wymienili poglądy na jej temat. Ministrowie zgodzili się z zakładanym celem, czyli mobilizacją kapitału prywatnego. Zwrócili uwagę, że aby sięgnąć po źródła finansowania prywatnego i ukierunkować je na produktywne inwestycje w UE, należy dokończyć budowę jednolitego rynku kapitałowego.

Agresja Rosji wobec Ukrainy

Ministrowie wymienili poglądy na temat aktualnych gospodarczo-finansowych skutków napaści Rosji na Ukrainę. To punkt, który powraca podczas obrad ministrów finansów i gospodarki. Dyskusja koncentrowała się na faktycznej sytuacji gospodarczej w Rosji. Podstawą była prezentacja Sztokholmskiego Instytutu Gospodarki Transformacji.

Komisja przedstawiła też bieżący stan wdrażania unijnego wsparcia dla Ukrainy. Specjalny Instrument na rzecz Ukrainy oferuje do 50 mld euro stabilnego i przewidywalnego wsparcia finansowego na lata 2024–2027. UE zapewnia też 18,1 mln euro pożyczek w ramach pomocy makrofinansowej jako część inicjatywy G-7 o wartości 45 mld euro. Mają one zostać spłacone z dochodów pochodzących z immobilizowanych w UE rezerw Banku Centralnego Rosji.

Spotkania międzynarodowe: grupa G-20

Prezydencja i Komisja poinformowały Radę o najważniejszych wynikach spotkania ministrów finansów i prezesów banków centralnych państw grupy G-20, które odbyło się 23-24 kwietnia, oraz o rezultatach wiosennych posiedzeń MFW i Grupy Banku Światowego.

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności

Rada przyjęła decyzje wykonawcze zatwierdzające ukierunkowane zmiany przedłożone przez Hiszpanię, Holandię, Portugalię i Słowację w zmienionych planach odbudowy i zwiększania odporności. Plany te pozwalają państwom członkowskim korzystać z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF). To unijny program dużego wsparcia finansowego w odpowiedzi na wyzwania, które przed europejską gospodarką postawiła pandemia Covid-19. Jak dotąd UE wypłaciła państwom członkowskim ponad 311 mld euro w ramach tego instrumentu.

Sprawy różne

Prezydencja przedstawiła stan prac nad projektami aktów ustawodawczych w dziedzinie usług finansowych.

Dialog gospodarczo-finansowy

Przy okazji posiedzenia Rady odbył się doroczny dialog gospodarczo-finansowy z partnerami regionalnymi. Obecna prezydencja i dwie kolejne (Polska, Dania i Cypr) oraz Komisja, Europejski Bank Centralny, partnerzy z Bałkanów Zachodnich, Turcja, Mołdawia i Ukraina jako obserwator rozmawiali o wydarzeniach i wyzwaniach gospodarczych oraz o planach politycznych.
Uczestnicy dialogu przyjęli wspólne wnioski z ukierunkowanymi wskazówkami politycznymi dla każdego z partnerów biorących udział w dialogu.